تحلیل ساختاری عوامل کلیدی مؤثر بر بازآفرینی پایدار شهری (مطالعه موردی: بافت فرسوده منطقه 20 کلان شهر تهران)
بازآفرینی پایدار شهری
الموضوعات :
1 - جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات،تهران،ایران.
2 - دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) شهرری، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: آینده پژوهی, بازآفرینی, بازآفرینی پایدار شهری, بافت فرسوده, منطقه 20 کلانشهر تهران,
ملخص المقالة :
بازآفرینی شهری به‌منظور معکوس نمودن جریان تغییر و افت شهری هست. در بستر بازآفرینی شهری گونه‌های جدید سازمانی در حال شکل‌گیری هستند که هدف آن‌ها نگاه توسعه از پایین به بالاست که در آن‌همه کنشگران درگیر شده و این امر موجب توسعه راه‌حل‌های پایدار در بلندمدت می‌شود. هدف: این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، بازآفرینی پایدار شهری در بافت¬های فرسوده منطقه 20 کلانشهر تهران را بازشناسی و خوشه¬بندی کند. روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقيق، توصیفی- تحلیلی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده¬های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری 30 نفر از خبرگان و متخصصین بر اساس نمونه‌گیری هدفمند و محرک¬های مورد مطالعه، 36 عامل در 5 بعد است که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزارMICMAC پردازش شده است. یافته‌ها و بحث: یافته ها از نظر تحلیل کلی محیط سیستم نشان داد که 600 رابطه عدد 3 دارد و این به معنای آن است که روابط محرک¬های کلیدی بسیار زیاد بوده و از تاثیرگذاری و تاثیرپذیری زیادی برخوردارند. نتیجه‌گیری: از مجموع 36 نیروی پیش برنده بازآفرینی پایدار شهری در بافت های فرسوده منطقه 20 کلانشهر تهران، 11 عامل کلیدی شامل افزایش نقش تسهیل گری دولت، ایجاد فرصت‌های شغلی، تقویت انسجام اجتماعی، مقاوم سازی بناها در برابر حوادث طبیعی، توسعه زیرساخت های اقتصادی، تشویق به تجمیع بافت های فرسوده ریزدانه، اصلاح شبکه معابر، افزایش مشارکت مردمی، ایجاد زیرساخت‌های حمل‌ونقل، توسعه کارآفرینی و تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی شناسایی گردید. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی نقش تأثیرگذاری بالا و تأثیرپذیری اندک را در محیط سیستم با هدف ارتقای کیفیت زندگی در بافت های مورد مطالعه ایفاء می کند. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی نقش تأثیرگذاری بالا و تأثیرپذیری اندک را در محیط سیستم با هدف ارتقای کیفیت زندگی در بافت های مورد مطالعه ایفاء می کند
Identification and clustering of factors affecting the state of sustainable urban regeneration of dilapidated structures in district 20 of Tehran metropolis.
اکبری، مجید، طاهرپور، فاطمه، بوستان احمدی وحید، و فولادی، عاطفه. (1399). مدل‌سازی ساختاری- تفسیری عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری مذهبی در ایران با رویکرد آینده پژوهی. گردشگری و توسعه، 9(4)، 285-296.
اکبری، نیوشا، طغیانی، شیرین، عندلیب، علیرضا، محمدی، محمود. (1399). سنجش اولویت ابعاد تاب‌آوری در قوانین بازآفرینی بافت‌های فرسوده (مورد مطالعه: محله سیروس، تهران). فصلنامه علوم محیطی، 18(2)، 130-111.
درودی، محمد هادی، حاتمی نژاد، حسین، زنگنه شهرکی، سعید، پوراحمد، احمد. (1402). تبیین نقش و جایگاه حکمروایی شهری در فرایند مداخله در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری (نمونۀ موردمطالعه: شهر مشهد). جغرافیاو توسعه ناحیه¬ای، 21(2)، 141-168.
