تاثیر 6 هفته تمرین هوازی با شدت بالا، متوسط و پایین بر ترکیب بدن و توان هوازی دانشجویان دارای اضافه وزن

الموضوعات : پژوهش های کاربردی در علوم ورزشی و سلامت

حمیدرضا زارع ¹ , علی اکبر مشایخ ²

1 - ادراه آموزش و پرورش محمودآباد ، مازندران ، ایران
2 - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور ،نور ، ایران

تاريخ الإرسال : 13 الأربعاء , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 15 الأربعاء , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: تمرین هوازی, شدت بالا, متوسط , پایین, ترکیب بدن , توان هوازی,

ملخص المقالة :

هدف تحقیق حاضر مقایسه تاثیر 6 هفته تمرین هوازی با شدت بالا، متوسط و پایین بر ترکیب بدن و توان هوازی دانشجویان دارای اضافه وزن می‌باشد. این تحقیق نیمه تجربی با طرح پس‌آزمون و پیش‌آزمون، و جامعه آماری 30 نفر از دانشجویان دانشگاه‌های بابل دارای اضافه وزن انجام شد. شرکت‌کنندگان گروه‌هاي تمرینی به مدت 6 هفته و هر هفته 3 جلسه، مسافت‌هاي یکسانی (هفته اول: 2/5 کیلومتر، هفته دوم و سوم: 3 کیلومتر، هفته چهارم و پنجم: 3/5 کیلومتر، هفته پایانی: 4 کیلومتر) را با شدت‌هاي (بالا، متوسط و پایین) متفاوت دویدند. نتایج نشان داد درصد چربی بدن (PBF) در پیش‌آزمون و پس‌آزمون در گروه تمرین با شدت بالا، معنادار است. همچنین در تمرینات با شدت بالا و متوسط در پس‌آزمون تغییراتی ایجاد شد، ولی در گروه با شدت پایین، تغییرات یا خیلی کم و یا مشاهده نشده است. بین اثر 6 هفته تمرین هوازي با شدت بالا، متوسط و پایین، بر توده بدنی و درصد چربی بدن، توده خالص بدنی و توان هوازی پسران دارای اضافه وزن، تفاوت معنی‌داري وجود دارد (05/0 < P). نتایج نشان داد بین اثر 6 هفته تمرین هوازي با شدت بالا، متوسط و پایین بر توده‌بدنی پسران دارای اضافه‌وزن تفاوت معنی‌داري وجود دارد. در مرحله پیش‌آزمون بین گروه‌ها تفاوت معنی‌داری وجود ندارد؛ اما در مرحله پس‌آزمون بین گروه تمرين با شدت پایین و دو گروه (تمرين با شدت بالا و متوسط) تفاوت معنی‌دار وجود دارد؛ به‌طوري كه میانگین اندازه توده‌بدنی در گروه تمرين با شدت كم به‌طور معناداري بیشتر از هر دو گروه تمرينی می‌باشد. با توجه به نتایج بدست‌ آمده پیشنهاد می‌گردد، افرادی که به دنبال آمادگی جسمانی و ترکیب بدن مطلوب هستند، از تمرینات هوازی با شدت بالا استفاده نمایند. با توجه به اهمیت زیاد انرژي مصرفی در کاهش وزن، به افرادي که سطح آمادگی هوازي بالاتري دارند، توصیه می‌گردد که براي برخورداري از بازده بیشتر برنامه، در مسافت‌هاي طولانی‌تر و تعداد روزهاي بیشتري از هفته تمرین نمایند؛ یعنی شدت بار را افزایش دهند.

