بررسی موانع عاطفی خلاقیت از منظر آموزه های اسلامی در نظام آموزشی ( نمونه پژوهش : مدارس متوسطه دوم شهرستان ساری )
الموضوعات :
سيد ناصر حسینی
1
,
حمید محمدقاسمی
2
,
مرتضی خرمی
3
1 -
2 - دانشیار گروه علوم قران و حدیث دانشگاه ازاد ساری
3 - استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، ایران.
الکلمات المفتاحية: خلاقیت نظام آموزشی , مدارس متوسطه دوم , آموزش ,
ملخص المقالة :
یکی از حجت‌های درونی انسان در تشخیص حق و باطل، قوه تعقل و اندیشه است. این ودیعه الهی، نیازمند خلاقیت وشکوفایی و باروری است. در این صورت، سبب رسیدن انسان به کمال می‌گردد؛ گرچه این شکوفایی تحت تاثیر عوامل و شرایط مختلفی قرار گرفته است اینکه کدام عوامل، فرایند خلاقیت و تفکر را از مسیر صحیح خود منحرف می‌کند و انسان را از رسیدن به حقایق باز می‌دارد اگرچه در ابعاد مختلف در دانش روانشناسی و منطق قابل بحث و بررسی است؛ لکن در قرآن و روایات،-بعنوان آموزه های حیاتبخش زندگی- خطوط روشنی وجود دارد که نشان می‌دهد چه موانعی راه شکوفایی و رشد فکری انسان را محدود کرده و باعث نابودی خلاقیت وی در این مسیر می‌گردد. این مقاله در پی آن است که برخی موانع فردی و اجتماعی از جمله: ترس از شکست واشتباه،کمروئی،خودکم بینی واحساس حقارت،پیروی از عادات قبلی،بحران ناامیدی اجتماعی و پیروی ازخرافات وموهومات را از منظر آموزه های اسلامی شناسایی و تبیین کند؛ تا دیدگاه روشنی را پیشرو خواننده گرامی قرار دهد.
قرآن کریم ترجمه فیض الاسلام
- نهج البلاغه ترجمه سید رضی
- ابن منظور،محمد بن مکرم، 1375، لسان العرب، بيروت ، نشر دارصادر.
2- امید،رسول، 1397،خلاقیت در عمل، تهران، نشرکلید آموزش.
3-آقایی ،کلثوم، 1400،نقد نظریه تربیتی ژان ژاک روسو از منظر تعلیم و تربیت اسلامی، مجله پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات، شماره29.
4- آنتنی وستون،ترجمه بویری،کاوه،1388،خلاقیت:تفکر انتقادی، تهران، نشر بهمن.
5-افروز، غلامعلی، 1381، روانشناسی کمرویی و روش های درمان آن. تهران، انتشارات فرهنگ اسلامی،
6- الک. اس.اسبورن؛ ترجمه حسن قاسم زاده، 1382،پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت، نهران، نشر نیلوفر،چاپ چهارم،
7 -برون، سارا؛ حیدریی، علیرضا؛ بختیارپور، سعید. و برون، سیما، 1392، تأثیر آموزش حل خلاق مسئله بر مؤلفه‌های خلاقیت دانش‌آموزان،مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، شماره 4، دوره دوم.
8- پرگان،حسین،1391، پرورش خلاقیت در سازمان ها با نگاهی به متون اسلامی،قم، نشر پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، چاپ اول.
9- پیر خائفی،علیرضا،1384،پرورش خلاقیت(مبانی و روش ها)،تهران، نشر هزاره ققنوس.
10-تصدیقی،فروغ، 1384،بررسی موانع و مشکلات پرورش خلاقیت در دانش آموزان دوره ابتدایی شهرستان شهرضا،تهران، دانشگاه علامه طباطبایی .
11-تميمى آمدى، عبد الواحد بن محمد؛ محقق رجائى، سيد مهدى، 1410 ق، غررالحکم ودررالکلم، قم، نشر دار الكتاب الإسلامي.
12 -حسام محمدی،محمد جعفر،1397، مقایسه تاریخی و تحلیل مبانی عادت از منظر روان شناسی و قرآن، روسیه، چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش د رعلوم و تکنولوژی.
13-حسینی،افضل السادات،1388،ماهیت خلاقیت وشیوه های پرورش آن، مشهد، نشراستان قدس رضوی.
14- خاکپور،حسین،1392 ،كاركردهاي تربيتي اميد و نقش آن در سلامت روان از ديدگاه قرآن،فصلنامه اخلاق زيستي
15- حسینی دزکی،سید مصطفی،1397،کارآفرینی،تهران، نشرسامان دانش،چاپ اول،
16- خسروی بختیاری، کبری، بررسی موانع فرهنگی اجتماعی خلاقیت از نظر دانشجویان دانشگاه تربیت معلم، تهران، 1387 درجه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی.
17-خرمایی،فرنوش،1395 ،چالش خرافات،روشنفکری وسنت گرایی در آثار جلال آل احمد،دانشجوی کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه،اولین کنفرانس ملی ادبیات،
18- راغب اصفهاني، حسين بن محمد،1416ق، ﻣﻔﺮدات الفاظ قرآن الکریم،دمشق،دارالقلم.