رزاقی اصل، سینا، خوشقدم، فرزانه. (1396). سنجش عوامل بهبود پایداری اجتماعی در بازآفرینی از منظر ساکنان؛ مطالعه موردی: محله شیوا تهران. فصلنامه مطالعات شهری، 6(22)، 59-74.
رسولی، محمد، احدنژاد، محسن حیدری، محمدتقی. (1400). تحلیل اهمیت- عملکرد عوامل کلیدی موفقیت در بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری با تأکید بر ذینفعان (مطالعه موردی: شهر زنجان). فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای، 6(16)، 149-178.
روستا، مجید، سلیمانی مهرجانی، محمد، صرافی، مظفر، رفیعیان، مجتبی. (1400). تحلیل مقیاس طرح‌های بازآفرینی شهری و اثرات آن بر کیفیت زندگی ساکنان با تأکید بر تجربه ایران. فصلنامه مطالعات شهری، 11(41)، 99-112
زمانی, بهادر و اسدپور، هاجر. (1402). فراتحلیل موانع تحقق‌پذیری طرح‌های بازآفرینی شهری در ایران. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 11(2)، 97-75.
صفایی پور، مسعود، حاجی پور، نازنین. (1401). تحلیلی بر بازآفرینی بافت‌های فرسوده کلانشهر اهواز با رویکرد آینده‌پژوهی و سناریونویسی. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 12(4)، 39-58.
قانع، مهسا، آروین، محمود، ملکی، سعید. (1399). سنجش قابلیت بهره‌گیری از عوامل توسعۀ شهری در بازآفرینی بافت فرسوده (مورد شناسی: محلۀ شاهجوق سمنان). جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 10(34)، 1-22.
قربانلو، حسن، معصومی، محمدتقی، یزدانی، محمدحسن. (1401). تحلیل استراتژیک بازآفرینی شهری با تأکید بر مؤلفه‌های اجتماعی در فضاهای پیراشهری (مورد: بافت فرسوده منطقه 20 تهران). توسعه فضاهای پیراشهری، 4(2)، 19-34.
قربانی، رسول، اصغری زمانی، اکبر، طاهونی، مهدیه. (1402). تحلیلی بر عوامل موثر برناپایداری محلات شهری جهت بازآفرینی پایدار (مطالعه موردی: محلات شمالی بافت تاریخی – فرهنگی تبریز). فصلنامه لمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 14(54)، 36-15.
قناد، فاطمه، صرافی، مظفر. (1398). برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ محلۀ آخوند شهر قزوین با رویکرد بازآفرینی اجتماع-محور. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 7(2)، 211-238.
کشاورزی، پرویز، بیگ بابایی، بشیر، حسین زاده دلیر، کریم. (1401). تحلیل بازآفرینی فرهنگی اجتماعی در توسعه محله¬ای (مطالعه موردی: محله دیزج جنوبی شهر بناب). فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری، 13(48)، 168-153.
مستعلی زاده، حامد، کریمی، صادق. (1402). بازآفرینی پایدار بافت¬های ناکارآمد پیراشهر تهران با رویکرد حکمروایی نوین. توسعه فضاهای پیراشهری، 5(1)، 31-46.
ناهیدی آذر، آیناز، میرغلامی، مرتضی، نژادابراهیمی، احد. (1402). بازآفرینی پایدار و خلاق شهری با تاکید بر فعالیت¬های اقتصادی سازگار. فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه¬ای، 4(3)، 76-101.
References
Adams, D., Hastings, E.M. Urban regeneration in Hong Kong: Transition from development corporation to renewal authority. Land Use Policy 2001, 18, 245–258.
Akbari, M, Taherpour, F, Bostan Ahmadi V., & Foladi, A. (2019). Structural-interpretive modeling of factors affecting the development of religious tourism in Iran with a future research approach. Tourism and Development, 9(4), 285-296. (in Persian)
Bertolini, M., Braglia, M. & Carmignani, G. (2006). Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract. International Journal of Project Management, 24:422-30.
