تحلیل سطح برخورداری نواحی روستایی استان اردبیل از امکانات توسعه

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

عطا غفاری گیلانده ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
بهزاد پادروندی ² (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
وکیل حیدری ساربان ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
رضا هاشمی معصوم آباد ⁴ (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، ارییل، ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , رمضان, 1437 تاريخ التأكيد : 19 السبت , ربيع الثاني, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , ربيع الثاني, 1439

الکلمات المفتاحية: توسعه‌یافتگی, نابرابری, محرومیت, تحلیل چند معیاره, روستاهای اردبیل,

ملخص المقالة :

شناخت و بررسی امکانات و توانایی­ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی نخستین گام در فرایند برنامه­ریزی و توسعه چنین نواحی به شمار می­رود. در فرایند برنامه­ریزی و توسعه نواحی روستایی شناخت نواحی از لحاظ وضع موجود و سطح توسعه‌یافتگی، بررسی تفاوت­های محلی و ناحیه­ای در زمینه توسعه، تبیین عوامل مؤثر در توسعه و نهایتاً تلاش برای حل مسائل و مشکلات و تأمین نیازها در راستای تعدیل نابرابری ها موجود از اهمیت خاصی برخوردار است. لزوم شناسایی نواحی و روستاهای محروم به منظور برنامه­ریزی جهت تخصیص بهینه امکانات و خدمات، در جهت کاهش و یا رفع فقر، محرومیت و نابرابری­های ناحیه­ای برای رسیدن به توسعه (پایدار) امری ضروری است. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش , VIKORو مدل پرسکات آلن به وضعیت برخورداری سکونتگاه­های روستایی استان اردبیل (به عنوان جامعه آماری تحقیق) نماگرهای آموزشی، بهداشتی- درمانی، ارتباطات و حمل و نقل، بازرگانی و خدمات و سیاسی – اداری مورد بررسی قرار گرفته است. در مجموع نماگرهای توسعه بعد از قالب بندی در مدل پرسکات آلن نشان می­دهد: سکونتگاه­های روستایی شهرستان اردبیل در سطح توسعه­یافته (/81 < Fi ≤1)، شهرستان مغان در سطح نسبتاً توسعه­یافته (/61 < Fi ≤ /80)، شهرستان­های نیر، پارس­آباد، خلخال، نمین، موثر و مشکین شهر در سطح در حال توسعه (/41 < Fi ≤ /60) و شهرستان­های سرعین و بیله­سوار در سطح نسبتاً در حال توسعه (/21 < Fi ≤ /40) می­باشند. در برآیند تحلیل شکاف توسعه، باید به بازتاب عواملی از جمله ساختار مدیریتی متمرکز، عوامل محیطی، نارسایی­های نظام برنامه­ریزی فضایی اشاره کرد.

المصادر:

1. Ataei, Mohammad. (2010): Fuzzy Multi-criteria Decision Making, Shahrood University of Technolog. First Edition, Shahroud. (In Persian).


2. Babaei Agdam, F. Veysi nab, F. and Kh. Alipor, (2016): Leveling and Comparative Analysis of Development Degrees Case Study: Kermanshah Province Counties. Journal of Geography and Territorial Spatial Arrangement, Volume 6, Issue 21, pp: 95-112. (In Persian).


3. Bahrami, R. and Kh. Attar, (2011): The degree of development of west Azerbaijan province. Quarterly Journal of the Studies of Human Settlements Planning, Volume 6, Issue 16, pp: 1-14. (In Persian).


4. Deputy of Development Affairs (2011): Culture of the provinces of Ardebil province, Ardabil province governorate. (In Persian).


5. Ghafari Ghilandeh, Ata (2001): Evaluation of the physical development of the city and providing a proper model for urban development using GIS in the form of sustainable land development model (case study: Ardabil). Master Thesis, Tarbiat Modarres University. (In Persian).


6. Ghassani, M. and H. Kiomarsi, (2011): Leveling the urban neighborhoods based on the utilization of urban amenities and utilities using the Topsis technique (case study of Abadeh neighborhoods). Journal of Urban Planning Research, Vol. 2, No. 5, pp: 42-23. (In Persian).


