استفاده از مدل معادلات ساختاری در ارزیابی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در دوران اپیدمی بیماری کرونا

الموضوعات : فصلنامه تحلیل بازار سرمایه

سعید هریوندی ¹ , احمد احمدی ² , محمود لاری ³

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند، ایران
2 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند، بیرجند، ایران
3 - دانشیار گروه حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 12 الخميس , محرم, 1446 تاريخ التأكيد : 06 السبت , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: تورش های رفتاری, سرمایه گذاران انفرادی, شیوع کرونا, تکنیک دلفی, مدل یابی معادلات ساختاری.,

ملخص المقالة :

با توجه به سروکار داشتن بازار سهام با انبوه سرمایه های خرد جامعه و فرصت های بیشمار سرمایه گذاری در بازار سهام ایران از یک طرف و عدم برخورداری اکثر سرمایه گذاران انفرادی از دانش مرتبط و اثرگذاری بحران های اجتماعی نظیر شیوع بیماری کرونا بر فرآیند تصمیم گیری سهامداران، در مطالعه حاضر به شناسایی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در انتخاب سبد سهام هنگام در دوران شیوع بیماری کرونا و بررسی عوامل مؤثر بر آن ها پرداخته شد. برای این منظور، ابتدا عوامل مؤثر از طریق مطالعات پیشین و نظرخواهی از خبرگان (24 نفر که به روش گلوله برفی انتخاب شدند) بر اساس تکنیک دلفی، شناسایی شده و سپس با استفاده از داده های حاصل از توزیع پرسشنامه میان نمونه تصادفی از سهامداران بازار بورس اوراق بهادار تهران (384 نفر) و مدل یابی معادلات ساختاری، اعتباریابی شدند. نتایج نشان داد که تورش های رفتاری دنباله روی از جمع، واکنش کمتر از حد، توجه بیش از حد به شایعات، کوته بینی، اثر تمایلی، تازه گرایی و زیان گریزی، شایع ترین تورش های رفتاری سرمایه گذاران بازار سهام ایران در انتخاب سبد سهام در دوره شیوع بیماری کرونا بوده و 32 عامل در چهار گروه اصلی شامل: ویژگی های فردی، شرایط تصمیم گیری، وضعیت شرکت ها و شرایط کلان کشور بر تورش های رفتاری سرمایه گذاران بازار سهام ایران در انتخاب سبد سهام در دوره شیوع بیماری کرونا اثرگذار می باشند.

المصادر:

اسدبیگی، فرزانه. (1395)، بررسی تأثیر خطاهای رفتاری سرمایه‌گذاران بر ظرفیت ریسک پذیری و تورش¬های رفتاری مدیران سرمایه‌گذار در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی، دانشگاه پیام نور تهران.
تاجمیرریاحی، حامد. دژدار، محمدمهدی. (1396)، رتبه¬بندي تورش¬هاي رفتاري سرمايه گذاران در مواجهه با اخبار و شايعات مهم سياسي با تأکيد بر دوره مذاکرات هسته¬اي، دانش سرمایه¬گذاری، 6(24): 20-1.
حسینی چگنی، الهام. حقگو، بهناز. رحمانی نژاد، لیلا. (1393)، بررسی تورش¬های رفتاری سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری، راهبرد مدیریت مالی، 2(7).
جوکار، حامد. حلاجیان، ابراهیم. (1392)، بررسی وضعیت انواع سوگیری¬های رفتاری مؤثر بر تصمیمات سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار استان مازندران و اولویت¬بندی آن، کنفرانس بین¬المللی مدیریت، چالش¬ها و راهکارها، شیراز.
رضازاده، آرش. داوری، علی. (1393)، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی.
زینی¬وند، محمد. جنانی، محمدحسن. همت¬فر، محمود. ستایش، محمدرضا. (1400). سوگیری¬های رفتاری و تصمیمات سرمایه¬گذاران حقیقی و حقوقی مبتنی بر اطلاعات تکنیکال در بورس اوراق بهادار تهران، اقتصاد مالی، 15(57): 258-233.
صمدی، عباس. سهرابی، روح اله. خزایی، محمدمعین. (1391)، شناسايي سوگيري¬هاي رفتاري تأثيرگذار بر تصميم¬گيري سهام داران فردي در خريد و فروش سهام در تالار بورس منطقه¬اي همدان، پژوهشگر، 9(28): 100-85.
قالمق، کریم. یعقوب نژاد، احمد. فلاح شمس، میرفیض. (1395)، تأثیر سواد مالي بر تورش های رفتاری سرمايه گذاران بورس اوراق بهادار تهران، چشم انداز مدیریت مالی، 16: 94-75. گرجی¬زاده، داود. خانمحمدی، محمدحامد. (1396)، بررسی اثرات عوامل مالی رفتاری بر تصمیمات سرمایه¬گذاران انفرادی، دانش سرمایه¬گذاری، 6(24): 292-275.
نارنجی آذر، اکبر. (1394)، بررسی تورش¬های رفتاری در تصمیمات سرمایه¬گذاران با تأکید بر نقش تجربه سرمایه¬گذاری (مطالعه موردی تالار منطقه¬ای تبریز)، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع، 1394.
نارکی، سعیده. (1394)، تعیین و وزن¬دهی تورش‌های گروه عاطفی و گروه پدیده‌های غیر عادی رفتار اقتصادی سرمایه¬گذاران در بورس اوراق بهادار یزد با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر.
Adil, M., Singh, Y., & Ansari, M. S. (2021). How financial literacy moderate the association between behavior biases and investment decision?, Asian Journal of Accounting Research, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print. https://doi.org/10.1108/AJAR-09-2020-0086.
Aktas, N. Louca, C., and Petmezas, D. (2019), CEO Overconfidence and the Value of Corporate Cash Holdings, Journal of Corporate Finance, Elsevier, vol. 54(C), pages 85-106.
Atif Sattar M., Toseef M., Fahad Sattar M., (2020). Behavioral Finance Biases in Investment Decision Making, International Journal of Accounting, Finance and Risk Management. 5(2), 69-75.
Bajema, K.L., Oster, A.M., & McGovern, O.L. (2020). Persons Evaluated for 2019 Novel Coronavirus —United States, MMWR Morb Mortal Wkly Rep. ePub, DOI: dx.doi.org/10.15585/mmwr.mm6906e1.
Fischhoff, B. (2020). The unknown is more likely to spark fear than the known, Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Available from: www.cdc.gov.
Hayat, A. Anwar, M. (2016). Impact of Behavioral Biases on Investment Decision; Moderating Role of Financial Literacy” Working Paper; Department of Business Administration, International Islamic University Islamabad Pakistan.
Jain, J., Walia, N. and Gupta, S. (2019), "Evaluation of behavioral biases affecting investment decision making of individual equity investors by fuzzy analytic hierarchy process", Review of Behavioral Finance, https://doi.org/10.1108/RBF-03-2019-0044.

Kahneman, D. Riepe, M. W. (1998), Aspects of Investor Psychology, The Journal of Portfolio Management Summe, 24 (4) 52-65 Kang, J. (2018). Curbing Managerial Myopia: The Role of Managerial Overconfidence in Owner Managed Firms and Professionally Managed Firms.
Available at: https://ssrn.com/abstract= 2944998. Kartini K., Nahda K., (2021). Behavioral Biases on Investment Decision: A Case Study in Indonesia, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8 (3), 1231–1240.
Loo, R. 2002, The Delphi method: a powerful tool for strategic management, Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, 25(4): 762-769.

Ngoc, L.B. (2014). Behavior pattern of individual investors in stock market. International Journal of Business and Management, 9(1), 1-17. Ohaness, G. P. Kevin, J. Stephen, B. Robert, K. (2015). Financial Literacy and Behavioral Biases among Traditional Age College Students. Financial Education, 45: 163-181.
Samal A., Mohapatra K., (2020). Impact of behavioral biases on investment decisions: A study on selected risk averse investors in India, International Journal of Advanced Science and Technology, 29 (6), 2408-2425.