شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه‌نیافتگی منطقه‌ای (مطالعه موردی: استان کهگیلویه وبویراحمد)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

نادر زالی ¹ , سید علی سجادی ²

1 - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2 - کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

تاريخ الإرسال : 05 الخميس , شعبان, 1437 تاريخ التأكيد : 16 الإثنين , شوال, 1438 تاريخ الإصدار : 27 الخميس , رمضان, 1438

الکلمات المفتاحية: روش دلفی, استان کهگیلویه و بویراحمد, توسعۀ منطقه‌ای, توسعه‌نیافتگی, نرم‌افزار MICMAC,

ملخص المقالة :

      برنامه­های توسعه برای ساخت آینده­ای بهتر و یا به تعبیری شکل­دهی به ساخت اجتماعی واقعیت آینده کشورها انجام می­شود. بخش بسیار مهم این برنامه، مربوط به توسعۀ منطقه­ای است. استان کهگیلویه و بویراحمد با وجود اینکه دارای پتانسیل رشد و توسعه بوده ولی به عنوان یک استان توسعه­نیافته و محروم تلقی می­شود، هدف این تحقیق شناسایی موانع اصلی توسعه این استان می­باشد. جامعه آماری، شامل مدیران ارشد استان است. که از این میان 23 نفر به صورت نمونه­ انتخاب شدند. نوع این پژوهش، کاربردی و رویکرد حاکم بر آن تشریحی - تبینی می­باشد و برای جمع­آوری اطلاعات و داده­های مورد نیاز، تلفیق دو روش اسنادی و دلفی به کار گرفته شد. جهت سنجش و  تحلیل داده­ها، از نرم­فزار MICMAC استفاده شد. این نرم­افزار ابتدا متغیرها مهم در ‏حوزه مورد نظر را شناسایی کرده و سپس آن‌ها را در ماتریس تحلیل اثرات‏ وارد نموده و میزان ارتباط میان این متغیرها با حوزه مربوطه توسط خبرگان، تشخیص داده می‌شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که ابتدا 35 متغیر در حوزه توسعه­نیافتگی استان شناسایی گردید سپس با توجه به نظر کارشناسان در ماتریس مذکور، از این میان 12 عامل به عنوان موانع اصلی توسعه­ استان شناخته شد که 6 عامل، مدیریت قومی و قبیله­ای- نصب و عزل زیاد مدیران - عدم درک صحیح شرایط روز توسط مدیران - عدم توجه مدیران به خواسته های مردم - عدم نگاه کلان مدیران جهت توسعه کل استان - تعصبات بی جا و تنگ نظرانه مدیران جهت توسعه مناطق به عنوان ضعف مدیریت داخلی استان  و 3 عامل، عدم تخصیص بودجه مناسب- دور بودن از مرکز - عدم تسهیلات مناسب برای جذب سرمایه­گذاران،  به عنوان ضعف مدیریت کلان کشور و 3 عامل، تقابل فرهنگ ایلیاتی با فرهنگ مدون- اختلافات بین اقوام مختلف- پایینی نرخ باسوادی هم به عنوان ضعف فرهنگی استان مربوط می­شود. 

المصادر:

1. Alden, J. and R. Morgan, (1974): Regional Planning: A. Comprehensive View,Publication Leonard Hill Books, New York: John Wiley and Sons.


2. Godet, M., Durance, Ph. and Gerber, A. (2008): StrategicForesight La ProspectiveUse and Misuse of Scenario Building, Publication Lipsor Working Paper, and Paris.


3. Ghalibaf, M.B., and Mirzadeh Kouhshahi, M. (2009): Causes and barriers to the development of Abu Musa Island. Goegraphy, Vol. 7, No. 20-21, pp: 7-24. (In Persian).


4. Havas, A. (2003): Socio-economic and developmental needs: focus of foresight programmes, Technology Foresight for Organiz-ers, 8-12 December, Ankara, Turkey.


5. JomehPour, M. (2012): Analysis of regional development and imbalances in Tehran areas with emphasis on the role of small and medium cities. Social Science, vol. 9, No. 61, pp: 111-143. (In Persian).


6. Latifi, Gh.R. (2009): Views of development. Ketabmah, New Year, No.20, pp: 74-85. (In Persian).


7. Marsousi, N., Hekmannia, H., Pourmohamadi, M.R., and Nazmfar, H. (2010): Analysis of regional development strategies in East Azerbaijan. Urban Ecology Research, Vol. 1, No. 2, pp: 51-62. (In Persian).