7. Gholami, Abdolvahab (2011): Application of MCDM Techniques in Designing and Prioritizing Appropriate Options for Recycling and Landfill of Urban Waste. Master's Thesis, University Of Mohaghegh Ardebil. (In Persian).


8. Heidari Sarban, V. (2015): Comparison of Social Capital Components of the productive cooperatives' members and farmers of Non-member ofthe productive cooperatives in rural areas, Parsabad County. Journal of Geography and Territorial Spatial Arrangement, Volume 5, Issue 17, pp: 19-30. (In Persian).


9. 9.      Hosseini, N. (1995): An unsustainable approach to rural development, archive No. 537. (In Persian).


10. 10.  Imani, B. Farshi, R and R. Hashemi Masoomabad, (2017): Studying and Analyzing Regional Inequalities(case study: cities of Ardabil province, Iran 2006 – 2011).


11. Jahani, A. (1992): Satellite Information Capabilities and Geographic Information System in Land Assessment Studies (Case Study: Taleghan Province Basin), Tarbiat Modares University. (In Persian).


12. Malchovsky, Yachik (2006): Geographic Information Systems and Multi-criteria Decision Analysis, Translated by Akbar Parhizghar and Ata Ghaffari Gilandeh, Tehran, Samt. (In Persian).


13. Mir Bagheri Hir, N. Rahimzadeh, F. and R. Safavi, (2013): Analyzing the Effects of Trade on Human Development in Selected MENA Countries. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, Volume 4, Issue 16, pp: 105-120. (In Persian).


14. Mirkatoli, J. and M. Kanaani, (2011): Evaluation of Regional Development and Inequality Levels, Using Multi- Criteria Decision Making Models. Geographical Planning of Space Quarterly journal, Volume 1, Issue 2, pp: 17-36. (In Persian).


15. Padervandi, B. (2013): Surveying and Leveling the Sustainability Status of Lorestan Provinces, Graduate Student, University Of Mohaghegh Ardebil. (In Persian).


16. Yari Hesar, A. Badri, A. PourTaheri, M. And H. Faraji Sabokbar, (2012): The Measurement and of Sustainability Assessment of Tehran Metropolitan Rural Areas. Journal of Rural Research, Volume 2, Issue 8, pp: 89-122. (In Persian).


17. Zanghiabadi, A. Alizadeh, J. and M.Ahmadian, (2012): An analysis of level of developedness of the Eastern Azerbaijan’stownships using TOPSIS and AHP method. Quarterly Journal of Human Geography – Islamic Azad Unicersity Garmsar Branch, Volume 4, Issue 1, pp: 69-84. (In Persian).


18. Beslerova, S. and J. Dzurickova, (2014):  Quality of Life Measurements EU in Countries. Procardia Economics and Finance, 12, pp: 4-37.


19. Lees, N.)2010(. Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice. Oxford University, Paper to be presented at the SGIR 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, September,  9- 11th.


20. Mirkov, L. (2009):  Urban opportunity fromsustainable development: Netherlands experience. Journal of urban landscape. 23(6),   pp: 112-120.


21. Nourry, M. (2008). Measuring Sustainable Development: Some Empirical Evidence Ecological Economics, Vol. 67, pp. 441-456


22. Shannon, W. R. Culverhouse, and J. Duncan,) 2003(: Analyzing microarray data usingclusteranalysis.  Ashley Publications Ltd.145.

15. Mohammadi, J. Abdoli, A. and M. Fathi Beiranvand, (2012): The Review of Development Level in Counties of Lorestan Province with Emphasis on Sanitarian and Educational Sectors. Quarterly Journal of Geographical Scienes, Volume 17, Issue 46, pp: 93-117. (In Persian).

17. Rezvani, M. (2004): Measurement and Analysis of Developmental Levels of Rural Areas in Sanandaj. Journal of Geography and Regional Development, Volume 2, Issue 3, pp: 164-149. (In Persian).


18. Safari, R. and M. Bayat, (2013): Presenting an Integrated Model for Ranking Regional Development a Case Study of Health and Medical Sector of Mazandaran Province. Quarterly Journal of Geographical Scienes, Volume 13, Issue 28, pp: 31-48. (In Persian).


19. Sarvar, R. and M. Mosavi, (2011): Sustainable Development Evaluation of West Azerbaijan Cities. Journal of Geography, Volume 9, Issue 28, pp: 7-28. (In Persian).