تحلیل اهمیت –عملکرد توانمندسازهای پیاده سازی مدیریت دانش – یک مطالعۀ موردی
الموضوعات :وجیهه مسائلی پور 1 , مسعود براتی 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مدیریت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: مدیریت دانش, پیادهسازی, توانمندسازها, شرکت پارس ام سی اس,
ملخص المقالة :
اساسی‌ترین ویژگی سازمان‌های هوشمند در قرن بیست و یکم، تمرکز بر اطلاعات و دانش است. دانش، ابزار قدرتمندی است که میتواند تغییرات و نوآوری را در سراسر جهان ایجاد کند. سازمان¬ها در صورتی می¬توانند دارایی‌های دانش خود را مدیریت کنند که موانع مرتبط با فرایندهای مدیریت دانش را به حداقل و توانمندسازها را به حداکثر برسانند. هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس است. اين پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی است. رویکرد استفاده شده، AHP و تحلیل اهمیت – عملکرد IPA بوده است. گردآوري اطلاعات در این پژوهش، به دو روش كتابخانه¬اي و ميداني (پرسشنامه) صورت گرفته است. نخست با مطالعه پیشینه پژوهش، توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش، شامل هفت عاملِ ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات، رویکرد راهبردی، نیروی انسانی، تعهد و حمایت مدیران و مدیریت منابع انسانی شناسایی شده‌اند. سپس، اهمیت و عملکرد این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفته است. به‌منظور تعیین اهمیت توانمندسازها، از رویکرد تحلیل فرایند سلسله‌مراتبی و نظرِ پنج خبره دانشگاهی و به‌منظور تعیین عملکرد آنها، از نظر 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس استفاده شده است. سرانجام، با رویکرد اهمیت - عملکرد، توانمندسازها دسته‌بندی شدند. نتایج، نشان داد، عواملِ «فرهنگ سازمانی» و «تعهد و حمایت مدیران» در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند و تداوم و حفظ وضعِ موجود آنها توصیه می‌شود. همچنین، عواملِ «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» در ناحيه بحراني واقع شده‌اند و توجه و سرمایه‌گذاری شركت در اين عوامل، توصيه می‌شود.
- Agrawal, N. (2021). Modeling enablers of knowledge management process using multi criteria decision making approach. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 51(3), 389-417. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2019-0122
- Akhbari Azad M,. Abtahi A. & Pourshojaei, M. H. (2019) Knowledge Management Enablers and Measurement of Their Communication with Organization Performance . Strategic studies in the oil and energy industry; 10 (38) :159-188 http://iieshrm.ir/article-1-627-en.html [in Persian]
- Asgharpour, Mohammad Javad. (2003). Group decision-making and game theory with the perspective of operations research, Tehran University Press: Tehran, https://www.gisoom.com/book/11064795/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8
- Azimi, M. H., Khademizadeh, S., & Heydarzadeh, M. (2022). Survey of the Success Key Factors Application in the Implementation of Knowledge Management in Water and Power Organization of Khuzestan. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 9(33), 69-93. doi: 10.22054/jks.2022.64985.1482
- Boamah, F.A., Zhang, J., Wen, D., Sherani, M., Hayat, A. & Horbanenko, O. (2022). Enablers of knowledge management: practical research-based in the construction industry. International Journal of Innovation Science, 14(1), 121-137. https://doi.org/10.1108/IJIS-09-2020-0142
- Del-Castillo-Feito, C., Blanco-Gonz´alez, A. & Hernandez-Perlines, F. (2022). The impacts of socially responsible human resources management on organizational legitimacy. Technological Forecasting & Social Change, 174(121274), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121274
- Duru, C. C., Fu, C., & Nimo, M. (2023). Influence of knowledge management enablers and processes on a sustainable manufacturing performance in Nigeria. European Journal of Sustainable Development Research, 7(3), em0226. https://doi.org/10.29333/ejosdr/13375
- Fatahian, S., Hoveida, R., Siadat, S.A., & Talebi, H. (2015). The Relationship of Knowledge Management Enablers and Processes to University Performance (A Case Study of Selected Sate Universities of Isfahan Province). Journal of New Approaches in Educational Administration, 5(20), 1-18. doi: 20.1001.1.20086369.1393.5.20.1.6 [In Persian]
- Fiscal, R. (2021). Knowledge Management Enablers and Its Impact on the Performance Outcomes of State Universities in the Philippines. Universal Journal of Management, 9(2), 44-51. DOI: 10.13189/ujm.2021.090203
- Ghasemi, B. & Valmohammadi, C. (2021). Identification and prioritization of critical success factors of knowledge management implementation using a novel hybrid group decision-making model. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 53(6), 1086-1118. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-02-2021-0023
- Hashemi, H., Rowshan, S. A., Salarzehi, H., & Yaghobi, N. M. (2023). Required factors for Implementing of Knowledge Management System Based on ISO 30401: Operational Approach. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 10(36), 189-223. doi: 10.22054/jks.2022.69978.1534
- Jinan, R. & Hasibuan, S. (2019), Analysis of Knowledge Management Enabler in Knowledge Sharing on R&D Institution Capability, International Journal of Engineering Research and Advanced Technology (ijerat) , 5(7), 36-42 . https://doi.org/10.31695/IJERAT.2019.3495
- Kanyundo, A.J., Chipeta, G.T. & Chawinga, W.D. (2023). An analysis of knowledge management practices at lilongwe university of agriculture and natural resources, Malawi. Social Sciences & Humanities Open, 8 (100640), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2023.100640
- Khalilipour, S., & Zarif manesh, H. (2021). Knowledge Management Enablers in the Armed Forces. Strategic Defense Studies, 19(85), 83-124. doi: 20.1001.1.20084897.1400.19.85.4.9 [In Persian]
- Lee, H. & Choi, B. (2003). Knowledge Management Enablers, Processes, and Organizational Performance: An Integrative View and Empirical Examination, Journal of Management Information Systems, 2(1), 179–228 https://doi.org/10.1080/07421222.2003.11045756
- Madhoushi, M., & Noornejad Vanoush, V. (2013). The impact of Knowledge Management Enablers on of SMEs Employees’ Empowerment: The Mediating Role of Knowledge Management Process. Organizational resource management research, 3(2), 91-110. doi: http://ormr.modares.ac.ir/article-28-10247-fa.html [In Persian]
- Mahmoudzadeh, S., ZarghamBoroujen, H., & Sedaghat, M. (2014). The Relationship Between Knowledge Management Enablers and Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 23(73), 145-173. doi: 20.1001.1.22518037.1393.23.73.6.1 [In Persian]
- Meher, J.R. and Mishra, R.K. (2019). Assessing the influence of knowledge management practices on organizational performance: An ISM approach, VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 49(3), 440-456. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-04-2019-0050
- Mohammadzadeh, A., & seyyednosrati, A. (2020). Analysis of the process of establishing a knowledge management system in Tehran Municipality. Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 5(13), 85-108. doi: 10.22054/urdp.2021.61373.1333 [in Persian]
- Negarestani, M. (2019). The Role of knowledge management system and open innovation in developing innovation capacity. INNOVATION MANAGEMENT JOURNAL, 7(4), 91-114. https://sid.ir/paper/241504/en [in Persian]
- Olfat, L., & Barati, M. (2012). An Importance-Performance Analysis of Supply Chain Relationships Metrics in Small and Medium Sized Enterprises in Automotive Parts Industry. Industrial Management Journal, 4(2), 21-42. doi: 10.22059/imj.2012.35438 [In Persian]
- Park, S. H., Lee, P. J., Lee, B. K., Roskams, M., & Haynes, B. P. (2020). Associations between job satisfaction, job characteristics, and acoustic environment in open-plan offices. Applied Acoustics, 168, 107425. https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2020.107425
- Pedersen, L. B., Allen, T., Waldorff, F. B., & Andersen, M. K. K. (2020). Does accreditation affect the job satisfaction of general practitioners? A combined panel data survey and cluster randomised field experiment. Health Policy. 124(8), 849-855. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2020.04.002
- Pham, C.M., Lokuge, S., Nguyen, T.-T. & Adamopoulos, A. (2024). Exploring knowledge management enablers for blockchain-enabled food supply chain implementations. Journal of Knowledge Management, 28(1), 210-231 https://doi.org/10.1108/JKM-07-2022-0586
