تحلیل فضایی توزیع شاخص‌های رشد هوشمند شهری در سطح محلات مورد: شهر ملایر

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

میترا انصاری ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مجید ولی شریعت پناهی ² (دانشیار گروه جغرافیا، واحد یادگار امام (ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرری، ایران)
عباس ملک حسینی ³ (دانشیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران)
مهدی مدیری ⁴ (دانشیارگروه جغرافیا، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 09 الإثنين , ربيع الأول, 1439 تاريخ التأكيد : 10 الأحد , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , جمادى الأولى, 1440

الکلمات المفتاحية: توزیع فضایی, محلات شهری, شاخص‌های رشد هوشمند, تکنیک ویکور, شهر ملایر,

ملخص المقالة :

در دو دهه گذشته راهبرد رشد هوشمند در چارچوب نظریه توسعه پایدار شهری و حمایت از الگوی شهر فشرده بنا شده است. در حقیقت، توجه به شهر فشرده و رشد هوشمند به عنوان یکی از راه­های رسیدن به این فرم شهری، به دلیل آثار نامطلوب الگوهای توسعه پراکنده در زمینه های سیاسی و زیست محیطی به صورت وسیعی افزایش یافته است. در این راستا هدف از این پژوهش، تحلیل فضایی توزیع شاخص­های رشد هوشمند در محلات شهر ملایر می­باشد. بدین منظور 18 محله از لحاظ شاخص­های زیربنایی در قالب 82 شاخص قابل سنجش بررسی شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل آنتروپی شانون تعمیم­یافته، تکنیک ویکور (Vikor)، ضریب همبستگی پیرسون در قالب نرم­افزارهای GIS و SPSS استفاده شده است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که توزیع فضایی شاخص­های رشد هوشمند شهری در محلات 18 گانه شهر ملایر یکسان نبوده و بین محلات فاصله­ زیادی وجود دارد. بر این اساس محله­های 17، 1، 14، 4، 3، 16، 18، 11، 9، 10، 12، 13 به ترتیب بیشترین برخورداری را از شاخص­های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی رشد هوشمند شهری را دارا می­باشند و این شاخص­ها در محلات 7،8،6،2،5،15 به ترتیب کمترین امتیاز را به خود اختصاص داده­اند. نتایج دیگر پژوهش نشانگر این است که بین شاخص­های رشد هوشمند در شهر ملایر و میزان جمعیت آنها تقریباً رابطه و همبستگی مثبتی وجود دارد. بطوری­که میزان برخورداری از شاخص­های رشد هوشمند شهری و جمعیت شهر 512/0 و در سطح 007/0 از لحاظ آماری معنادار است. پس در حالت کلی می­توان نتیجه­گیری کرد که در شهر ملایر امکانات و زیرساخت­های رشد هوشمند شهری به سمت محلاتی سوق دارد که از جمعیّت بیشتری برخوردارند.

المصادر:

1. Poormohamady,Mohammadreza and Rasol Ghorbany(2002), Dimensions and strategies of urban paradigm consolidation, Quarterly journal of human sciences, N29, PP 85-108.


2. Hedari,Akbar(2012) Spatial-Fetal Analysis of Future Development of Saghez City with Emphasis on Urban Growth Indices Using Shannon Entropy Model, Geographical Quarterly and Urban Development.N2,PP67-94.


3. Rezvani, Aliasghar(2004), City and Village Relationship, Macan Publishing


4. Rahnama,Mohammadrahim and Abbaszadeh,Gholamreza(1999), -(Principles, Foundations and Models of Measurement of the Physical Form of the City, Mashhad Jihad-e-Sharif Publishing House, Mashhad.


5. Ziari, Keramatollh(2001), Sustainable Development and Responsibility of Urban Planners in the 21st Century, Journal of the Faculty of Literature &Tehran Humanities University,N160,PP371-385.


