مقایسه تحلیل آمار فضایی با آمار کلاسیک در تحلیل شاخص های اجتماعی فقر شهری تبریز

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

شهریور روستایی ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
حسین کریم زاده ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
فاطمه زادولی ³ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الإثنين , صفر, 1438 تاريخ التأكيد : 27 الجمعة , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 13 الأحد , محرم, 1440

الکلمات المفتاحية: توسعه یافتگی, فقر شهری, آمار فضایی, آمار کلاسیک,

ملخص المقالة :

فقر شهری یکی از پدیده های پیچیده فضاهای شهری است که طی دهه های اخیر در شهرها مهم ترین معضل اجتماعی ـ اقتصادی محسوب می شود. امروزه به منظور سنجش گستردگی فقر شهری از روش های مختلف آماری استفاده می گردد. از اینرو هدف این تحقیق بررسی تطبیقی گستردگی فقر شهری در کلانشهر تبریز با استفاده از روش های آمار کلاسیک (کای میانگین) و آمار فضایی (لکه های داغ) می باشد. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی، تحلیلی و تطبیقی است که برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS، GIS و EXCEL استفاده گردیده است. همچنین به منظور سنجش گستردگی فقر شهری بر اساس مدل های ذکر شده 8 شاخص اجتماعی تعیین شده است. در این تحقیق به منظور تطبیق این دو تحلیل 50 نمونه از بلوک های آماری به صورت تصادفی انتخاب شده و بر روی نقشه توسعه یافتگی بلوک های شهری تبریز (بر اساس معیارهای منفی و مثبت شاخص ها و نرمال سازی آنها از نظر توسعه یافتگی) که به پنج طبقه تقسیم شده است، قرار داده می شود تا میزان دقت هر کدام از این تحلیل ها مورد سنجش قرار بگیرد. یافته های تحقیق نشان می دهد که نمونه هایی که از نظر هر دو روش آمار کلاسیک و آمار فضایی از خوشه بندی یکسانی برخوردار هستند و بیشترین تعداد بلوکها را به خود اختصاص داده اند، تعداد 23 بلوک را شامل می شود، بلوکهایی که از نظر خوشه بندی تنها با اختلاف یک خوشه طبقه بندی شده اند برابر با 21 بلوک می باشند. تنها 6 بلوک در نمونه گیری در خوشه هایی که دو عدد اختلاف طبقه دارند، قرار گرفته است.

المصادر:

1. 1.      Asayesh, Hussein, Estelaji, Alireza. Principles and Metods of Area Planning(metods, modsels  and Techniques), Islamic Azad University Press Unit Publishing Unit , First Edition , 2003 , 275 pages(in Persian).


2. 2.      Asgari, Ali (2011), Analysis of space statistics with ArcGIS, information technology organisition and Tehran Municipality Communications Publications, first generation2011, 126 pages (in Persian).


3. 3.      Baharoglu, Deniz and Kessides, Christine (2002). "Urban poverty” A Sourcebook for Poverty Reduction Strategies, Chapter 16, page 123-159.


4. 4.      Bayat, Maghsoud(2009), A Cluster Analysis of the Development Evaluation of the villages of Kavar District in Shiraz Township, ournal of Geography and Environment 20th year - Number 1 ( 33 ) - Number 1 - Spring 2009 , Page 131 - 113(in Persian).


5. 5.      Benmaniyan, Mohammadreza, Rezaeirad, Hadi, Mansour Rezaei, Majid(2011), An assessment of economic characteristics in the identification of urban poverty range using Delphi and AHP techniques ( case study : Kashmar city ), The Quarterly Journal of Management and Urban Plan ( Art and Architecture 9 , Number 27 , Spring , and Summer 2012 ) Special Journal of Economics(in Persian).


6. 6.      Ganei Rad, Mohammed Amin , ( 2005 ) , a social development approach to the poverty - de - radicalisation programme in Iran , the social welfare , number 18 , pages 223-261(in Persian).