- Rezaei, M. & Ranji jafroudi, N. (2020). Investigating the effect of knowledge management enablers on organizational performance through the process of knowledge management, intellectual capital and innovation (Case study: Vocational technical colleges of Guilan province). JOURNAL OF SKILL TRAINING, 8(32), 89-126. https://sid.ir/paper/952240/en [in Persian]
- Rezvani, M. R., Sedaghat, M., Ashtiani, T., & ardiyan, A. (2020). Investigating the Mediating Role of Knowledge Management Enablers on the Relationship between Intellectual Capital and Organization Intelligence in Tourism Organizations Case Study: Yazd Cultural Heritage,Tourism , and Handicrafts Organization. Journal of Tourism and Development, 9(2), 197-210. doi: 10.22034/jtd.2020.204905.1849 [in Persian]
- Roth, S. (2003).Wissensvernetzung und lernende Organisationen in: Bsirske Wissensmanagement, Hamburg: VSA-Verlag, 166-175
- Sahibzada, U.F., Latif, K.F. & Xu, Y. (2022). Symmetric and asymmetric modeling of knowledge management enablers to knowledge management processes and knowledge worker productivity in higher education institutes. Journal of Enterprise Information Management, 35(3), 729-756. https://doi.org/10.1108/JEIM-08-2020-0346
- Salimi Sobhan, M.R., Yari, M., Heydari, J., & Gharaghozloo, Z. (2015). Analysis of Police Performance and Citizens› Assessment of Security Based on IPA. Societal Security Studies, 2(43), 85-111. doi: SID. https://sid.ir/paper/502600/fa [In Persian]
- Shehzad, M.U., Zhang, J., Dost, M., Ahmad, M.S. & Alam, S. (2022). Knowledge management enablers and knowledge management processes: a direct and configurational approach to stimulate green innovation. European Journal of Innovation Management, 27(1), 123-152. https://doi.org/10.1108/EJIM-02-2022-0076
- Singh, M.D. & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach, International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2) , pp 141-150
- Tahanpour, S. and Araei, V. (2020). The Impact of Knowledge Management Enablers on Organizational Performance Considering the Mediating Role of the Knowledge Creation Process and the Moderating Role of Decision Making Styles (Case Study: Tehran Tax Administration) , Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 3(10), 177-212 20.1001.1.26454262.1399.3.3.6.0 [in Persian]
- Taghizadeh, S.K., Rahman, S.A. and Hossain, M.M. (2018). Knowledge from customer, for customer or about customer: which triggers innovation capability the most?, Journal of Knowledge Management, 22(1), 162-182. https://doi.org/10.1108/JKM-12-2016-0548
- Valmohammadi, C. and Ghassemi, A. (2016), "Identification and prioritization of the barriers of knowledge management implementation using fuzzy analytical network process: A case study of the Iranian context", VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, Vol. 46 No. 3, pp. 319-337
- Veer-Ramjeawon, P and Rowley, J (2020) Embedding knowledge management in higher education institutions (HEIs): a comparison between two countries. Studies in Higher Education, 45 (11). 2324-2340. https://doi.org/10.1080/03075079.2019.1608431
- Yadav, D.K., Pant, M. & Seth, N. (2020). Analysing enablers of knowledge management in improving logistics capabilities of Indian organisations: a TISM approach. Journal of Knowledge Management, 24(7), 1559-1584. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2019-0535
فصلنامه مهندسی مدیریت نوین
سال دهم، شماره چهارم، زمستان 1403
تحلیل اهمیت –عملکرد توانمندسازهای پیاده سازی مدیریت دانش – یک مطالعه ی موردی
وجیهه مسائلیپور1، مسعود براتی2
چکیده
اساسی‌ترین ویژگی سازمان‌های هوشمند در قرن بیست و یکم، تمرکز بر اطلاعات و دانش است. دانش، ابزار قدرتمندی است که میتواند تغییرات و نوآوری را در سراسر جهان ایجاد کند. سازمانها در صورتی میتوانند دارایی‌های دانش خود را مدیریت کنند که موانع مرتبط با فرایندهای مدیریت دانش را به حداقل و توانمندسازها را به حداکثر برسانند. هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس است. اين پژوهش، از لحاظ هدف، کاربردي و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی است. رویکرد استفاده شده، AHP و تحلیل اهمیت – عملکرد IPA بوده است. گردآوري اطلاعات در این پژوهش، به دو روش كتابخانهاي و ميداني (پرسشنامه) صورت گرفته است. نخست با مطالعه پیشینه پژوهش، توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش، شامل هفت عاملِ ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، فناوری اطلاعات، رویکرد راهبردی، نیروی انسانی، تعهد و حمایت مدیران و مدیریت منابع انسانی شناسایی شده‌اند. سپس، اهمیت و عملکرد این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفته است. به‌منظور تعیین اهمیت توانمندسازها، از رویکرد تحلیل فرایند سلسله‌مراتبی و نظرِ پنج خبره دانشگاهی و به‌منظور تعیین عملکرد آنها، از نظر 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس استفاده شده است. سرانجام، با رویکرد اهمیت - عملکرد، توانمندسازها دسته‌بندی شدند. نتایج، نشان داد، عواملِ «فرهنگ سازمانی» و «تعهد و حمایت مدیران» در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند و تداوم و حفظ وضعِ موجود آنها توصیه می‌شود. همچنین، عواملِ «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» در ناحيه بحراني واقع شده‌اند و توجه و سرمایه‌گذاری شركت در اين عوامل، توصيه می‌شود.
واژه‌های کلیدی: مدیریت دانش، پیادهسازی، توانمندسازها، شرکت پارس ام سی اس
طبقهبندی موضوعی: D83, M1
مقدمه
شرایط رقابتی پیچیده و متغیر امروزی، سازمانها را به پیادهسازی مدیریت دانش، به‌منظور دستیابی به مزیت‌های رقابتی، ترغیب میکند. اما، طبق تحقیقات پیشین، 40 تا 60 درصد پروژههای مدیریت دانش با شکست مواجه می‌شوند (Roth, 2003). تا به امروز، مدل‌های متعددی برای پیادهسازی مدیریت دانش ارائه شده است؛ مانند «مارپیچ دانش» توسط نوناکا و تاکوچی، «بلوک‌های مدیریت دانش» توسط پروبست و همکارانش، و «مدل مونیخ» توسط راینه‌مان و روتمایر. ولی هیچکدام پاسخی برای این میزان قابل توجه شکست، ارائه نکرده‌اند (Valmohammadi & Ghassemi, 2016). برای اجرای موفقیتآمیز مدیریت دانش در شرکتها، شناسایی توانمندسازها برای اجرای موفقیتآمیز مدیریت دانش، مفید است. این توانمندسازها، توسط پژوهشگران مختلفی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته‌اند .(Singh & Kant, 2008)اما به نظر میرسد برای اجرای موفقیتآمیز مدیریت دانش، علاوه بر تعیین توانمندسازهای مدیریت دانش، اولویتهای آنها با توجه به شرایط سازمانِ مورد بررسی، میتواند مدیریت سازمان را در اجرای موفق مدیریت دانش کمک کند.
مطالعات قابل‌توجهی در مورد مدیریت دانش و نحوه اجرای آن در سازمانها انجام شده است، اما در مورد توانمندسازهای مدیریت دانش در سازمان‌های ایرانی، مطالعات کمی صورت گرفته است و بیشتر تجربیات مرتبط در این زمینه، مستند نشده است (Veer-Ramjeawon & Rowley, 2020). اگرچه در کشورهای توسعه‌یافته، مطالعات متعددی در مورد این موضوع انجام شده است، اما به دلیل تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی و شرایط محیطی، نمی‌توان آنها را به طور کامل در سازمان‌های ایرانی به کار برد؛ بنابراین، شناسایی و اولویت‌بندی موانع مدیریت دانش در سازمان‌های ایرانی، حائز اهمیت است.
شرکت پارس ام سی اس، برای تولید و تأمین مخازن تحت فشار بدون درز، از نیروهای متخصص و از آخرین فناوری‌های روز برای تولید محصول باکیفیت و ایمن استفاده میکند؛ بنابراین، نیروهای متخصص و توانمند باید به دانش جدید و به‌روز، مجهز گردند. به این منظور، از آموزش‌های تخصصی در این زمینه بهره‌مند می‌گردند. شرکت پارس ام سی اس برای حفظ و نگهداری دانش‌ها و نیروهای متخصص خود، در ابتدا نیاز به شناسایی توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها دارد که پس از شناسایی، اقدام به تقویت و بهبود شرایط برای حفظ و نگهداری آنها نماید. همچنین، با توجه به اینکه برای تولید محصولات شرکت، نیازمند افراد کاملاً متخصص در این زمینه است و گاهی این نیروهای متخصص به دلیل رسیدن به سن بازنشستگی و یا تغییر شغل، مهاجرت و تغییر موقعیت زندگی، مجبور به ترک سازمان می‌گردند؛ بنابراین، شرکت، برای نگهداشت سرمایههای دانشی متخصص خود، دانش چنین افرادی را باید مدیریت نماید تا از، خروج و ازدست‌دادن دانش افراد متخصص جلوگیری شود. بنابراین، سازمانها برای حفظ و نگهداری دانش افراد باسابقه و متخصص خود، قبل از خروج آنها از سازمان، نیاز به نگهداشت دانش و جلوگیری از، از بین رفتن تجربه ی آنها است تا برای بقای سازمان، در اختیار افراد جدید قرار بگیرد. با توجه به این نیاز، شرکت پارس ام سی اس نیز، پیادهسازی مدیریت دانش را در دستور کار خود قرار داد تا با شناسایی توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها، بتواند سریع‌تر به این امر، دست یابد.
آنچه در این پژوهش، مورد بررسی قرار خواهد گرفت، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس و تعیین میزان اهمیت و دسته‌بندی هر یک از توانمندسازها برای تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت و بهبود آنها برای پیادهسازی مدیریت دانش است. شناخت این توانمندسازها و اولویت‌بندی آنها در پیادهسازی مدیریت دانش، علاوه بر بهبود دانش سازمانی و ذخیره و انتقال آن، میتواند شرکت را به مزیت رقابتی و تعالی سازمانی سوق دهد.
