تأثیر رسانه‌های اجتماعی مجازی بر ریسک پذیری در دانش‌آموزان

الموضوعات :

مریم طالب دوست ¹ (دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، گروه علوم اجتماعی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
مهناز امیر پور ² (استادیار،گروه علوم اجتماعی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)
مسعود ایمانیان اردبیلی ³ (استادیار جامعه شناسی،گروه علوم اجتماعی،واحد قوچان،دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران)

تاريخ الإرسال : 18 الإثنين , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 22 الإثنين , صفر, 1446 تاريخ الإصدار : 26 الجمعة , صفر, 1446

الکلمات المفتاحية: رسانه های اجتماعی مجازی, ریسک پذیری, اینستاگرام, دانش‌آموزان.,

ملخص المقالة :

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی آسیب­ شناسی رسانه­ های اجتماعی مجازی بر گسترش ریسک­ پذیری در دانش‌آموزان بود.

روش: روش این پژوهش پیمایشی- توصیفی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان دبیرستان­های شهر قوچان 313 نفر بودند که حساب کاربری اینستاگرام داشتند. لذا حجم نمونه بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی 380 نفر تعیین شد. ابزار پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته که حاصل ادبیات موضوع بود طراحی شد. برای اعتبار ابزار از روش صوری و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباح مقدار آن 88/0 حاصل شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از آزمون‌های آماری فریدمن برای اولویت بندی شاخص‌ها و نحوه تأثیرگذاری متغیرها از نرم افزار آموس استفاده شد.

یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد بیشترین فراوانی اشاره توسط کاربران اینستاگرام در بُعد رسانه‌های اجتماعی- مجازی به مؤلفه فرهنگی با 313 فراوانی و در بعد ریسک ­پذیری به مؤلفه گرایش به روابط جنسی با فراوانی 313 تعلق دارد. اولویت­ بندی شاخص­های ریسک ­پذیری نشانگر این است که تغییر ارزش­ها و باورهای انسانی و گرایش به جنس مخالف 4.51 دارای بیشترین میانگین می­باشد و آگاه کردن والدین 3.89 دارای کمترین میانگین می­باشد. همچنین ریسک پذیری و مدیریت بدن با فضای مجازی اینستاگرام دارای رابطه معناداری بود.

نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه گرفت استفاده از رسانه اینستاگرام علاوه بر مزایای زیادی که در زندگی روزمره دار دبرای دانش‌آموزان می‌توان تهدید کننده باشد. از این‌رو، برنامه‌ریزان نظام تعلیم و تربیت باید بتوانند با ظرفیت‌سازی در دانش‌آموزان و افزایش سواد رسانه‌ای آنها از میزان تهدیدات فضای مجازی بکاهند.

المصادر:

اپروز، کمال. کرد، بهمن. (1400). بررسی رابطه بین رفتارهای پرخطر و فضای مجازی با کیفیت زندگی. فصلنامه روان‌شناسی تحلیلی شناختی، 12(45): 119-107.
احمدی، حبیب. (1384). جامعه¬شناسی انحرافات، تهران: انتشارات سمت.
اکبری، شیما، هاشمی، شهناز. (1395). شبکه¬های مجازی و جوانان علل گرایش جوانان به شبکه¬های اجتماعی در فضای مجازی، سومین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران، تهران
انصاری، ابراهیم، کیانپور، مسعود، عطایی، پری. (1397). تحلیل جامعه شناختی تأثیر استفاده از فضای مجازی بر فرهنگ شفاهی (مورد مطالعه: شهر اصفهان)، جامعه شناسی کاربردی، 29(1): 40-18.
ایناتلو، مریم. (1395). بر ساخت بدن، جامعه‌شناسی سبک‌های مدیریت بدن جوانان، تهران: نشر جامعه‌شناسان.
بشیر، حسن، افراسیابی، محمدصادق. (1391). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و سبک زندگی جوانان؛ مطالعه موردی بزرگترین جامعه مجازی ایرانیان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 5(1): 62-31.
پوری، احسان. (1390). بررسی نقش و تاثیر فیس‌بوک بر شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی از دیدگاه متخصصان و کارشناسان امور رسانه. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
پولادسنج، الهه، بقائی، مهدی. (1400). تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر برنامه‌های آموزش جنسی جوانان، اولین کنفرانس بین‌المللی علوم تربیتی، روانشناسی و علوم انسانی.
تامپسون، جان. (1380). رسانه‌ها و مدرنیته: نظریة اجتماعی رسانه‌ها، ترجمة مسعود اوحدی، تهران: نشر سروش.
حسینی‌پاکدهی، علیرضا، مرادیان، یعقوب. (1395). تأثیر تبلیغات بازرگانی بر نگرش به مدیریت بدن؛ مورد مطالعه: شهروندان بالای 18 سال کرمانشاه، مجله مطالعات میان فرهنگی، 11(29): 142-113.
خلج آبادی فراهانی، فریده. (1400). بررسی نقش اینترنت و فضای مجازی در هنجار، نگرش و رفتارهای جنسی جوانان شهر تهران، نهمین کنگره ملی آسیب‌شناسی خانواده و پنجمین جشنواره ملی خانواده پژوهی، تهران.
درویش سروستانی، پریسا، حاصلی، فاطمه (1400). نقش فضای مجازی بر رفتارهای پرخطرجنسی در جوانان(مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه تهران). همایش ملی پژوهش‌های نوین در روانشناسی و علوم رفتاری، خمینی شهر.
ذکايي، محمدسعيد. (1386). فرهنگ مطالعات جوانان، تهران: نشر آگاه.
رجبی‌پور، محمود. (1391). مبانی پیشگیری اجتماعی رشدمدار از بزهکاری اطفال و نوجوانان، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
Al-Gahtani, S. Geoffrey, S. Hubona, S. Wang, J. (2007). Information Technology (IT) In Saudi Arabia: Culture and the Acceptance and Use of IT, Information & Management, 44, 681-691.
Angela, F. Blair, T. (2010). Effect of Exposure to Media Images on Perceptual Body Image Distortion and Affective Dissatisfaction. retrieved on psych.hanover.
Aparicio-Martinez, P. Perea-Moreno, A.J. Martinez-Jimenez, M.P. Redel-Macías, M.D. Pagliari, C. Vaquero-Abellan, M. (2019). Social Media, Thin-Ideal, Body Dissatisfaction and Disordered Eating Attitudes: An Exploratory Analysis, Int J Environ Res Public Health, 16(21): 4177.
Asmawati, N. (2021). The effect of Instagram in learning English vocabulary. Datokarama English Education Journal, 2(1), 22-34.
Balliet, D., Van Vugt, M. (2011). Sex Differences in Cooperation: A Meta-Analytic Review of Social Dilemmas, Psychological Bulletin, 137 (6), 881–909.
Goodyear, V. A., Boardley, I., Chiou, S. Y., Fenton, S. A., Makopoulou, K., Stathi, A., ... & Thompson, J. L. (2021). Social media use informing behaviours related to physical activity, diet and quality of life during COVID-19: a mixed methods study. BMC public health, 21, 1-14.
Shuai, L., He, S., Zheng, H., Wang, Z., Qiu, M., Xia, W., & Zhang, J. (2021). Influences of digital media use on children and adolescents with ADHD during COVID-19 pandemic. Globalization and health, 17, 1-9.