تحلیل ریسک آسیب پذیری سکونتگاههای انسانی در برابر زلزله (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان لامرد)
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
علی شکور
1
(استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران)
فضل اله کریمی قطب آبادی
2
(دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران)
محمد ملکی
3
(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران)
الکلمات المفتاحية: شهرستان لامرد, آسیبپذیری, زلزله, سکونتگاههای روستایی, روش های چند شاخصه,
ملخص المقالة :
یکی از مراحل برنامهریزی فضایی، شناسایی و رتبه بندی مخاطرات طبیعی و پیامدهای آن در مناطق مختلف جغرافیایی است. ضروری است که در این زمینه با اتخاذ رویکرد توسعه پایدار مبتنی بر مدیریت ریسک، به کاهش آثار نامطلوب مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی نیز اقدام شود. بر این مبنا در سالهای اخیر استفاده از روش های تصمیمگیری چند شاخصه در مطالعات محیطی، گستره زیادی داشته است؛ بطوریکه در دهههای اخیر، کشورهای توسعهیافته با بهرهگیری از مدلهای بسط یافته تصمیمگیری در شاخههای مختلف مطالعات محیطی، این مدل ها را معرفی کردهاند. امروزه شهرستان لامرد در استان فارس با دارا بودن موقعیت خاص جغرافیایی، همواره در برابر این نوع از آسیبهای محیطی (زلزله) آسیبپذیر میباشد. با توجه به اهمیتی که روستا و روستانشینی در سطح این شهرستان دارد، لازم است که سکونتگاههای روستایی این شهرستان از نظر درجه ریسک آسیب پذیری در برابر زلزله مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی است که در آن با استفاده از مستندات آماری به تحلیل موضوع پرداخته میشود. پس از جمعآوری دادههای مورد نظر از سطح روستاهای این شهرستان، با استفاده از مدل TOPSIS نسبت به رتبه بندی و سطحبندی دهستانهای این شهرستان براساس 22 شاخص مورد مطالعه، اقدام گردید. نتایج حاصل از این پژوهش در سطح شهرستان لامرد نشان داده است که از نظر سطح آسیبپذیری لرزهای با استفاده از مدل TOPSIS، دهستان کال با امتیاز 5284/0، دهستان سیگار با امتیاز 5221/0 و دهستان اشکنان با امتیاز 4754/0 دارای رتبه های اول تا سوم میباشند. همچنین درسطح شهرستان لامرد، 2 دهستان با ریسک بالا، 1 دهستان با ریسک متوسط و 4 دهستان با ریسک پایین از نظر آسیبپذیری در برابر خطر زلزله قرار دارند.
Yodmanis, N.,(2005), Disaster risk management and Vulnerability reduction :Protecting the Poor; Social Protecttion Workshop 6: Protecting Communities – Social funds and Disater.
_||_