اصلی‌ترین اهداف و سؤالات پژوهش، به شرح زیر است:
1- توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت پارس ام سی اس، کدام‌اند؟
2- میزان اهمیت هر یک از توانمندسازها چقدر است؟
3- وضع موجود شرکت پارس ام سی اس در هر یک از توانمندسازها چگونه است؟
4- دسته‌بندی توانمندسازها و تعیین نقاط ضعف و قوت شرکت برای پیادهسازی مدیریت دانش، چگونه انجام می‌شود؟
پژوهش حاضر، شامل چهار بخش است. بخش نخسـت، به مرورِ پيشـينه پژوهش پرداخته و توانمندسازهای مدیریت دانش را شناسايي و تبيين میکند. سپس در بخـش دوم، روش‌شناسی پژوهش معرفي می‌شود. در بخش سوم به تحليل اهميت ـ عملكـرد شاخص‌های ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته می‌شود. در نهايت بخش چهارم نتايج و یافته‌های پـژوهش را مورد بحث قرار میدهد.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
الف) توانمندسازهای مدیریت دانش
دانش، يك منبع كلیدی در هر سازمان است. مفاهیم مدیریت دانش، به طور معمول، فرایندهای مدیریت دانش، توانمندسازهای مدیریت دانش و اثر ترکیبی آنها بر عملکرد سازمانی را پوشش می‌دهند (Lee & Choi, 2003). مدیریت دانش در سازمانها، شامل پنج مرحله است که عبارت‌اند از: ذخیره، اکتساب، نگهداری، توزیع و ایجاد دانش که با یکدیگر مرتبط هستند (Mohammadzade & Seyednosrati, 2020). دو جنبه اصلی مدیریت دانش عبارت‌اند از: توانمندسازها و فرایندهای توانمندسازها که فعالیت‌های مدیریت دانش را تسهیل می‌کنند. از دیدگاه مدیریت دانش، سیستمهای مدیریت دانش تا زمانی که اجازة رصد دانش فردی را داشته باشند، به‌عنوان «توانمندساز» محسوب می‌شوند و محدوده ی سازمان میتواند از انتشار آن، نفع ببرد (Negarestani, 2019). توانمندسازها یکی از عوامل حیاتی تأثیرگذار بر عملکرد سازمانها هستند (Park et al., 2020). عوامل سازمانی، نظیر خصوصیات شغلی، در توضیح توانمندسازهای کارمندان، اثرگذار است و در این حالت، برای درک رابطه بین محیط و ادراک و رضایت شغلی، به طور معمول، توانمندسازها، میانجی بوده و عملکرد سازمانی را بهبود می بخشند (Pedersen et al., 2020). یکی از مؤثرترین راهکارهای افزایش بهره‌وری و ارتقای سطح فعالیت و میزان موفقیت در سازمانها، توانمندسازهای آن سازمان هستند (Taghizade et al.,2016).
مرور ادبيات، دیدگاه‌های مختلفي را در مطالعه روابط توانمندسازهای مدیریت دانش و تأثیر آن بر عملکرد سازمان نشان میدهد. به‌طورکلی می‌توان چنين برداشت كرد كه مطالعات پيشين بر یافته‌های زير متمركز هستند:
· بررسی تأثیر توانمندسازهای مدیریت دانش، همچـون؛ فرهنگ اعتماد، یادگیری، ساختار تمرکز، رسمیت، کارکنان، فناوری اطلاعات، رهبری و... بر عملکرد سازمانی (Tahanpour & Araei, 2020 Rezaei & Ranji jafroudi, 2020; Akhbari Azad et al, 2019;)؛
· بررسی نقش میانجی توانمندسازهای مدیریت دانش و فرایند مدیریت دانش، همچـون؛ ساختار سازمانی، راهبرد، نیروی انسانی، فرهنگ سازمانی و فناوری اطلاعات بر رابطة سازمانی (Fatahian Shahzad et al, 2024 et al, 2015; Rezvani et al, 2020;)؛
· شناسایی و اولویت‌بندی توانمندسازهای مدیریت دانش، همچون؛ ساختار سازمانی، تعهد و حمایت رهبری، فرهنگ سازمانی (Ghasemi & Valmohammadi, 2021; Agrawal, 2021; Mehr & Mishra., 2019 Yadav et al, 2020; )؛
در اين پژوهش، مرور ادبيات، بيشتر با هدف شناسایی توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش صورت گرفته است. جدول(1)، هفت معیار اصلی به عنوان ابعاد توانمندسازها را به همراه پژوهشگراني كه از ايـن ابعاد براي انجام پژوهش خود استفاده كرده اند نشان مي دهد.
ب) پیشینه پژوهش
در این بخش به برخی از پژوهشهای پیشین که به موضوع توانمندسازهای مدیریت دانش پرداختهاند اشاره می‌شود.
فام و همکاران Pham et al, 2024) ) به «بررسی توانمندسازهای مدیریت دانش برای اجرای زنجیره تأمین مواد غذایی با قابلیت بلاک چین» پرداختند. هدف مطالعه آنها، تلاشی برای شناسایی و ایجاد توانمندسازهای کلیدی مدیریت دانش برای پیاده‌سازی‌های زنجیره تأمین مواد غذایی با قابلیت بلاک چین است. نتایج تجزیه و تحلیل، هشت عاملِ مهم مدیریت دانش را شناسایی کرد که به طور مستقیم بر پیادهسازی زنجیره تأمین مواد غذایی فعال شده با بلاک چین تأثیر می گذارد. این عوامل، شامل توانمندسازهای خارجی (یعنی مقررات و رقابت بازار و غیره) و همچنین توانمندسازهای داخلی (یعنی افراد - یادگیری سازمانی، استراتژی و رهبری، فرهنگ، فناوری اطلاعات، زیرساخت سازمانی، فرایندها و فعالیت‌ها) هستند.
دورو و همکارانet al, 2023) (Duru به «تأثیر توانمندسازها و فرایندهای مدیریت دانش بر عملکرد تولید پایدار در نیجریه» پرداختند. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر توانمندسازها و فرایندهای مدیریت دانش بر عملکرد بخش تولید نیجریه است. نتایج این مطالعه، نشان میدهد که متغیرهای توانمندساز مدیریت دانش (رهبری مدیریت، فناوری اطلاعات، زیرساخت و فرهنگ سازمانی) و متغیرهای فرایند مدیریت دانش به‌جز کاربرد دانش، به طور قابل‌توجهی به عملکرد تولید کمک می‌کنند. این پژوهش با روشن کردن تأثیر عوامل و فرایندهای مدیریت دانش برای تولید پایدار از دیدگاه آفریقایی، به دانش عمومی میافزاید. همچنین، پشتیبانی آکادمیک برای سرمایه‌گذاری منابع بیشتر در تولید پایدار مبتنی بر مدیریت دانش در نیجریه را فراهم میکند.
یاداو و همکاران (Yadav et al, 2020)به بررسی «تحلیل توانمندسازهای مدیریت دانش در بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی با رویکرد3TISM » پرداختند. مطالعه آنها ، تلاشی برای شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش (KM) است که میتواند قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی را بهبود بخشد. آنها از نظر 14 متخصص برای شناسایی عوامل توانمندسازی مدیریت دانش در بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی استفاده نمودند. نتایج تحلیل آنها نشان میدهد که توانمندسازها، یعنی ساختار سازمانی و رهبری، استفاده از سیستم اطلاعات و ارتباطات پیشرفته، همکاری با ذی‌نفعان مستقر و یادگیری سازمانی و رویکردهای نوآورانه به عنوان توانمندسازهای اصلی برای بهبود قابلیت‌های لجستیکی سازمان‌های هندی شناخته می‌شوند.
آگراوال (Agrawal, 2021)، به بررسی «مدل‌سازی توانمندسازهای فرایند مدیریت دانش با استفاده از رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره» پرداخت. هدف این پژوهش، بررسی توانمندسازهای فرایند مدیریت دانش با استفاده از ابزارهای قوی تصمیم‌گیری چندمعیاره مانند مدل‌سازی ساختاری تفسیری و روش دیمتل بوده است. وی باتکیه‌بر دیدگاه مبتنی بر دانش و از طریق بررسی متون دقیق در میان موفقیت‌های KM مختلف، هشت عاملِ توانمند را شناسایی نمود. یافته‌ها نشان میدهد که «ایجاد دانش» و «تسخیر دانش»، توانمندسازهای ضروری هستند. این دو توانمندساز شناسایی شده، ستون‌هایی برای اجرای مدیریت دانش(KM) در نظر گرفته شده‌اند. از سوی دیگر، سازماندهی دانش و کاربرد دانش، توانمندسازهای وابسته هستند.
هاشمی و همکاران Hashemi et al, 2023)) به «عوامل موردنیاز برای پیادهسازی سیستم مدیریت دانش بر مبنای ایزو 30401: رویکرد عملیاتی» پرداختند. هدف مقاله این بود که عوامل موردنیاز برای پیادهسازی مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی را بر پایه ایزو 30401 تعیین نماید. برای دستیابی به هدف، ابتدا عوامل مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی با استفاده از روش فراترکیب، شناسایی و بر پایه ایزو 30401 دسته‌بندی شدند. بررسی ها نشان داد، عوامل مورد نیاز، جهت پیادهسازی یک سیستم مدیریتی برای مدیریت دانش در فرودگاه ها دربرگیرنده «اجزای» سیستم مدیریتی است که در ارتباط با دانش هستند؛ یعنی راهبرد، فرهنگ مدیریت دانش، ساختار، حاکمیت و رهبری، نقش ها و مسئولیت ها، طرح ریزی، فناوری و زیرساخت و عملیات سازمان و دربرگیرنده الزاماتی است که هرکدام، نماینده یک «بُعد» از «سیستم مدیریت دانش» است که به یکدیگر وابسته هستند.
