واکاوی نقش ویژگی‌های فردی و شغلی در بروز پدیده تضعیف اجتماعی در حرفه حسابرسی

الموضوعات : مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی

حدیثه درویش ¹ , محسن هاشمی گهر ²

1 - استادیار، گروه حسابداری، واحد ملارد، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری، واحد شهر قدس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 09 الثلاثاء , صفر, 1446 تاريخ التأكيد : 13 السبت , جمادى الثانية, 1446 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: تضعیف اجتماعی, حرفه حسابرسی, سلسله مراتب سازمانی, سرپرست حسابرسی, عملکرد سازمانی.,

ملخص المقالة :

هدف: با توجه به اینکه حسابرسی حرفه‌‌‌ای مستقل است که باید در جهت منافع عموم عمل کند، تضعیف اجتماعی حسابرسان به عنوان مولفه‌‌ای مهم در رابطه با اخلاقی رفتار کردن سلسله مراتب سازمانی، از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی‌های فردی و شغلی حسابرسان در تضعیف اجتماعی در حرفه حسابرسی است.

روش: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و از نظر جمع‌آوری داده‌ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی‌، در سال 1403 بودند. با استفاده از فرمول کوکران، نمونه آماری تحقیق 518 نفر بدست آمد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه استاندارد دافی و همکاران (2002) استفاده شد. محتوای پرسشنامه‌‌ها توسط اساتید و خبرگان صنعت مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل داده‌‌ها نیز از روش رگرسیون استفاده شد.

یافته‌ها: جنسیت در پیش‌بینی تضعیف اجتماعی سرپرست و همکار موثر می‌‌باشد. در توجیه این رفتار می‌توان گفت، نگاه سنّتی به جنسیت، علی‌رغم پیشرفت‌‌های بشر در حوزه‌‌های مختلف، همچنان وجود دارد. کما اینکه در برخی از جایگاه‌‌های سازمانی، صِرف مرد بودن موجب دستمزد بالا می‌‌گردد. همچنین میزان تحصیلات بر تضعیف اجتماعی اثرگذار است، در توجیه این رفتار می‌‌توان گفت، در حال حاضر در جامعه ایران، تحصیلات بالاتر مزیت محسوب می‌‌شود، در حالی‌که ممکن است در برخی جوامع دیگر مهارت و توانایی افراد در برطرف کردن نیاز جامعه و اصولاً مفید بودن، مرتبه بالاتری از جایگاه افراد را به نمایش بگذارد، تا صرفاً سطح تحصیلات. رتبه شغلی به عنوان یک عامل پیش‌بینی‌کننده تضعیف اجتماعی و فعالیت در بخش خصوصی یا دولتی به عنوان عامل پیش‌بینی‌‌کننده تضعیف اجتماعی همکار اثرگذار است. همچنین، با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی فعلی، فعالیت در حوزه دولتی نسبت به بخش خصوصی برتری محسوب می‌‌شود و احتمالاً این موضوع ناشی از ثبات شغلی در بخش دولتی است. در حرفه حسابرسی، بخش دولتی در سازمان حسابرسی به عنوان یک سازمان دولتی وابسته به وزارت اقتصاد تعریف می‌‌شود. این نگاه از بالا به پایین از جانب سرپرستان و همکاران بخش دولتی را نمی‌توان به طور کل نفی کرد. هرچند در بسیاری از موارد ممکن است سطح تحصیلات و حتی درآمد کارکنان بخش خصوصی بیشتر باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار سیاست‌گذاران حوزه حسابرسی قرار دهد. همچنین، انتظار می‌رود نتایج این پژوهش گامی جهت کمک به مؤسسات و مدیران حسابرسی در نحوه انتخاب و استخدام حسابرسان و همچنین نحوه ایجاد انگیزه‌های شخصیتی برای بهبود رفتار و عملکرد آنها باشد.

 

المصادر:

آئینی، طاهره (1400). پیشایندها و پیامدهای رفتار ناکارآمد حسابرس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا(س).
اخگر، آذر (1400). تأثیر شایستگی و اخلاق حرفه‌ای حسابرسان بر کیفیت حسابرسی با تأکید بر عزت نفس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. موسسه آموزش عالی علم و فناوری شمس.
بهمنی، رضا (1398). بررسی رابطه بین دینداری، تعهد حرفه‌‌ای و رضایت شغلی با کیفیت حسابرسی: با توجه به نقش میانجی‌‌گری رفتار ناکارآمد حسابرس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
حسین‌پور، سعید؛ خردیار، سینا؛ خوزین، علی؛ محمدی نوده، فاضل (1400). بررسی اثر سلامت روانی و کمال‌گرایی بر تصمیم‌گیری اخلاقی حسابداران با نقش میانجی اهمال‌کاری. حسابداری ارزشی و رفتاری، ۶(۱۱)، ص۹۳-۱۲۱
زارع، روح‌الله؛ غلامی جمکرانی، رضا (1401). عدم ماندگاری نیروی کار حرفه‌ای در موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران. پژوهش‌های حسابرسی حرفه ای، 2(7)، ص34-48.
صدیقی، عبدالمجید؛ باباجانی، جعفر؛ دلاور، علی؛ برزیده، فرخ (1401). تدوین و اعتبارسنجی الگوی جایگاه اجتماعی حرفه حسابرسی در ایران. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 12(4)، ص1-26.‎
طاهری‌نیا، مسعود (1402). طراحی مدل آنفولانزای شغلی در حرفة حسابرسی با استفاده از رویکرد ساختاری تفسیری. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 13(2).
کریمی، زهرا؛ یعقوب‌نژاد، احمد؛ صمدی لرگانی، محمود؛ پورعلی لاکلایه، محمدرضا (1399). ارزیابی تأثیر سوگیری‌های روانشناختی فردی و ابعاد شخصیتی حسابرسان بر کیفیت حسابرسی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(52)، ص23-52.
ملکی، دنیا؛ بنی مهد، بهمن؛ وکیلی‌فرد، حمدرضا (1401). رابطه میان سلطه اجتماعی و بی‌تفاوتی اخلاقی: شواهدی از حرفه حسابرسی. حسابداری ارزشی و رفتاری، 7(13)، ص200-223.
مهدوی، غلامحسین؛ زمانی، رضا (1400). تأثیر سبک‌های رهبری ملاحظات و ساختار بر رضایت شغلی حسابرسان: با توجه به نقش تعدیل‌کنندگی رده سازمانی. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 13(50)، ص5-22.‎
هوشمند نقابی، زهرا؛ شهبازی، ارژنگ؛ عباس‌آباد عربی، فهیمه (1402). تاثیر سرمایه‌های اجتماعی و انسانی حسابرس بر خدمات حسابرسی. اقتصاد مالی، 17(64)، ص269-290.
Amiruddin، A. (2019). Mediating effect of work stress on the influence of time pressure، work–family conflict and role ambiguity on audit quality reduction behavior، International Journal of Law and Management, 61(2), p. 434-454. https://doi.org/10.1108/IJLMA-09-2017-0223
Asare, S.K. & Wright, A.M. (2004). The effectiveness of alternative risk assessment and program planning tools in a fraud setting. Contemporary Accounting Research, 21(2), p.325-352.
Bidokia, F., Arefmanesh, Z. & Khaneghah, J. (2023). The Effect of Goal Orientation on Auditors' Judgment Performance with the Mediating Role of Self-Efficacy. Journal of Social Behavior and Community Health, 4(12), p. 86-126.
Brierley, J.A. & Gwilliam, D.R. (2003). Human resource management issues in audit firms: A research agenda. Managerial Auditing Journal, 18(5), p. 431-438.
Carusone, N., Pittman, R. & Shoss, M. (2021). Sometimes It's Personal: Differential Outcomes of Person vs. Job at Risk Threats to Job Security. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(14), p.7379.
Chen, Y-H., Wang, K.-J. & Liu, S.-H. (2023). How Personality Traits and Professional Skepticism Affect Auditor Quality? A Quantitative Model. Sustainability, 15(7), p.74-93.
Cheng, Y., Haynes, C.M. & Yu, M.D. (2021). The effect of engagement partner workload on audit quality. Managerial Auditing Journal, 36(8), p.1068-1091.
Das, T.K. & Rahman, N. (2001). Partner misbehaviour in strategic alliances: Guidelines for effective deterrence. Journal of General Management, 27(1), p. 43-70.
Duffy, M.K., Ganster, D.C. & Pagon, M. (2002). Social undermining in the workplace. Academy of management Journal, 45(2), p. 331-351.
Firdaus, F., Ujianto, U. & Slamet, R. (2023). The Effect of Job Security and Job Attractiveness on Intention to Leave: The Mediation Role of Employee Engagement. International Journal of Professional Business Review: Int. J. Prof. Bus. Rev, 8(5), p.12.
Greenberg, J. (2010). Insidious workplace behavior. International Journal of Emergency Mental Health, 12(2), p.143.
Hur, H. & Perry, J.L. (2016). Evidence-based change in public job security policy: A research synthesis and its practical implications. Public personnel management, 45(3), p. 264-283.‏
Hur, H. (2022). Job security matters: A systematic review and meta-analysis of the relationship between job security and work attitudes. Journal of Management & Organization, 28(5), p. 925-955.‏
Islam, T., Sharif, S., Ali, H.F. & Jamil, S. (2024). Zooming into paternalistic leadership: evidence from high power distance culture. European Journal of Management and Business Economics, 33(4), p. 505-525.
Leão, F. & Gomes, D. (2022). The stereotype of accountants: using a personality approach to assess the perspectives of laypeople. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 35(9), p. 234-271.
Merdiaty, N. (2024). Linking job security to psychological well-being through job satisfaction police. Journal of Social Research, 3(4), p. 38-49.
Munidewi, I.A.B., Ludigdo, U., Djamhuri, A. & Andayani, W. (2024). Role of Affective Neuroscience in Audit Judgement and Decisions Making: A Systematic Literature Review for Auditing Research. Australasian Accounting. Business and Finance Journal, 18(1), p.130-147.‏
Nicole, C., Rebecca, P. & Mindy, S. (2021). Sometimes It's Personal: Differential Outcomes of Person vs. Job at Risk Threats to Job Security. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(14), p. 7379.
Proeger, T. & Meub, L. (2014). Overconfidence as a social bias: Experimental evidence. Economics Letters, 122(2), p. 203-207.
Rini, R., Yustina, A.I. & Santosa, S. (2020). How Work Family Conflict, Work-Life Balance, and Job Performance Connect: Evidence from Auditors in Public Accounting Firms. Journal ASET, 12(1), p. 105-141.
Wang, M.L., Narcisse, M.R., Togher, K. & McElfish, P.A. (2024). Job Flexibility, Job Security, and Mental Health Among US Working Adults. JAMA Network Open, 7(3), p. 1-22.
Wongsuwatt, S., Jantamaneechot, T. & Thaothampitak, W. (2024). The Influence of Soft Skills and Perceived Job Security on the Job Performance of Tourism and Hospitality Workers Along Thailand’s Andaman Coast: Mediating Role of Employee Engagement. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences),17(1), p.1-16.