تعیین تاریخ کاشت مناسب گندم در شبکه آبیاری کوثر به منظور کاهش اثرات تنش آبی با استفاده از مدل AquaCrop

الموضوعات : بوم شناسی گیاهان زراعی

مریم عابدی ¹ , اصلان اگدرنژاد ² , نیاز علی ابراهیمی پاک ³

1 - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه علوم و مهندسی آب، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - خش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

تاريخ الإرسال : 05 الأحد , ربيع الثاني, 1444 تاريخ التأكيد : 05 الأحد , ربيع الثاني, 1444 تاريخ الإصدار : 09 الأربعاء , رمضان, 1442

الکلمات المفتاحية:  برنامه‌ریزی آبیاری  دشت کوثر  زمان کاشت  مدل آب, محور  مدل‌سازی گیاهی,

ملخص المقالة :

با توجه به اینکه تاریخ کاشت، اثر زیادی بر عملکرد و رشد گیاه گندم در استان خوزستان دارد، در این پژوهش از مدل واسنجی شده AquaCrop برای تعیین اثر زمان کاشت در سه پایلوت مختلف در شبکه آبیاری کوثر استفاده شد. با توجه به اینکه گندم در این شبکه در آبان ماه کاشته می‌شود، سه زمان در سه دهه اول، دوم و سوم آبان برای شبیه‌سازی انتخاب شد. نتایج نشان داد که دقت این مدل برای شبیه‌سازی دو پارامتر عملکرد (6/0EF= و 99/0d=) و کارآیی مصرف آب (08/0EF= و 99/0d=) قابل قبول بود. نتایج شبیه‌سازی عملکرد گندم برای دهه‌های اول، دوم و سوم آبان به ترتیب برابر با 5/3، 6/3 و 7/3 تن در هکتار بود. متوسط عملکرد در پایلوت‌های 1، 2 و 3 نیز به ترتیب برابر با 9/3، 6/3 و 2/3 تن در هکتار به دست آمد. مقدار کارآیی مصرف آب برای دهه‌های اول، دوم و سوم آبان به ترتیب برابر با 06/1، 05/1 و 05/1 کیلوگرم در مترمکعب بود. متوسط کارآیی مصرف آب برای پایلوت‌های 1، 2 و 3 نیز به ترتیب برابر با 94/0، 07/1 و 15/1 کیلوگرم در مترمکعب تعیین شد. بنابراین اگر هدف از تغییر تاریخ کاشت، افزایش عملکرد باشد، بهتر است کشت گندم به دهه سوم آبان منتقل شود. اگر نیاز است کارایی مصرف آب افزایش یابد، می‌بایست برنامه‌ریزی آبیاری به درستی انجام شود و مقادیر آب آبیاری در زمان‌های بارش، کاهش یابد.