عظیمی و همکاران Azimi et al, 2022)) به «بررسی میزان به کارگیری عوامل کلیدی موفقیت در پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان» پرداختند. هدف پژوهش آنها بررسی میزان به‌کارگیری عوامل کلیدی موفقیت در پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان آب و برق خوزستان بوده است. تحلیل یافته‌ها و نتیجه‌گیری پژوهش آنها نشان میدهد که از بین عوامل کلیدی موفقیت پیادهسازی مدیریت دانش، ساختار سازمانی و وضعیت منابع انسانی در سطح مطلوبی قرار ندارند و نیاز است با برنامه‌ریزی در این خصوص، زمینه ارتقاء وضعیت این عوامل فراهم شود. مدیریت دانش پیاده سازی شده در سازمان آب و برق استان خوزستان، نیازمند ایجاد شبکه ای مؤثر از عوامل ساختاری سازمان؛ فرهنگ؛ فناوری؛ مدیریت منابع انسانی و رهبری در زمینة مدیریت دانش پیاده سازی شده در سازمان است و هر یک از این عوامل به تنهایی نمی توانند در زمینه ی مدیریت دانش توفیق حداکثری را کسب کنند.
جدول1). توانمند سازهای مدیریت دانش در پیشینه ی پژوهش |
ردیف | توانمندسازها | شرح | پژوهشگر |
1 | ساختار سازمانی | سازمانها برای اینکه بتوانند دانش را به طور مؤثر اداره کنند، باید ساختارهای خود را به نحوی اصلاح نمایند که قادر به مدیریت منابع دانشی خود شوند (صادقی،1398)؛ بنابراین، ساختار سازمانی به ساختار منعطف، شبکههای علمی، تمرکز و رسمیت اشاره دارد. | (Boamah & Hayat, 2021) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) – (Mohammadzade & Seyednosrati, 2020) – (Mahmoudzadeh et al, 2014) – (Rezvani et al, 2020) |
2 | فرهنگ سازمانی | الگوی ارزشها و اعتقادهایی است که به کارکنان کمک | –(Sahibzada et al., 2022) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) –(Yadav et al., 2020) – (Khalilipour & Zarifmanesh, 2021) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al., 2020) –(Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) –(Mahmoudzadeh et al., 2014 –( (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2013) |
3 | فناوری اطلاعات (IT) | شامل محدوده وسیعی از رسانههای ارتباطی است که سیستمهای اطلاعاتی و افراد را به همدیگر مرتبط میکند. فناوری اطلاعات، میتواند ابزارهایی مؤثر و کارآمد برای فرایند مدیریت دانش را تأمین کند (حکیمی، 1398). نقش فناوری اطلاعات بـرای مدیریـت دانـش، پشـتیبانی از مخـازن دانـش، افزایـش دسترسـی، انتقـال دانـش و تسهیلات محیـط دانـش و همچنین تعامـلات فـردی و گروهی و سـازمانی را ممکن می سازد ( تیان و همکاران، 42009) و استانداردسازی و سفارشی سازی و قابلیت های بازیابی، استفاده آسان و اشتراک گذاری، ذخیره سازی، نظارت و به روزرسانی پایگاه داده ، منابع خلق دانش و ... را بهبود می بخشد. | (Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al., 2020) – (Agrawal, 2021) – (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Khalilipour & Zarifmanesh, 2021)– (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al, 2020) – (Akhbari Azad et al., 2019) – (Mahmoudzadeh et al., 2014) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021) |
4 | رویکرد راهبردی | مدیریت دانش، باید همسو و هماهنگ با اقدامات راهبردی سازمان، مورد توجه قرار گیرد. بـا وجود حجم انبوهی از پروژههای پیادهسازی مدیریت دانش، درصد بالایی از آنها به دلیل عدم ارتباط با راهبردهای سازمان، با شکست مواجه | (Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Sahibzada et al, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Rezvani et al, 2020) |
5 | نیروی انسانی | به مهارتهای چند بُعدی کارکنان و درک مفاهیم مدیریت دانش اشاره دارد و نشان دهنده سرمایههای انسانی، بازاری، ساختاری و اجتماعی است. | (Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) - (Agrawal, 2021) - (Jinan & Hasibuan, 2019) – (Tahanpour & Araei, 2020) – (Rezvani et al, 2020) – (Akhbari Azad et al, 2019) – (Mahmoudzadeh et al, 2014) |
6 | تعهد و حمایت مدیران | نشاندهنده تعهد و پشتیبانی مدیریت عالی و پشتیبانی مدیریت اجرایی است و به استراتژیهای دانش و کسب و کار، پشتیبانی مدیریت ارشد، حل مسئله و تصمیمهای مؤثر، اشاره دارد و نشاندهنده استراتژی مدیریت دانش، توسعه برنامه استراتژیک، شفافیت اطلاعات و شیوههای مدرن مدیریت است. | (Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al., 2020) – (Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Mahmoudzadeh et al., 2014) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021) |
7 | مدیریت منابع انسانی | نشاندهنده استخدام و انتخاب، پاداش و شناخت، مدیریت عملکرد، آموزش و یادگیری، انگیزه، استراتژیهای مدیریت منابع انسانی، توانمندسازی کارکنان و اعتماد سازمانی است. | (Ghasemi & Valmohammadi, 2021) – (Fiscal, 2021) – (Boamah & Hayat, 2021) – (Yadav et al, 2020) – (Rezaei & Ranji jafroudi, 2020) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021) – (Madhoushi & Noornejad Vanoush, 2021) |
روش‌شناسی پژوهش
هدف از اين پژوهش، شناسایی و رتبه‌بندی توانمندسازهای شرکت پارس ام سی اس برای پیادهسازی مدیریت دانش است. پژوهش انجام گرفته، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی موردی محسوب می‌شود. جامعه ی آماري در اين پژوهش، شامل دو بخش است. بخش اول: خبرگان دانشگاهی و فعالان خبره در این زمینه که برای تعیین ضریب اهمیت توانمندسازهای مدیریت دانش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بخش دوم: مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس که برای تعیین وضع موجود توانمندسازهای مدیریت دانش، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
تعداد اعضای نمونه در رویکردهای تصمیم‌گیری، بین 5 تا 14 نفر توصیه شده است (Asgharpour, 2003) . در این پژوهش نیز با توجه به روش نمونه‌گیری قضاوتی (هدفمند) و با توجه به معیارهای زیر، پنج نفر برای بخش اول شامل سه نفر هیأت علمی دانشگاه با مدرک تحصیلی دکتری، مدیرعامل شرکت پارس ام سی اس با مدرک تحصیلی دکتری و یک نفر مشاور و ارزیاب EFQM با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و با سابقه فعالیت بیش از 10 سال استفاده شده است. همچنین، نمونه آماری بخش دوم، شامل 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت پارس ام سی اس بر اساس چارت سازمانی شرکت با مدرک تحصیلی لیسانس به بالا و سابقه فعالیت بیش از 10 سال ، مورد بررسی و استفاده قرار گرفته‌اند.
1- دارای سطح تحصیلات لیسانس به بالا
2- دارای حداقل 5 سال سابقه کار
3- دارای زمینه‌های مدیریتی در بخش‌های مختلف
4- دردسترس بودن و تمایل به مشارکت در پژوهش
این پژوهش، مطابق با شکل (1) در چهار مرحله صورت گرفته است.
شکل1. مراحل انجام پژوهش |
روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بوده که مطابق با مراحل پژوهش، در مرحلة دوم، از پرسشنامه ی مقایسات زوجی و در مرحلة سوم از پرسشنامه ی تعیین وضع موجود استفاده شده است.
روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط خبرگان دانشگاهی تأیید شده است. برای سنجش پایایی پرسش نامه اول (مقایسات زوجی) نیز با توجه به رویکرد AHP، از شاخص نرخ ناسازگاری (IR) استفاده شده است. در پرسشنامه هایی که به‌صورت مقایسات زوجی طراحی می‌شوند، لازم است نرخ ناسازگاری از 10% کمتر باشد. جدول (2)، اطلاعات مربوط به نرخ ناسازگاری نمونه‌های آماری پژوهش، مطابق با شکل (3) را نشان میدهد.
جدول 2. نرخ ناسازگاری نمونه‌های آماری
مقایسات | نرخ ناسازگاری (IR) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
خبره 1 | خبره 2 | خبره 3 | خبره 4 | خبره 5 | گروهی | ||
مقایسات زوجی ابعاد | 0.097 | 0.037 | 0.099 | 0.039 | 0.095 | 0.015 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد ساختار سازمانی | 0.000 | 0.016 | 0.046 | 0.016 | 0.082 | 0.004 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد فرهنگ سازمانی | 0.019 | 0.079 | 0.022 | 0.045 | 0.077 | 0.008 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد فناوری اطلاعات | 0.019 | 0.095 | 0.068 | 0.067 | 0.067 | 0.027 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد رویکرد راهبردی | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد نیروی انسانی | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.000 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد تعهد و حمایت مدیران | 0.000 | 0.000 | 0.000 | 0.008 | 0.000 | 0.000 | |
مقایسات زوجی شاخص‌های بُعد مدیریت منابع انسانی | 0.014 | 0.080 | 0.014 | 0.014 | 0.065 | 0.024 | |
در این پژوهش، از دو روش فرایند تحلیل سلسه مراتبی (AHP) و تحلیل اهمیت- عملکرد (IPA) برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، استفاده شده است که در ادامه به اختصار بیان می‌شوند.