7. 7.      Ghadiri, Mahmoud, Dasta, Farzaneh (2013), Analysis of the Phisical - Space Development Pattern with using space statistics in GIS of cities case study: Tehran city, The fifth conference of the Urban planning and Urban Managemen, 4 and 5 May, Holy Mashhad,page1-5(in Persian). 


8. 8.      Hekmat 328, Nahjolbalageh, The duty of the rich to the poor(in Persian).


9. 9.      Kalantari, Khali (2011), Data processing and data analysis in socio - economic research using spss, Farhang Saba Publications Tehran , 388 page(in Persian).


10. 10.  Mohammadzadeh, Parviz, Falahi, Firouz, Hekmati Farid, Samad(2010), The study of poverty and its determinants among urban households . Journal of Economic Modelling Research No. Winter 2010, pages 41-64(in Persian).


11. 11.  Raeisdana, Fariborz,(2000), Poverty in Iran ( set of articles ) Tehran , Faculty of Welfare Sciences and Empowerment(in Persian).


12. 12.  Rahmati, Khosrow(2014), Analysis of Spatial ineqaulities based on social indicators in middle Size of the cities (Case studye: Myandoab city), Dissertiation for A.M Degree in Geography & Urban planning, Supervisors Dr. Shahrivar Roustaie & Dr. Bahman Hadili, Department of Geography and Urban Planning, University of Tabriz(in Persian).


13. 13.  Rahnama, Mohammad Rahim, Aghajani, Hossein(2009),The analysis of the spatial distribution library of public libraries in Mashhad , the Journal of Library and Information , Number 2 , Volume 12 , pages . 15 – 15(in Persian).


14. 14.  Rostaei Shahrivar ؛ Karimzadeh Hossein, Zadvali Fatemeh (20115), Spatial Analysis of the distribution of gender poverty in urban spaces of Tabriz, Urban and Area Studies Quarterly, p43-64(in Persian).


15. 15.  Rostaei Shahrivar ؛ Karimzadeh Hossein, Zadvali Fatemeh (2016), Evaluation of spatial analyses in poverty expansion in Tabriz urban areas, spatial planning Magazine,p: 125- 136(in Persian).


16. 16.  Fay, Marianna, (2005)” The Urban Poor in Latin America” The World Bank, Washington, D.C, 266 pages.


17. 17.  Safari, Robab, Bayat, Maghsoud(2012), Determining the development levels of rural areas of East Azerbaijan Province using the statistical technique of factor analysis and analysis of the cluster , Journal of Applied Research of the 13th Year , Number 28 , Spring 92 , 48 - 31(in Persian).


18. 18.  Shakuei, Hussein(2010), New views in urban geography , first volume, Samt Publishing(in Persian).


19. 19.  Simler, Kenneth. Harrower, Sarah. Massigarela, Claudio, (2003), "Estimating Poverty Indices Form Simple Indicators Surveys, page 1-23


20. 20.  Tarami, Ali(2008), measurement urban poverty in the Zanjan’s Islamabad with use of GIS, Supervisor: Dr. Shahrivar Rostaei, Faculty of Literature and Humanities , University of Zanjan , 221 pages(in Persian).


21. 21.  Thomas, R.W, Hug get,R J(1980). Modeling in Geography, a mathematical approach, Harper and Row, Publisher, London, 142 pages.


22. 22.  Zadvali, Fatemeh(2014), Evaluation of changes in poverty expansion in Tabriz urban areas during (1996-2006), Dissertation for receipt of Master´s degree in Geography and Urban Planning, Supervisor: Dr. Shahrivar Rostaei, Faculty of Geography and planning, Department of Geography and Urban Planning, University of Tabriz, 169 pages(in Persian).

Zanganeh, Alireza(2010), ecognition of the spatial pattern of urban poverty by using the Geographic Information System ( GIS ) in Kermanshah, Supervisor: Dr. Shahrivar Rostaei, Faculty of Literature and Humanities , University of Zanjan , 156 pages(in Persian).