6. Seifodini, Frank; Ahmadpour Ahmad; Rezvan Darishi and Seyyed Ali Nader Dehaghani Alvar (2014) The Bases and Challenges of Urban Urban Growth Policy (Case Study: Khorram Abad Lorestan) (Geography Quarterly and Urban Planning of the Zagros Landscape),N19,PP57-79.


7. Zarabi, Asghar, Saberi, Hamid, Mohammadi, Jamal and Variessi, Hamid Reza (2011), Spatial Analysis of Urban Urban Growth Indices Case Study of Isfahan, Quarterly Journal of Human Geography Research,N77,PP1-17.


8. Azizi, Mohammad Mehdi, 2004, Density in urban planning, Tehran, Tehran University Press.


9. Mafi, Ezatullah; Mehdi Saghaei (2008). An analysis of rural regeneration around metropolitan areas. Case Study of Mashhad Metropolis, Geography Quarterly and Regional Development,N10,PP21-40.

 

1. Anderson. Geoff (2006), Why Smart Growth: A Primer,International City/County     Management Association,and America. PDF: http://www.smart growth online.org/resources.


2. Alexander, D. & Tomalty, R., (2002), Smart Growth and Sustainable Development: Challenges, Solutions, and Policy Directions,Local Environment,Vol.7,No.4, pp.397-409.

12. Bullard,R.D.(2007)“Growing Smarter Achieving Livable Communities, Environmental Justice, and Regional Equity”. the MIT Press Cambridge,Massachusetts London, England, 4 th  edition.


13. Chrysochoou. M. (2012) “A GIS and indexing scheme to screen brownfieldsfor area-wide redevelopment planning”. Landscape and Urban Planning, 105, 187–198.


14. Chin, N. (2002) Unearthing the Roots of Urban Sprawl: A Critical Analysis of form, Function and


15. Methodology, Paper 47, Centre for Advanced Spatial Analysis, University College London.


16. Edwards, Mary and Haines, Anna, (2007), Evaluating Smart Growth: Implications for Small Communities, Journal of Planning Education and Research, 49. 64.


17. Feiock, R. C. & Tavares, A. F. & Lubell, M. (2008) “Policy Instrument Choices for Growth Management and Land Use Regulation”. The Policy Studies Journal, 36 (3), 461–480.


18. Gordon, P, Harry, W.Richarson (1997), Are Compact Cities a Desirable Planning Goal?, Journal of the American Planning Association, 63(1), pp89-106.


19. Grant, J., 2007, Encouraging Mixed Use in Practice. Incentives, Regulations, and Plans:The Role of States and Nation-states in Smart Growth Planning, Edited by Gerrit-Jan Knaap, Huibert, A. Haccoû, Kelly J. Clifton and John W. Frece, Published by Edward Elgar Publishing.


20. Harrison, M.,E. stanwyck,B. Beckingham, O. Starry, B. Hanlone, and J. Ewcomec. (2011). Smart Growth and the septic Tank: Wastewater


21. Hawkins. C. V. (2011) “Smart Growth Policy Choice: A Resource  ependency and Local Governance Explanation”. The Policy Studies Journal, 39(4), 682-697.


22. Humstone, E. (2004) Sprawl vs. Smart Growth: The Power of the Public Purse, Vermont Forum on Sprawl.


23. La Greca, P., L. Barbarossa, M. Ignaccolo, G.Inturri, and F. Martinico. (2011). The Density Dilemma, A Proposal for Introducing Smart Growth Principles in a Sprawling Settlement with in Catania Metropolitan Area, Cities 28,pp 527–535.


24. Roberts, B. H. (2007) “Change in Urban Density: Its Implications on the Sustainable Development of Australian Cities”, In Forster, C. (Ed.) Proceedings of the State of Australian Cities National Conference 2007 (SOAC), PP. 720-739.


25. Song, Y., Gerrit-Jan Knaap (2004)."Measuring the effects of mixed land uses on housing values", Regional Science and Urban Economics, Vol. 34, No. 6, p.p.663-680.


26. Transportation Research Board (TRB) (1998), The Costs of Sprawl, National Academy Press,Washington D.C.

WWW.SGN.org/about. (2012)