الف) روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP5)
فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی، یک روش تصمیم‌گیری چندشاخصه برای وزن‌دهی به معیارها و انتخاب گزینه بهینه بر اساس مقایسه‌های زوجی است. در این روش، از دیدگاه خبرگان به تعیین وزن معیارها و اولویت‌بندی گزینه‌ها پرداخته می‌شود.
مراحل روش AHP به شرح زیر است.
1- گردآوری داده‌ها و تعریف مسئله (ساختن سلسله‌مراتبی)
2- تشکیل ماتریس‌های مقایسات زوجی برای سطوح مختلف درخت تصمیم
3- نرمال‌سازی (تشکیل ماتریس بی‌مقیاس)
4- محاسبه وزن نسبی
5- محاسبه وزن نهایی
6- تصمیم‌گیری (تعیین اولویت‌ها)
ب) روش تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد (IPA6)
این روش، نخستین‌بار توسط مارتیلا و جیمز7 در سال 1977 برای تحلیل عملکرد صنعت خودرو به کار گرفته شد. اما، امروزه، تحلیل اهمیت – عملکرد به یک ابزار مدیریتیِ معروف تبدیل شده است و به صورت گسترده‌ای برای مشخص‌کردن نقاط ضعف و قوت برندهای تجاری، محصولات، خدمات و اولویت‌بندی فرصت‌های بهبود در صنایع مختلف، مورد استفاده قرار میگیرد (Olfat & Barati, 2012).
برای انجام تحلیل اهمیت – عملکرد، گام‌های زیر باید صورت پذیرد:
· گام اول – شناسایی مشخصه‌های مورد نظر.
· گام دوم- تعیین میزان اهمیت و عملکرد مشخصهها
bjp و cjp ،j= 
,
, …, m) و (p = ,, …, n ، به ترتیب نشاندهنده ارزش اهمیت و ارزش عملکرد
هستند که برای ویژگی jام و توسط تصمیمگیرنده pام تعیین شده است. این ارزشها میتوانند با استفاده از طیف لیکرت، مشخص شوند. در این صورت، روشن است که, 
یا, 
هستند.
· گام سوم – یکپارچه‌سازی نظرات تصمیم‌گیرندگان.
با استفاده از میانگین هندسی8، نظرات همه ی تصمیم‌گیرندگان را یکپارچه می‌کنیم. بدین ترتیب bj ارزش نهایی اهمیت و cj ارزش نهایی عملکرد مشخصه j ام نامیده می‌شود که حاصل نظر جمعی p کارشناس است.
, 
· گام چهارم- محاسبه ارزش آستانه.
m :تعداد مشخصه های کیفی مورد نظر است. |
, 
گام پنجم- تعیین موقعیت نسبی هر یک از مشخصهها بر روی ماتریس IPA (مطابق با شکل 2)
اهمیت |
عملکرد |
شکل2. ماتریس IPA |
یافته‌های پژوهش
مرحلة اول- شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش
در این مرحله، بعد از مطالعات مختلف کتابخانه‌ای مرتبط با این حوزه و بررسی پیشینه‌های پژوهش، عوامل متعددی به عنوان توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش، استخراج شدند که به‌منظور بالابردن اعتبار پژوهش و دقت و کاهش تعداد ابعاد و جلوگیری از سردرگمی خبرگان، با نظر متخصصین در این زمینه، ابعادهایی که هم‌پوشانی معنایی داشتند حذف شدند و سرانجام، هفت بُعد اصلی به عنوان ابعاد توانمندسازها انتخاب شدند که هر یک از آنها مطابق با شکل (3)، شامل شاخص‌های فرعی هستند.
شکل 3. نمودار سلسله‌مراتبی توانمندسازهای مدیریت دانش
مرحلة دوم- تعیین اهمیت نسبی توانمندسازهای مدیریت دانش
در این مرحله، برای تعیین اهمیت نسبی توانمندسازهای مدیریت دانش، پرسشنامه های مقایسات زوجی، بر اساس نمودار سلسله‌مراتبی شکل (3)، تنظیم و طراحی شده است و سپس پنج نفر از خبرگان دانشگاهی پرسشنامه ها را در یک طیف 9 تایی (جدول3) تکمیل کرده اند.
جدول 3. طیف و الگوی امتیاز دهی پرسشنامه مقایسات زوجی
ارزش | اهمیت | توضیح |
1 | ترجیح یکسان | معیار i نسبت به j اهمیت برابر دارد و یا ارجحیتی نسبت به هم ندارند. |
3 | کمی مرجح | معیار i نسبت به j کمی مهم‌تر است. |
5 | خیلی مرجح | معیار i نسبت به j مهم‌تر است. |
7 | خیلی قوی | معیار i دارای ارجحیت خیلی قوی‌تری از j است. |
9 | کاملاً مرجح | معیار i از j مطلقاً مهم‌تر و قابل‌مقایسه با j نیست. |
2 و 4 و 6 و 8 | بینابین | ارزش‌های بین ارزش‌های ترجیحی را نشان میدهد. مثلاً 8، بیانگر اهمیتی قویتر از 7 و ضعیفتر از 9 برای i است. |
جدول (4) نتایج تحلیل داده‌ها بر اساس روش AHP گروهی را نشان میدهد.
جدول 4. وزن نسبی ابعاد و شاخص‌های پژوهش
ردیف | توانمندساز | اهمیت | شاخص | کد | اهمیت | وزن نهایی (bj) |
|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | ساختار سازمانی | 0.063 | تیمهای دانشی | c1 | 0.398 | 0.025 |
تمرکز | c2 | 0.285 | 0.018 | |||
رسمیت | c3 | 0.317 | 0.02 | |||
۲ | فرهنگ سازمانی | 0.261 | فرهنگ همکاری | c4 | 0.231 | 0.06 |
فرهنگ یادگیری و توسعه | c5 | 0.21 | 0.055 | |||
فرهنگ اعتماد | c6 | 0.433 | 0.113 | |||
نوآوری سازمانی | c7 | 0.127 | 0.033 | |||
۳ | فناوری اطلاعات | 0.071 | زیرساخت | c8 | 0.493 | 0.035 |
دسترسی به دانش | c9 | 0.147 | 0.01 | |||
انتقال دانش | c10 | 0.084 | 0.006 | |||
اشتراکگذاری دانش | c11 | 0.108 | 0.008 | |||
ذخیرهسازی دانش | c12 | 0.169 | 0.012 | |||
۴ | رویکرد راهبردی | 0.071 | نقشه راه | c13 | 0.54 | 0.038 |
برنامه‌ریزی راهبردی | c14 | 0.46 | 0.033 | |||
۵ | نیروی انسانی | 0.134 | مهارتهای چندگانه | c15 | 0.346 | 0.046 |
درک مفاهیم مدیریت دانش | c16 | 0.654 | 0.088 | |||
۶ | تعهد و حمایت مدیران | 0.166 | حمایت مدیران عالی | c17 | 0.42 | 0.07 |
حمایت مدیران اجرایی | c18 | 0.168 | 0.028 | |||
تعهد مدیران | c19 | 0.412 | 0.068 | |||
۷ | مدیریت منابع انسانی | 0.153 | استخدام و انتخاب | c20 | 0.076 | 0.012 |
آموزش | c21 | 0.199 | 0.03 | |||
مدیریت عملکرد | c22 | 0.125 | 0.019 | |||
پاداش | c23 | 0.404 | 0.062 | |||
توانمندسازی کارکنان | c24 | 0.195 | 0.03 |
مرحلة سوم- تعیین وضع موجود شرکت در توانمندسازهای مدیریت دانش
به این منظور، پرسشنامه تعیین وضع موجود، در اختیار 11 نفر از مدیران و سرپرستان شرکت مورد مطالعه قرار گرفته و میانگین هندسی نظرات آنها به عنوان وضع موجود (عملکرد) توانمندسازهای شرکت، در نظرگرفته شده است. جدول(5)، اطلاعات مورد نیاز را نشان میدهد.