CLG (Communities and Local Government) (2007e) Strong and Prosperous Communities: The Local- Government White Paper – Making It Happen: The Implementation Plan, London: HMSO.
Colantonio, A., & Dixon , T. (2011). Urban Regeneration & Social Sustainability: Best Practice from European Cities. Oxford: Wiley-Blackwell.
Darroodi, M. H., Hataminejad, H., Shahraki, S. Z., & Pour Ahmad, A. (2023). Explaining the Role and Position of Urban Governance in Intervention Process in Worn-Out and Inefficient Urban Structures (Case Study: Mashhad). Journal of Geography and Regional Development, 21(2), 141-168. (in Persian)
Durdurana, S.S., & Temiza, F. (2015). Creating 3D modelling in szurban regeneration projects: The case of Mamak Ankara. Procedia Earth and Planetary Science, Vol. 15: 442-447.
Environment & Planning A, 40 (6), 1416-1434.
Ercan, M.A. (2011). Challenges and conflicts in achieving sustainable communities in historic neighbourhoods of Istanbul
Evans, J & Jones, P. (2008). Rethinking sustainable urban regeneration: Ambiguity, creativity, and the shared territory
Ghane, M., Arvin, M., & Maleki, S. (2020). Measuring the Capacity to Utilize Urban Development Stimulants in Regeneration of distressed urban fabric (Case study: Shahjogh neighborhood of Semnan). Geography and Territorial Spatial Arrangement, 10(34), 1-22. (in Persian)
Ghannad, F., & Sarrafi, M. (2019). The Strategic Planning of Akhund Neighborhood in Qazvin City with Community-led Urban Regeneration Approach. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 7(2), 211-238. (in Persian) https://doi: 10.22059/jurbangeo.2019.277470.1071
Ghorbani, R., Asagari Zamani, A., & tahooni, M. (2023). An analysis of the factors affecting the instability of urban neighborhoods for sustainable regeneration (Case study: Northern neighborhoods of the historical-cultural context of Tabriz, 14(54), 15-36. (in Persian) https://doi: 10.30495/jupm.2021.28343.3919
Ghorbanloo, H., Masomi, M. T., & Yazdani, M. H. (2022). Strategic analysis of urban regeneration with an emphasis on social components in peri-urban spaces (Case: the worn-out texture of Tehran's 20th district). Preipheral Urban Spaces Development, 4(2), 19-34. (in Persian)
Habitat International, 35 (2), 295-306
Hui, E.C.; Liang, C.; Yip, T.L. Impact of semi-obnoxious facilities and urban renewal strategy on subdivided units. Appl. Geogr. 2018, 91, 144–155
Jose Rua, M., Huedo, P., Civera., V., Agost-Felip, R. (2019). A simplified model to assess vulnerable areas for urban, regeneration. Sustainable Cities and Society, 46, 1-23.
Keshavarzi, P., beygbabaye, B., & Hoseinzadeh Dalir, K. (2022). Analysis of socio-cultural regeneration in neighborhood development (Case study: South Dizaj neighborhood of Bonab city). 13(48), 153-168. (in Persian)
Korkmaz, C & Balaban, O. (2019). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International, 95, 1-12.
Korkmaz. C. and Balaban. O. (2020). Sustainability of urban regeneration in Turkey: Assessing the performance of the North Ankara Urban Regeneration Project. Habitat International.95. 63- 87.
LUDA. (2005). Compendium: Handbook 3, Sustainable urban regeneration and its assessment. LUDA project.
Mastalizadeh, H., & Karimi, S. (2023). Sustainable reconstruction of dysfunctional urban texture through modern urban governance. Preipheral Urban Spaces Development, 5(1), 31-46. (in Persian)
Nahidi Azar, A., Mir Gholami, M., & Nejad Ebrahimi, A. (2023). Sustainable and creative urban regeneration with an emphasis on compatible economic activities. Journal of Sustainable Urban & Regional Development Studies (JSURDS), 4(3), 76-101. (in Persian)
Noring, L. (2019), Public Asset Corporation: A new vehicle for urban regeneration and infrastructure finance. Cities, 88:125–135.