 نتايج آزمون تعقیبی توكی نشان داد كه بین گروه تمرين با شدت كم و دو گروه (تمرين با شدت بالا و متوسط) تفاوت معنی‌دار وجود دارد (05/0 < P). به‌طوري كه میانگین اندازه توده‌بدنی در گروه تمرين با شدت كم به‌طور معناداري بیشتر از هر دو گروه تمرينی می‌باشد؛ اما بین دو گروه تمرين با شدت متوسط و بالا تفاوت معنادار مشاهده نشد (139/0= P). با توجه به نتايج حاصل از آزمون فیشر، فرضیه صفر مبنی بر برابري میانگین‌ها رد می‌شود (05/0 < P). به عبارت ديگر، اندازه توان هوازی در سه گروه تمرينی يكسان نمی‌باشد. بررسی و مقايسه میانگین دوبه‌دوي شدت‌های تمرین با آزمون تعقیبی توكی كه براساس پذيرش برابري واريانس‌ها است، انجام شد، كه نتايج آن را در جدول (15) آمده است. با توجه به سطح معناداري بدست آمده در آزمون لون، فرض برابري واريانس توان هوازی در سه گروه تمرينی پذيرفته می‌شود و لذا می‌توان از آزمون فیشر براي مقايسه میانگین‌ها استفاده كرد. نتايج آزمون تعقیبی توكی حاکی از آن است كه بین گروه تمرين با شدت كم و دو گروه (تمرين با شدت بالا و متوسط) تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0 < P). به‌طوري ‌كه میانگین اندازه توده‌ خالص بدنی در گروه تمرين با شدت كم، به‌طور معناداري بیشتر از هر دو گروه تمرينی می‌باشد؛ اما بین دو گروه تمرين با شدت متوسط و بالا تفاوت معناداری مشاهده نشد (141/0 = P).

با توجه به نتایج بدست‌ آمده پیشنهاد می‌گردد، افرادی که به دنبال آمادگی جسمانی و ترکیب بدن مطلوب هستند، از تمرینات هوازی با شدت بالا استفاده نمایند. با توجه به اهمیت زیاد انرژي مصرفی در کاهش وزن، به افرادي که سطح آمادگی هوازي بالاتري دارند، توصیه می‌گردد که براي برخورداري از بازده بیشتر برنامه، در مسافت‌هاي طولانی‌تر و تعداد روزهاي بیشتري از هفته تمرین نمایند؛ یعنی شدت بار را افزایش دهند. نتیجه فرضیه دوم مبنی بر اینکه بین اثر 6 هفته تمرین هوازي با شدت بالا، متوسط و پایین بر درصد چربی بدن پسران دارای اضافه‌وزن تفاوت معنی‌داري وجود دارد، با نتایج تحقیق امینی و همکاران (1395) یافته‌ها نشان داد دو پروتکل تمرین ورزشی باعث کاهش معنادار درصد چربی بدن شد.

المصادر:

ادیب صابر، فهیمه، انصاری، سلیمان، علمیه، علیرضا، و گل محمدی، مریم. (1401). تأثیر تمرین تناوبی شدید و تنظیم خواب بر برخی شاخص های التهابی, توان بی هوازی و ترکیب بدن در دختران نوجوان دارای اختلالات خواب. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 14(3 )، 16-23.
سبزواری‎ راد ر, فصیحی رامندی, ا, خاکسار بلداجی, د. (1399). تاثیر هشت هفته تمرینات هوازی و مکمل چای سبز بر توان هوازی، نمایه توده بدن و درصد چربی در دانشجویان افسری چاق و دارای اضافه وزن. مجله طب‌نظامی, 22(4), 131-140.
شاد، ر.، بیژه، ن.، و فتحی، م. (1396). تأثیر هشت هفته تمرین هوازی بر مقاومت به انسولین، ترکیب بدن و ظرفیت هوازی دانش‌آموزان دختر دارای اضافه وزن. مجله دانش و سلامت در علوم پایه پزشکی، 17-24.
فاضلان ملیحه , خسروی, نیکو, کاظمی نیکو. (2022). اثر یک دوره تمرینات کراس‌فیت (CrossFit) بر شاخص‌های ترکیب بدنی، توان هوازی و زمان رسیدن به واماندگی در زنان فوتسالیست. فصلنامه علوم ورزش, 14(46), 217-235.
محمددوست مهناز, فتحی مهرداد, حجازی کیوان(1400). تاثیر تمرینات هوازی با شدت های ثابت و متغیر بر ترکیب بدن، برخی از عوامل فیزیولوژیک و انعقادی زنان میانسال دارای اضافه وزن. نشریه زنان مامائی و نازائی ایران » دوره 24، شماره 3
میرزایی ب، منصور صادقی م، سلمانی ص(1394) تاثیر هشت هفته تمرین طناب زنی بر توان هوازی،‌ترکیب بدن و میزان اشتهای دانش آموزان ابتدایی پسر غیر ورزشکار10-11 ساله پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی
محبي ح, حاجيلو ح, دميرچي ا ، روحاني ه (1390). اثر شدت تمرين هوازي بر ترکيب و توزيع چربي بدن مردان داراي اضافه وزن. المپیک شماره 56 ، ص 104-91
Amirsasan R, Nikookheslat S, Dolgari RS. Effect of Eight Weeks of Pilates Training on Some Physical Fitness Variables in Untrained Overweight Females, Scientific Journal of Re- habilitation Medicine. 2017; 6(1):192-200
Choi, H., et al., Dipeptidyl peptidase 4 promotes epithelial cell transformation and breast tumourigenesis via induction of PIN1 gene expression. British journal of pharmacology, 2015. 172(21): p. 5096-5109.
D'Alleva, M., Vaccari, F., Graniero, F., Giovanelli, N., Floreani, M., Fiori, F., ... & Lazzer, S. (2023). Effects of 12-week combined training versus high intensity interval training on cardiorespiratory fitness, body composition and fat metabolism in obese male adults. Journal of Exercise Science & Fitness.‏
Delgado-Floody, P., Latorre-Román, P., Jerez-Mayorga, D., Caamaño-Navarrete, F., & García-Pinillos, F. (2019). Feasibility of incorporating high-intensity interval training into physical education programs to improve body composition and cardiorespiratory capacity of overweight and obese children: A systematic review. Journal of Exercise Science & Fitness, 17(2), 35-40.
Diez JJ and Iglesias P. The role of the novel adipocyte-derived hormone adiponectin in human disease. Eur J Endocrinol 2003; 148(3): 293-300.
Domaradzki, J., Cichy, I., Rokita, A., & Popowczak, M. (2020). Effects of Tabata training during physical education classes on body composition, aerobic capacity, and anaerobic performance of under-, normal-and overweight adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(3), 876.
Ram, A., Marcos, L., Jones, M. D., Morey, R., Hakansson, S., Clark, T., ... & Keech, A. (2020). The effect of high-intensity interval training and moderate-intensity continuous training on aerobic fitness and body composition in males with overweight or obesity: A randomized trial. Obesity Medicine, 17, 100187.‏
Rosiek, A., et al., Effect of television on obesity and excess of weight and consequences of health. International journal of environmental research and public health, 2015. 12(8): p. 9408-9426.
Ghasemnian, A., et al., Changes of Plasma Visfatin and Insulin Resistance in Overweight and Obese Non-athlete Adolescents following an Eight-Week-Endurance Rope Training. Journal of Zanjan University of Medical Sciences & Health Services, 2014. 22(94).
Mahan, L. K., & Raymond, J. L. (2017). Clinical: biochemical, physical, and functional assessment. Krause’s food & the nutrition care process. Fourteenth ed: Elsevier, 107.‏
Teo, S. Y., Kanaley, J. A., Guelfi, K. J., Dimmock, J. A., Jackson, B., & Fairchild, T. J. (2021). Effects of diurnal exercise timing on appetite, energy intake and body composition: A parallel randomized trial. Appetite, 167, 105600
Van Etten LM, Verstappen FT, Westerterp KR. Effect of body build onweight-training induced adaptations in body composition and muscular strength. Med Sci Sports Exerc 1994; 26: 515-
21