جدول 5. وضع موجود توانمندسازهای شرکت مورد مطالعه
ردیف | توانمندساز | ابعاد | پاسخگویان | عملکرد (Cj) | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ||||||
۱ | ساختار سازمانی | تیمهای دانشی | ۶ | ۲ | ۴ | ۲ | ۲ | ۳ | ۳ | ۴ | ۲ | ۲ | ۴ | 2.874 | ||
تمرکز | ۵ | ۲ | ۵ | ۲ | ۵ | ۴ | ۶ | ۷ | ۴ | ۳ | ۵ | 4.067 | ||||
رسمیت | ۴ | ۵ | ۶ | ۶ | ۶ | ۳ | ۶ | ۷ | ۵ | ۵ | ۵ | 5.153 | ||||
۲ | فرهنگ سازمانی | فرهنگ همکاری | ۴ | ۳ | ۴ | ۱ | ۵ | ۴ | ۵ | ۳ | ۲ | ۲ | ۴ | 3.073 | ||
فرهنگ یادگیری و توسعه | ۴ | ۳ | ۴ | ۲ | ۴ | ۴ | ۴ | ۳ | ۲ | ۲ | ۴ | 3.142 | ||||
فرهنگ اعتماد | ۴ | ۳ | ۵ | ۲ | ۴ | ۴ | ۵ | ۵ | ۳ | ۲ | ۴ | 3.557 | ||||
نوآوری سازمانی | ۳ | ۳ | ۴ | ۲ | ۳ | ۴ | ۴ | ۳ | ۲ | ۲ | ۵ | 3.043 | ||||
۳ | فناوری اطلاعات | زیرساخت | ۳ | ۴ | ۴ | ۱ | ۱ | ۲ | ۳ | ۱ | ۴ | ۵ | ۳ | 2.428 | ||
دسترسی به دانش | ۳ | ۵ | ۴ | ۱ | ۲ | ۲ | ۳ | ۳ | ۲ | ۳ | ۴ | 2.683 | ||||
انتقال دانش | ۳ | ۴ | ۴ | ۱ | ۱ | ۳ | ۳ | ۲ | ۲ | ۳ | ۴ | 2.468 | ||||
اشتراکگذاری دانش | ۳ | ۳ | ۴ | ۱ | ۳ | ۴ | ۳ | ۲ | ۲ | ۳ | ۳ | 2.657 | ||||
ذخیرهسازی دانش | ۳ | ۵ | ۴ | ۲ | ۲ | ۴ | ۳ | ۲ | ۲ | ۴ | ۴ | 3.011 | ||||
۴ | رویکرد راهبردی | نقشه راه | ۳ | ۴ | ۵ | ۲ | ۱ | ۲ | ۳ | ۳ | ۴ | ۲ | ۴ | 2.754 | ||
برنامه‌ریزی راهبردی | ۳ | ۴ | ۴ | ۲ | ۲ | ۳ | ۳ | ۳ | ۲ | ۲ | ۴ | 2.8 | ||||
۵ | نیروی انسانی | مهارتهای چند چندگانه | ۴ | ۳ | ۳ | ۳ | ۳ | ۴ | ۴ | ۴ | ۳ | ۲ | ۳ | 3.21 | ||
درک مفاهیم مدیریت دانش | ۴ | ۲ | ۴ | ۲ | ۲ | ۳ | ۱ | ۲ | ۲ | ۲ | ۲ | 2.21 | ||||
۶ | تعهد و حمایت مدیران | حمایت مدیران عالی | ۲ | ۴ | ۵ | ۴ | ۱ | ۴ | ۲ | ۶ | ۵ | ۲ | ۵ | 3.219 | ||
حمایت مدیران اجرایی | ۳ | ۴ | ۵ | ۴ | ۶ | ۴ | ۳ | ۶ | ۳ | ۲ | ۶ | 3.958 | ||||
تعهد مدیران | ۳ | ۵ | ۵ | ۳ | ۴ | ۴ | ۳ | ۵ | ۳ | ۳ | ۴ | 3.73 | ||||
۷ | مدیریت منابع انسانی | استخدام و انتخاب | ۴ | ۳ | ۵ | ۲ | ۳ | ۴ | ۴ | ۵ | ۴ | ۳ | ۶ | 3.752 | ||
آموزش | ۳ | ۵ | ۳ | ۳ | ۱ | ۲ | ۱ | ۲ | ۲ | ۳ | ۵ | 2.414 | ||||
مدیریت عملکرد | ۴ | ۵ | ۳ | ۲ | ۱ | ۲ | ۱ | ۲ | ۲ | ۲ | ۳ | 2.197 | ||||
پاداش | ۱ | ۴ | ۲ | ۱ | ۱ | ۱ | ۱ | ۲ | ۱ | ۱ | ۵ | 1.489 | ||||
توانمندسازی کارکنان | ۱ | ۴ | ۴ | ۱ | ۱ | ۳ | ۱ | ۲ | ۲ | ۱ | ۴ | 1.829 | ||||
مرحله چهارم- دسته‌بندی توانمندسازها
در اين پژوهش، با به كارگيري رویکرد تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد، ابعاد و شاخصهاي توانمندسازی مدیریت دانش، دسته‌بندی شده‌اند.
در شكل (4 و5)، محور افقي، بيانگر عملكرد (وضعيت) ابعاد، براي قضاوت در مورد وضعيت آنها استفاده شـده اسـت. محور عمودي نيز بيانگر اهميت ابعاد است كه براي قضاوت در مورد اهميت هريك از آنها استفاده شده است.
1-دسته‌بندی ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش
بر اساس شكل (4) ابعاد مدیریت دانش را می‌توان به صورت زير دسته‌بندی كرد:
گروه اول ـ ابعادی كه در ناحيه بحراني (اینجا تمرکز کنید) قرار گرفته‌اند، شامل:
· مدیریت منابع انسانی
· رویکرد راهبردی
گروه دوم- ابعادی كه در ناحيه تداوم وضعيت عالي (کارِ خوب را ادامه دهید.) قرار گرفته‌اند:
· فرهنگ سازمانی
· تعهد و حمایت مدیران
گروه سوم- ابعادی كه در ناحيه اولويت پايين قرار گرفته‌اند، شامل:
· نیروی انسانی
· فناوری اطلاعات
گروه چهارم- ابعادی كه در ناحيه قابل كاهش (اتلاف منابع) قرار گرفته‌اند، شامل:
· ساختار سازمانی
شکل 4. ماتریس تحلیل اهمیت – عملکرد ابعاد توانمندسازهای مدیریت دانش
2-دسته‌بندی شاخص‌های توانمندسازهای مدیریت دانش
بر اساس شكل (5)، شاخص‌های مشاهده‌گر را می‌توان به صورت زير دسته‌بندی كرد:
گروه اول ـ شاخص هایی كه در ناحيه بحراني (اینجا تمرکز کنید) قرار گرفته‌اند، شامل:
· درک مفاهیم مدیریت دانش ) C16 (
· نقشه راه ) C13 (
· برنامه‌ریزی راهبردی ) C14 (
· زیرساخت ) C8 (
· پاداش ) C23 (
گروه دوم- شاخص هایی كه در ناحيه تداوم وضعيت عالي (کارِ خوب را ادامه دهید.) قرار گرفته‌اند:
· فرهنگ اعتماد ) C6 (
· حمایت مدیران عالی ) C17 (
· تعهد مدیران) C19 (
· فرهنگ همکاری ) C4 (
· فرهنگ یادگیری و توسعه ) C5 (
· مهارتهای چندگانه ) C15 (
· نوآوری سازمانی ) C7 (
گروه سوم- شاخص هایی كه در ناحيه اولويت پايين قرار گرفته‌اند، شامل:
· تیم های دانشی ) C1 (
· دسترسی به دانش ) C9 (
· اشتراک گذاری دانش ) C11 (
· انتقال دانش ) C10 (
· آموزش ) C21 (
· مدیریت عملکرد ) C22 (
· توانمندسازی کارکنان ) C24 (
گروه چهارم- شاخص هایی كه در ناحيه قابل كاهش (اتلاف منابع) قرار گرفته‌اند، شامل:
· حمایت مدیران اجرایی ) C18 (
· ذخیرهسازی دانش ) C12 (
· تمرکز ) C2 (
· رسمیت ) C3 (
· استخدام و انتخاب ) C20 (
شکل5. ماتریس تحلیل اهمیت – عملکرد شاخص‌های توانمندسازهای مدیریت دانش
نتیجه‌گیری و پیشنهادها
در ابتدای اجرای این پژوهش، با بررسی مطالعات انجام شده در این حوزه، ابعاد و شاخص‌های توانمندسازهای
مدیریت دانش، شناسایی شدند. پس از شناسایی، بر اساس تعاریف هر یک توانمندسازها، شاخص‌های مربوط به آنها نیز، شناسایی شد. سپس، به‌منظور تعیین اهمیت نسبی توانمندسازها و شاخص‌های ابعاد توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه، پرسشنامه مقایسات زوجی بین پنج نفر از خبرگان دانشگاهی توزیع شد و از آنها خواسته شد در مورد اهمیت توانمندسازها و شاخص‌های آنها، با استفاده از طیف راهنما، تصمیم‌گیری کنند. پس از گردآوری داده‌ها، ماتریس مقایسات زوجی برای سطوح مختلف درخت تصمیم، تشکیل گردید و سپس، بعد از نرمالیزه و بی‌مقیاس شدن ماتریس، وزن نسبی آنها محاسبه شد و بعد از مشخص‌شدن نرخ ناسازگاری، وزن نهایی نیز به دست آمد و بر اساس وزن‌ها، اولویت‌ها مشخص شدند. در ادامه، با هدف بررسی وضع موجود توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت، پرسشنامه تعیین وضع موجود عملکرد توانمندسازهای شرکت، بین 11 نفر از مدیران و سرپرستان، توزیع شد و از آنها خواسته شد تا با پاسخ‌گوییِ دقیق به هر یک از سؤالات، با استفاده از راهنمای تکمیل پرسشنامه، کمک شایانی در نیل به هدف مورد نظر، نمایند. پس از گردآوری داده‌ها، ماتریس IPA برای تحلیل اهمیت – عملکرد، در شش گام، تشکیل شد.