8. Mosalla Nezhad, A., and Akbari, S. (2012): The government's role in economic development of Turkey in the last three decades. Iranian Social Development studies, Vol. 4, No.2, pp: 56-79. (In Persian).


9. Maleki, S. and Sheykhi, H. (2009): Analysis and classification indicators and determine development priorities in the region using factor analysis and cluster analysis method. Geography and Planning, Vol. 14, No. 29, pp: 61-85. (In Persian).


10. Mirghafouri, S.h., Tahari Mehrjerdi, M.H., and Babaei, H. (2009): Identify the development level and ranking of provinces in terms of access to the agricultural sector indices. Journal of Library and Information, Vol. 13, No. 3, pp: 243-270. (In Persian).


11. Naghdi, A., and Hesari, M.J. (2012): The causes of underdevelopment of Iran Based on the analysis of published works in the field. Sociological Studies of Iran, No.4, pp: 95-116. (In Persian).


12. Oliaei, M.S. (2011): The causes of underdevelopment in rural of Iran in terms of human capital and social capital, the county Divandarreh. Goegraphy, Vol. 9, No. 30, pp: 145-161. (In Persian).


13. Puglisi, M. & Marvin, S. (2002): Developing urban and regional foresight: exploring capacities and identifying needs in the North West, Journal Futures, 34, pp: 761-777.


14. Purohit, B. C., (2008): Health and human development at sub-state level in India. The Journal of Socio-Economics, No. 37, pp. 2248–2260.


15. Parizadi, T., Asad, S., Molaei Ghelichi, M., and Sheykhi, H. (2012): Investigation and analysis capabilities of the relative merits of Regional Development in the Iranian northern ports by using a combination of techniques TOPSIS and ELECTRE. Regional Planning, vol.2, No.6, pp: 15-29. (In Persian).


16. Pourmohamadi, M. R., and Zali, N. (2010): Regional disparities analysis and development foresight (Case Study: East Azerbaijan Province).  JOURNAL OF GEOGRAPHY AND PLANNING, vol. 15, No. 32, pp: 29-64. (In Persian).


17. Rondinelli, D.A., (1985): Applied Methods of Regional Analysis: The Spatial Dimension of Development Policy, Westview Press, Boulder/ London.


18. Sara'I, M. H., Tavoosian, A., Alahverdi, M. A., and Rezaei, H. (2015): Assessment and Regionalization the Seven Cities of Kohgiloyeh and Boyerahmad Province Development by Emphasis on Cultural Factors. Regional Planning, vol.5, No.20, pp: 15-28. (In Persian).


19. SeyedRezaei, M.Y., and Aghajani, R. (2015): Analysis of the regional development policy of the country. Fourth conference of Islamic-Iranian model of progress, Iran's progress, past, present, future, Tehran.


20. Seyedfatemi, S.M., Hosseinzadehdalir, K. (2010): Analysis of Sahand New Town Role in Spatial Order in Tabriz Urban Region, Urban and Regional Studies and Research, Vol. 2, No. 6, pp: 1-18. (In Persian).


21. Shahiki Tash, M., Yaghfoori, H., and Darvishi, B. (2015): Review the Intensity of Spatial and Regional Imbalance of Welfare (Comparative Study of Welfare in Iran Provinces based on Harvey and Smith Approaches). Regional Planning, Vol.5, No.17, pp: 15-30. (In Persian).


22. Sadeghi, A., and Saeidi Aghdam, M. (2014): Identification and Ranking of Factors Affecting the Economy of Underdevelopment Combined with ANP - DEMATEL Phase. Journal of Economic Development Policy, Vol.2, No.4, pp: 117-156. (In Persian).


23. Zali, N., and Ahmadi, H. (2014): PRESENTATION OF MODEL TO SPECIAL ORGANIZATION OF EAST AZERBAIJAN PROVINCE BASED ON REGIONAL PLANNING APPROACH IN THE VISION. Regional Planning, vol. 4, No. 14, pp: 59-73. (In Persian).


24. Zarrabi, A., and Shahivandi, A. (2010): Analysis of the distribution of indices of economic development in the provinces of Iran. Geography and Environmental Planning, Vol.21, No. 38-2, pp: 17-32. (In Persian).