Ouyang, W., et al. (2017). Spatial deprivation of urban public services in migrant enclaves under the context of a rapidly urbanizing China: An evaluation based on suburban Shanghai. Journal Cities, 60, 436–445.
Rasoli, M., Ahdinejad, M., & Heydari, M. (2021). Significance Analysis - The performance of key success factors in regenerating worn-out urban(Case study: Zanjan city). Quarterly Journals of Urban and Regional Development Planning, 6(16), 149-178. (in Persian)
Razzaghi Asl, S., & Khoshghadam, F. (2017). Evaluation of the Factors Affecting Social Sustainability Improvements and Their Impact on the Renovation of Deteriorated Areas from Resident’s Viewpoint (Case Study: Shiva Neighborhood in Tehran). Motaleate Shahri, 6(22), 59-74. (in Persian)
Robert, P. (2016) The Evolution, Definition, Purpose of Urban Regeneration. Urban Regeneration. Chapter 2, SAGE (2016)
Roberts, P. Sykes, H. (2000) Urban Regeneration: a Handbook. London: SAGE Publications.
Rousta, M., Soleimani, M., sarafi, M., & rafiyan, M. (2022). Scale analysis of urban regeneration projects and its effects on the quality of life of residents with emphasis on the Iran experience. Motaleate Shahri, 11(41), 99-112. (in Persian)
Ruijsbroek, A., Wong, A., van den Brink, C., Droomers, M., van Oers, H. A. M., Stronks, K., & Kunst, A. E. (2019). Does selective migration bias the health impact assessment of urban regeneration programmes in cross-sectional studies? Findings from a Dutch case study. Health & place, 55, 155-164.
Safaeepour, M., & hajipour, N. (2023). An Analysis of the regeneration of Ahvaz metropolis worn-out urban textures with future studies and scenario planning. Geographical Planning of Space, 12(4), 39-58.
Shabanzadeh Namini, R., Loda, M., Meshkini, A. (2021) SWOT Analysis and Developing Strategies for the Realisation of Urban Livability in Tehran. International Journal of Urban Sustainable Development 13:1, pages 117-129.
Smith, I. Urban Regeneration in Europe; Couch, C., Fraser, C., Percy, S., Eds.; Blackwell Publishing: Oxford, UK, 2004; 21, 270–271.
URBACT II (2015). Sustainable regeneration in urban areas - URBACT. Retrieved from https://urbact.eu/sites/default/files /04_sustreg-web.pdf. (in Persian)
Williams, G. D. (2023). Enabling the practices in an urban regeneration system of provision, Regional Studies, Regional Science, 10(2), 167-183.
Xie F, Liu G, Zhuang T. (2021). A Comprehensive Review of Urban Regeneration Governance for Developing Appropriate Governance Arrangements. Land. 2021; 10(5): 545.
Zamani, B., & Asadpour, H. (2023). Meta-analysis of the obstacles to the manifestation of Urban regeneration projects in Iran. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 11(2), 75-97. (in Persian) https://doi: 10.22059/jurbangeo.2023.355628.1799
Zhong X, & Leung HH. (2019). Exploring Participatory Microregeneration as Sustainable Renewal of Built Heritage Community: Two Case Studies in Shanghai. Sustainability. 2019; 11(6):1617.
Zhou, Yulin, Lulu Wei, Feng Lan, Xiang Li, and Jing Bian. 2022. "Evaluation and Optimization on Urban Regeneration Sustainability from the Perspective of Multidimensional Welfare of Resettled Resident—Evidence from Resettlement Communities in Xi’an, China" Land 11, no. 8: 1258. https://doi.org/10.3390/land11081258