در رابطه با مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش، بین این پژوهش و سایر پژوهش ها، اگرچه مطالعات کاملاً مشابهی که با رویکرد IPA به دسته‌بندی توانمندسازهای مدیریت دانش پرداخته باشد وجود ندارد، پژوهش های مشابهی می‌توان یافت که به شناسایی توانمندسازهای مدیریت دانش پرداختهاند و از این‌رو، با هدف اول این پژوهش، هم راستا هستند. در ادامه، مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش، بین این پژوهش و سایر مطالعات پیشین، در جدول 6 آمده است.
جدول 6. مقایسه توانمندسازهای مدیریت دانش بین پژوهش حاضر و سایر مطالعات پیشین
توانمندسازهای شناسایی شده در این پژوهش | سایر مطالعات پیشین | ||||||||||
شهرزاد و همکاران (2022) | یاداو و همکاران (2020) | آگراوال (2020) | قاسمی و همکاران (2021) | رانجان مهر و همکارش (2019) | طحانپور و همکارش (1399) | فتاحیان و همکارش (1399) | اخباری آزاد و همکاران (1397) | رضوانی و همکاران (1399) | رضایی و همکاران (1399) | ||
ساختار سازمانی |
|
|
| P | P | P | P | P |
|
| |
فرهنگ سازمانی | P | P |
| P | P | P | P | P | P | P | |
فناوری اطلاعات |
| P | P | P | P | P | P | P | P |
| |
رویکرد راهبردی |
|
|
| P |
|
|
|
| P |
| |
نیروی انسانی |
|
|
| P | P | P |
| P | P |
| |
تعهد و حمایت مدیران | P | P |
| P |
|
|
|
|
| P | |
مدیریت منابع انسانی |
|
|
| P | P |
|
|
|
|
| |
- یافته‌های این پژوهش، مطابق با شکل (4)، حاكي از اين است كه شركت مـورد مطالعـه در دو بُعد كليدي، مستلزم توجه حياتي هسـتند. ايـن ابعاد مربـوط بـه «مدیریت منابع انسانی» و «رویکرد راهبردی» می‌شوند.
- مطابق با شکل (5)، هر دو شاخص بُعد رویکرد راهبردی در ناحيه بحراني واقع شده‌اند. بـه اين معنا كه «نقشه راه» و «برنامه‌ریزی راهبردی»، اگرچـه از اهميت بالايي برخوردارند، ولی در وضعيت مناسبي قرار ندارند؛ بنابراين توجه و سرمایه‌گذاری شركت، در اين شاخص‌ها توصيه می‌شود.
- از بین شاخص‌های بُعد مدیریت منابع انسانی مطابق با شکل (5)، یکی در ناحیه بحرانی، یکی در ناحیه اتلاف منابع و سه شاخص دیگر در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته‌اند. شاخصِ «پاداش» هرچند از اهمیت بالایی برخوردار است، اما وضعیت مناسبی ندارد؛ بنابراین مستلزم توجه بیشتر شرکت، به این مورد است. در مقابل، «استخدام و انتخاب» از وضعيت مناسبي برخوردار است؛ اما اهميت بسيار زيادي ندارد. اين شاخص در ناحيه قابل‌کاهش قرار گرفته است و شركت، میتواند از سرمایه‌گذاری بـيش از حـد در آن، خودداري كند. شاخص‌های «آموزش»، «مدیریت عملکرد» و «توانمندسازی کارکنان» در ناحيه اولويت پـايين واقـع شـده است.
- مطابق با شکل (4)، دو بُعد نیروی انسانی و فناوری اطلاعات، در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته و بهتر است منابع محدودی به این ناحیه از طرف شرکت، اختصاص داده شود.
- مطابق با شکل (5)، شاخصِ «مهارتهای چندگانه» در بُعد نیروی انسانی از اهميت بالا و وضعیت مناسبی برخوردار است و تداوم وضع موجود توصیه می‌شود؛ اما شاخص ديگر، يعني «درک مفاهیم مدیریت دانش» در ناحيه بحراني قرار گرفته و مستلزم توجه بيشتر از جانب شركت است.
- شاخصِ «زیرساخت» از بُعد فناوری اطلاعات مطابق با شکل (5)، هر چند از اهميت بالايي برخوردار است، اما از وضعیت مناسبی برخوردار نیست؛ بنابراين مستلزم توجه کافی از سوی شركت اسـت. شاخص «ذخیرهسازی دانش» نیز در ناحیه اتلاف منابع قرار گرفته است؛ بنابراین، این شاخص با وجود اهمیت پایین، عملکرد بالایی داشته است. شاخص‌های «دسترسی به دانش» و «انتقال دانش» و «اشتراکگذاری دانش» در ناحیه اولویت پایین قرار گرفته‌اند و با توجه به اهمیت پایین، عملکرد ضعیفی نیز داشته‌اند. بهتر است، شرکت، منابع محدودی به این شاخص‌ها اختصاص دهد.
- مطابق با شکل (4)، دو بُعد فرهنگ سازمانی و تعهد و حمایت مدیران در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند؛ بنابراین، تداوم و حفظ وضع موجود توصیه می‌شود.
- مطابق با شکل (5)، تمامی شاخص‌های بُعد فرهنگ سازمانی در ناحیه تداوم وضعیت عالی واقع شده‌اند. به این معنا که شاخص های «فرهنگ همکاری»، «فرهنگ یادگیری و توسعه»، «فرهنگ اعتماد» و «نوآوری سازمانی» از اهمیت بالایی برخوردار بوده و سازمان نیز درمورد این شاخص‌ها، عملکرد بسیار خوبی داشته است؛ بنابراین، توصیه می‌شود، شرکت، درمورد این شاخص‌ها مانند گذشته عمل کند.
- از بین شاخص‌های بُعد تعهد و حمایت مدیران مطابق با شکل (5)، یکی در ناحیه اتلاف منابع و دو شاخص دیگر، در ناحیه وضعیت عالی قرار گرفته‌اند. شاخصِ «حمایت مدیران اجرایی» اگرچه از اهمیت پایینی برخوردار است ولی عملکرد بالایی داشته است. این شاخص در ناحیه قابل‌کاهش قرار گرفته و شرکت میتواند تلاش خود را در اختصاص‌دادن به این شاخص، محدود نماید. از طرفی دو شاخص «حمایت مدیران عالی» و «تعهد مدیران» از اهمیت بالا و وضعیت مناسبی برخوردار است و تداوم وضع موجود توصیه می‌شود.
- همچنین ماتریس اهمیت – عملکرد در شکل (4)، نشان میدهد که ساختار سازمانی در ناحیه قابل‌کاهش و اتلاف منابع واقع شده است. با توجه به اهمیت پایین و عملکرد بالای این بُعد، شرکت میتواند تلاش‌های فعلی خود را در این زمینه محدود نماید.
- مطابق با شکل (5)، در بُعد ساختار سازمانی، شاخص «تیمهای دانشی» در ناحیه اولویت پایین و دو شاخص دیگر در ناحیه اتلاف منابع واقع شده است؛ بنابراین، شاخص‌های «تمرکز» و «رسمیت»، اهمیت چندانی ندارند ولی از عملکرد بالایی برخوردارند؛ بنابراین، شرکت، میتواند از سرمایه‌گذاری برای این شاخص‌ها خودداری نماید.
در مجموع، یافته‌های این پژوهش میتوانند نقش بسزایی در توانمندسازهای پیادهسازی مدیریت دانش در شرکت مورد مطالعه داشته باشند. مديران شـركت، بـا آگاهي از عوامل مطرح شده در اين پژوهش، همچنين توجه به جايگاه هر يك از آنها در مـاتريس اهميت ـ عملكرد، میتوانند در مورد مسائل مختلف حوزه مدیریت دانش، تصمیم‌گیری كنند. اين پژوهش، با رويكرد شناسایی توانمندسازهای شـركت مورد مطالعه در موضوع مديريت دانش و با تبيين عميق وضع موجود شركت از ديد شاخص‌های ابعاد توانمندسازها، میتواند بينشي جديد به مـديران و پژوهشـگران حـوزه مدیریت دانش ارائه كند. پژوهشهای آتي میتوانند با استفاده از رويكردهايي همچون مدل‌سازی ساختاري تفسـيري، به بررسي توانمندسازهای مدیریت دانش در اين پژوهش و سطح‌بندی آنها اقدام كنند. همچنـين، سازمان هاي بزرگ و فعال در ساير صنايع نيز مي توانند موضوعات مطالعات ديگري بـراي ساير علاقه مندان به شمار روند.
