تبیین مدل مفهومی برای فرآیند طراحی معماری برآمده از نشانه‌شناسی لایه‌ای بر مبنای دیدگاه‌های نشانه شناختی پیرس و سوسور
الموضوعات : معمار شهر
محمد امین صافی
1
,
سیامک پناهی
2
,
شیوا یغماییان
3
,
منوچهر فروتن
4
1 - پژوهشگر دکتری، گروه معماری، واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
2 - استادیار، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
3 - استادیار، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
4 - استاد یار دانشکده معماری دانشگاه آزاد همدان
الکلمات المفتاحية: نشانه‌شناسی, پیرس, سوسور, بازنمایی معماری, فرآیند طراحی,
ملخص المقالة :
نشانه ابزاری مطالعاتی است که متعاقب متن مطرح می‌شود و در جریان تحلیل متن به کار می‌آید؛ بازنمایی معماری روش‌های خود را در نظم و معنا بخشی به نشانه‌ها یافته است؛ لذا جهت معنا کاوی نشانه‌ها در متون معماری، می‌بایست از مفاهیمی که درک بازنمایی را آسان‌تر می‌نماید؛ استفاده نمود. هدف اصلی این مقاله، تبیین نشانه شناختی انواع بازنمایی‌های معماری بر اساس رابطه رمزگان آن‌ها با تحلیل تطبیقی بین دیدگاه دو محقق برجسته درباره نظریه نشانه‌شناسی، یعنی چارلز سندرز پیرس و فردیناند دو سوسور و ارائه مدل مفهومی فرآیند طراحی برآمده از آن است. داده‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای مطالعات مختلف در زمینه نشانه‌شناسی و موضوع مرتبط به‌دست‌آمده است. نتایج بیانگر آن است که نشانه‌شناسی، بازنمایی‌های آثار معماری به‌عنوان یک رسانه جهت تولید معنا و شکل تبیین می‌نماید. انتظار می‌رود این مقاله سهم مثبتی در تأکید بر اهمیت نظریه نشانه‌شناسی، نه‌تنها در جهت ارتقای معرفت‌شناسی نشانه‌شناسی، بلکه برای سایر محققان و دانشگاهیان در زمینه‌های مرتبط یا حوزه‌های خاص ایجاد کند.
- احمدی، ب. (1371) از نشانه های تصویری تا متن. تهران: مرکز.
- احمدی، ب.، (1375) اختار و تأویل متن؛ نشانه‌شناسی و ساختارگرایی. تهران: مرکز.
- اکو، ا. (1387). نشانه‌شناسی. مترجم: پ. ایزدی، انتشارات تهران: ثالث.
- پناهی، س. (1397). معماری و سینما. تهران: عصر کنکاش.
- سجودی، ف. (1387). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: نشر علم.
- سوسور، ف (1382). دوره زبان‌شناسی عمومی.، مترجم: ک. صفوی، تهران: هرمس.
- کاپن، د. (1383). مبانی نظری معماری.، مترجم: ع. یاران، تهران: نشر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
- لاری پور، ن؛ و دادور، ا. (1398). تحلیل نشانه‌شناسی صورت و معنا در مسجد وکیل شیراز. نشریه علمی هنر اسلامی, 15(33)
- محبی گرمی، ه. فراهانی فرمهینی، ر؛ و غیایی، م. (1400). سیر تأثیرگذاری نمادها، نشانه‌ها در تبیین معنای معماری در خانه‌های تاریخی دوره قاجار (نمونه موردی شهرهای اردبیل، تبریز و ارومیه). نشریه مطالعات هنر اسلامی، 43(18) ص 517-529.
- Chandler, D. (2002). Semiotics: The basics. London: Routledge.
- De Saussure, F. (2010). Course in General Linguistics. (K. Safavi, Trans.) Tehran: Hermes publications.
- Gottdiener, M. Boklund-Lagopoulou, K. & Lagopoulos, A. (2003). Semiotics. London: Sage Publications.
- Leeds-Hurwitz, W. (1993). Semiotics and communication: Sign, codes, cultures. New Jersey: Lawrence Erlbaum associates, Publishers.
- Masinambow, E. & Rahayu, S. (2001). Semiotik: Mengkaji tanda dalam artifak. Jakarta: Balai Pust.
- Panuti, S. & Van Zoest, A. (1996). Serba-serbi semiotika. Jakarta. PT Gramedia Pustaka Utama.
- Saussure, F. (2003). Course in General Lingustics. In Gottdiener., M. Boklund-Lagopoulou, K. & Lagopoulos A.P.
- Yakin, H. & Totu, A. (2014). The Semiotic Perspectives of Peirce and Saussure: A Brief Comparative Study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 155, 4-8.