19 - رضاییان، زهرا، ۱۳۸۳،عوامل موثر در بروز کمرویی و شیوه‌های پیشگیری از آن، مجله شمیم یاس، ، شماره ۱۷
20-ریچارد پل و لیندا الدر،ترجمه خسروی،،محمد مهدی مهدی،1398، ماهیت و کارکردهای تفکر نقادانه و خلاقانه، تهران،،نشر نو.
21- سام خانیان، محمدربیع، 1384،خلاقیت و نوآوری در سازمان آموزشی، تهران، نشر رسانه تخصصی،چاپ دوم.
22-ساعتچی،محمود،1377، نظریه پردازان ونظریه های در روانشناسی،تهران،نشر سخن،
23-سبحانی،مجید،1397،یکی مثل خودم،نشر جهانی، بجنورد،، چاپ دوم.
24-سیدنی‌آلن شولتس، دوان شولتس،ترجمه سیدمحمدی، یحیی، 1394، نظریه های شخصیت،تهران،نشر روان،
25-شعاری نژاد،علی اکبر،1378،روانشناسی رشد،نشر اطلاعات،تهران،چاپ چهارم،
26-شمیسا،علی، 1398، خلاقیت و نوآوری ، نشرذهن آویز،
27-صمدی،معصومه،احمدی،امینه،1394،تأثیر بارش مغزی بر راهبردهای مقابله‌ای و خلاقیت دانش‌آموزان، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی ،دوره 9، شماره2
28-طوافی، پویا ،صفری شالی،1397 ،رضا،بررسی میزان امید به آینده و عوامل مؤثر بر آن در بین شهروندان تهرانی، فصلنامه برنامه ریزي رفاه و توسعه اجتماعی، سال نهم، شماره 35
29 -طالبی،عفت،صیادی،پری،1390،،نقش آموزش در کاهش خرافات،مجله پرسمان ،شماره109
30-عبدی،ناهید،نقش عادت در کاهش خلاقیت،فصلنامه مکتب گفتگو، شماره سه
31- فتحی نژاد، فردین؛ مهرانگیز، حمزه، 1390 ، بررسی رابطه بین کمرویی و پیشرفت تحصیلی دانشگاه های پیام نور، اردبیل،
32-قاسمی،حمید محمد،1399،اصول و روش های تربیتی در داستان های قرآن ،تهران، نشر فرهنگ اسلامی
33 -قرشی، سید علی اکبر،1364، قاموس قرآن ،تهران، نشر اسلامیه،چاپ چهارم .
34 - کلینی ، محمد بن یعقوب، 1387، اصول کافي،قم، نشرقائم آل محمد(عج).
35-کرمی، امیر، 1386، موانع ذهنی تفکر خلاق، ماهنامه علمی مدیریت تدبیر، شماره 190
36-کیاکا،لیدا،جوان بخت اول،جعفر،کیانی،محمد علی،1387،نگرشی دیگر به خلاقیت ونوآوری،تهران،نشر بین الملل.
37- مداحی، جواد،1396،الگوی خلاقیت از دیدگاه اسلام،قم، انتشارات حوزه و دانشگاه،،چاپ اول.
38- مدرسی سریزدی،سیده جمیله،سید محمد مهدی، 1391،کارآفرینی،اصفهان،نشر ترمه.
39- مروتی،سهراب،1398،بررسي موانع نوآوري در نهج البلاغه،سایت راسخون،
40 محمدی ری شهری، محمد 1386، میزان الحکمه، قم، نشر دارالحدیث،ج10.
41-مصطفوی ، حسن، 1360 ، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم،تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
42- مطهری ،مرتضی ،1375،تعلیم و تربیت در اسلام،تهران، نشر صدرا.
43- مکارم شیرازی،ناصر، 1370، پیام قرآن، قم، نشرمدرسه الامام امیرالمؤمنین، ج1.
44--, - ، 1381 ،اخلاق در قرآن، انتشارات امام علی بن ابیطالب، قم،ج2،ص214
45- - ،- ، 1387، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
46- ملک پور افشار،عزت الله، 1387،پرورش خلاقیت ونوآوری، نشر زمزم هدایت،قم،چاپ اول.
47- مکنس،کلاوس، ترجمه اوحدی ،محمدرضا،۱۳۸۸ ،انسان خلاق( آینده مصرف کننده کارمندان و شهروندان)، تهران، انتشارات آسیم.
48- نصراصفهانی،علی؛ فرخی، مجتبی؛ امیری،زینب؛ سلحشوری،روح الله، 1394،تاثیر سلامت سازمانی بر کارآفرینی سازمانی، نقش میانجی: جو خلاقیت، نشریه مدیریت نوآوری, شماره2.
49- هاشــمي، ســيد احمد؛ صادقي فرد، احمد ؛ همتي، ابوذر،1390 ، بررسـي ارتباط بين انواع سبك تفكربا خلاقيت ونوآوري مديران مدارس شهرسـتان لامرد»، فصلنامه پژوهش در برنامه ريزي درســي، سال هشتم، شماره 30 .
-