References:
- Agrawal, N. (2021). Modeling enablers of knowledge management process using multi criteria decision making approach. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 51(3), 389-417. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-08-2019-0122
- Akhbari Azad M,. Abtahi A. & Pourshojaei, M. H. (2019) Knowledge Management Enablers and Measurement of Their Communication with Organization Performance . Strategic studies in the oil and energy industry; 10 (38) :159-188 http://iieshrm.ir/article-1-627-en.html [in Persian]
- Asgharpour, Mohammad Javad. (2003). Group decision-making and game theory with the perspective of operations research, Tehran University Press: Tehran, https://www.gisoom.com/book/11064795/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8
- Azimi, M. H., Khademizadeh, S., & Heydarzadeh, M. (2022). Survey of the Success Key Factors Application in the Implementation of Knowledge Management in Water and Power Organization of Khuzestan. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 9(33), 69-93. doi: 10.22054/jks.2022.64985.1482
- Boamah, F.A., Zhang, J., Wen, D., Sherani, M., Hayat, A. & Horbanenko, O. (2022). Enablers of knowledge management: practical research-based in the construction industry. International Journal of Innovation Science, 14(1), 121-137. https://doi.org/10.1108/IJIS-09-2020-0142
- Del-Castillo-Feito, C., Blanco-Gonz´alez, A. & Hernandez-Perlines, F. (2022). The impacts of socially responsible human resources management on organizational legitimacy. Technological Forecasting & Social Change, 174(121274), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121274
- Duru, C. C., Fu, C., & Nimo, M. (2023). Influence of knowledge management enablers and processes on a sustainable manufacturing performance in Nigeria. European Journal of Sustainable Development Research, 7(3), em0226. https://doi.org/10.29333/ejosdr/13375
- Fatahian, S., Hoveida, R., Siadat, S.A., & Talebi, H. (2015). The Relationship of Knowledge Management Enablers and Processes to University Performance (A Case Study of Selected Sate Universities of Isfahan Province). Journal of New Approaches in Educational Administration, 5(20), 1-18. doi: 20.1001.1.20086369.1393.5.20.1.6 [In Persian]
- Fiscal, R. (2021). Knowledge Management Enablers and Its Impact on the Performance Outcomes of State Universities in the Philippines. Universal Journal of Management, 9(2), 44-51. DOI: 10.13189/ujm.2021.090203
- Ghasemi, B. & Valmohammadi, C. (2021). Identification and prioritization of critical success factors of knowledge management implementation using a novel hybrid group decision-making model. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 53(6), 1086-1118. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-02-2021-0023
- Hashemi, H., Rowshan, S. A., Salarzehi, H., & Yaghobi, N. M. (2023). Required factors for Implementing of Knowledge Management System Based on ISO 30401: Operational Approach. Knowledge Retrieval and Semantic Systems, 10(36), 189-223. doi: 10.22054/jks.2022.69978.1534
- Jinan, R. & Hasibuan, S. (2019), Analysis of Knowledge Management Enabler in Knowledge Sharing on R&D Institution Capability, International Journal of Engineering Research and Advanced Technology (ijerat) , 5(7), 36-42 . https://doi.org/10.31695/IJERAT.2019.3495
- Kanyundo, A.J., Chipeta, G.T. & Chawinga, W.D. (2023). An analysis of knowledge management practices at lilongwe university of agriculture and natural resources, Malawi. Social Sciences & Humanities Open, 8 (100640), ahead-of-print. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2023.100640
- Khalilipour, S., & Zarif manesh, H. (2021). Knowledge Management Enablers in the Armed Forces. Strategic Defense Studies, 19(85), 83-124. doi: 20.1001.1.20084897.1400.19.85.4.9 [In Persian]
- Lee, H. & Choi, B. (2003). Knowledge Management Enablers, Processes, and Organizational Performance: An Integrative View and Empirical Examination, Journal of Management Information Systems, 2(1), 179–228 https://doi.org/10.1080/07421222.2003.11045756
- Madhoushi, M., & Noornejad Vanoush, V. (2013). The impact of Knowledge Management Enablers on of SMEs Employees’ Empowerment: The Mediating Role of Knowledge Management Process. Organizational resource management research, 3(2), 91-110. doi: http://ormr.modares.ac.ir/article-28-10247-fa.html [In Persian]
- Mahmoudzadeh, S., ZarghamBoroujen, H., & Sedaghat, M. (2014). The Relationship Between Knowledge Management Enablers and Knowledge Management. Management Studies in Development and Evolution, 23(73), 145-173. doi: 20.1001.1.22518037.1393.23.73.6.1 [In Persian]
- Meher, J.R. and Mishra, R.K. (2019). Assessing the influence of knowledge management practices on organizational performance: An ISM approach, VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 49(3), 440-456. https://doi.org/10.1108/VJIKMS-04-2019-0050
- Mohammadzadeh, A., & seyyednosrati, A. (2020). Analysis of the process of establishing a knowledge management system in Tehran Municipality. Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 5(13), 85-108. doi: 10.22054/urdp.2021.61373.1333 [in Persian]
- Negarestani, M. (2019). The Role of knowledge management system and open innovation in developing innovation capacity. INNOVATION MANAGEMENT JOURNAL, 7(4), 91-114. https://sid.ir/paper/241504/en [in Persian]
- Olfat, L., & Barati, M. (2012). An Importance-Performance Analysis of Supply Chain Relationships Metrics in Small and Medium Sized Enterprises in Automotive Parts Industry. Industrial Management Journal, 4(2), 21-42. doi: 10.22059/imj.2012.35438 [In Persian]
- Park, S. H., Lee, P. J., Lee, B. K., Roskams, M., & Haynes, B. P. (2020). Associations between job satisfaction, job characteristics, and acoustic environment in open-plan offices. Applied Acoustics, 168, 107425. https://doi.org/10.1016/j.apacoust.2020.107425
- Pedersen, L. B., Allen, T., Waldorff, F. B., & Andersen, M. K. K. (2020). Does accreditation affect the job satisfaction of general practitioners? A combined panel data survey and cluster randomised field experiment. Health Policy. 124(8), 849-855. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2020.04.002
- Pham, C.M., Lokuge, S., Nguyen, T.-T. & Adamopoulos, A. (2024). Exploring knowledge management enablers for blockchain-enabled food supply chain implementations. Journal of Knowledge Management, 28(1), 210-231 https://doi.org/10.1108/JKM-07-2022-0586
- Rezaei, M. & Ranji jafroudi, N. (2020). Investigating the effect of knowledge management enablers on organizational performance through the process of knowledge management, intellectual capital and innovation (Case study: Vocational technical colleges of Guilan province). JOURNAL OF SKILL TRAINING, 8(32), 89-126. https://sid.ir/paper/952240/en [in Persian]
- Rezvani, M. R., Sedaghat, M., Ashtiani, T., & ardiyan, A. (2020). Investigating the Mediating Role of Knowledge Management Enablers on the Relationship between Intellectual Capital and Organization Intelligence in Tourism Organizations Case Study: Yazd Cultural Heritage,Tourism , and Handicrafts Organization. Journal of Tourism and Development, 9(2), 197-210. doi: 10.22034/jtd.2020.204905.1849 [in Persian]
- Roth, S. (2003).Wissensvernetzung und lernende Organisationen in: Bsirske Wissensmanagement, Hamburg: VSA-Verlag, 166-175
- Sahibzada, U.F., Latif, K.F. & Xu, Y. (2022). Symmetric and asymmetric modeling of knowledge management enablers to knowledge management processes and knowledge worker productivity in higher education institutes. Journal of Enterprise Information Management, 35(3), 729-756. https://doi.org/10.1108/JEIM-08-2020-0346
- Salimi Sobhan, M.R., Yari, M., Heydari, J., & Gharaghozloo, Z. (2015). Analysis of Police Performance and Citizens› Assessment of Security Based on IPA. Societal Security Studies, 2(43), 85-111. doi: SID. https://sid.ir/paper/502600/fa [In Persian]
- Shehzad, M.U., Zhang, J., Dost, M., Ahmad, M.S. & Alam, S. (2022). Knowledge management enablers and knowledge management processes: a direct and configurational approach to stimulate green innovation. European Journal of Innovation Management, 27(1), 123-152. https://doi.org/10.1108/EJIM-02-2022-0076
- Singh, M.D. & Kant, R. (2008). Knowledge management barriers: An interpretive structural modeling approach, International Journal of Management Science and Engineering Management, 3(2) , pp 141-150
- Tahanpour, S. and Araei, V. (2020). The Impact of Knowledge Management Enablers on Organizational Performance Considering the Mediating Role of the Knowledge Creation Process and the Moderating Role of Decision Making Styles (Case Study: Tehran Tax Administration) , Scientific Journal of Strategic Management of Organizational Knowledge, 3(10), 177-212 20.1001.1.26454262.1399.3.3.6.0 [in Persian]
- Taghizadeh, S.K., Rahman, S.A. and Hossain, M.M. (2018). Knowledge from customer, for customer or about customer: which triggers innovation capability the most?, Journal of Knowledge Management, 22(1), 162-182. https://doi.org/10.1108/JKM-12-2016-0548
- Valmohammadi, C. and Ghassemi, A. (2016), "Identification and prioritization of the barriers of knowledge management implementation using fuzzy analytical network process: A case study of the Iranian context", VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, Vol. 46 No. 3, pp. 319-337
- Veer-Ramjeawon, P and Rowley, J (2020) Embedding knowledge management in higher education institutions (HEIs): a comparison between two countries. Studies in Higher Education, 45 (11). 2324-2340. https://doi.org/10.1080/03075079.2019.1608431
- Yadav, D.K., Pant, M. & Seth, N. (2020). Analysing enablers of knowledge management in improving logistics capabilities of Indian organisations: a TISM approach. Journal of Knowledge Management, 24(7), 1559-1584. https://doi.org/10.1108/JKM-10-2019-0535
[1] - دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه مدیریت، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران
[2] - استادیار گروه مدیریت، واحد نجفآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجفآباد، ایران barati@phu.iaun.ac.ir
تاریخ وصول 17/2/1403 تاریخ پذیرش
[3] . total interpretive structural modelling
[4] . Tian et al., 2009
[5] . Analytical Hierarchy process
[6] - Importance-Performance Analysis (IPA)
[7] - Martilla and James
[8] . Geometric Mean
