کاربرد الگوی بازتاب پذیری Reflexivity)) در متون اسلامی
الموضوعات :
مسعود پورفرد
1
,
شهناز پورناصری
2
1 - پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی قم
الکلمات المفتاحية: زبان شناسی شناختی, بازتاب پذیری, ساختار-کارکزار, نصوص دینی , عاملیت فردی و جمعی,
ملخص المقالة :
چکیده: هدف از تحقیق حاضر واکاوی کاربرد الگوی بازتاب پذیری در نصوص دینی می باشد.الگویی که دارای مراحل پیش رونده در تحولات حیات اجتماعی انسان ها است.الگوی بازتاب ¬پذیری در ابتدا اشاره به تجربت آموزی از طریق تکانه ها ومحرکهای ذهن انسان دارد وسپس موقعیتی ایجاد می کند که براثر شناسایی ، بازنگری و درنهایت بازشناسی موضوع و ایجاد چرخه معرفت و شناخت جدید، پویایی وتغییراتی را در مسئله و موضوع پژوهش ایجاد می کند .الگوی بازتاب پذیری که خود بخشی ازمسئله زبان شناسی شناختی تلقی می گردد وباید اذعان کرد زبان تاکنون مهمترین ابزارارتباطی انسان و اساس همه نهاد های اجتماعی بشر بوده است و در یک رابطه دائمی با بستر و ساحت خویش متأثر از دگرگونی و قوانین حاکم بر حرکت هستی است. براین اساس پرسش بنیادی در این پژوهش آن است چه کاربردهایی در عینیت بخشی به رابطه ذهن و رفتار اجتماعی و فرهنگی عاملیت در دریافت متون دینی دارد.برای رسیدن به نقش الگوی بازتاب پذیری در متون دینی در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است تا پیامدهای تعامل میان عامیت اجتماعی و فرهنگی با ساختارهای ذهنی و نقش عاملیت فردی و جمعی در جریان حیات اجتماعی نشان داده شود. الگوی بازتاب پذیری بیشتر مورد حمایت طرفداران روابط تعاملی در بازی زبانی بين پديده ها مطرح گرديده است. حاميان اين الگو تلاش می کنند با ارائه تركيبي از برخي آموزهای تجربی ، رویکردهای تفسيری و انتقادی به فهم و درك جديدی از مسائل برسند. از نظر حامیان این الگوی زبانی در روابط تعاملي با رویکرد تعاملی بین ساختار و کارگزار دقت کلیدی آن است که حیات وزندگی اجتماعی نه مجموعه‌ای از کنش‌های فردی و نه مجموعه‌ای از ساختارهای اجتماعی است، بلکه به مثابه فرایندی در نظر گرفته شده است که مفهوم کلیدی آن عمل اجتماعی به شمار می‌آید و دارای دو جنبه‌ی "عاملانه" و "ساختاری" است. با استفاده از نقش زبانی الگوی بازتاب پذیری مراحل شناسایی، بازنگری و بازشناسی در انطباق الگوی خود سازی فردی و اجتماعی براساس نصوص دینی این نتیجه در پژوهش حاضر دربر داشته است که اجرای مراحل الگوی بازتاب پذیری، بازی زبانی جدیدی را مرتب تولید می کند که عاملیت دینی حرکتی پیش رونده و رو به پیشرفت اجتماعی وفرهنگی در جامعه اسلامی احساس خواهد کرد.
• قرآن کریم #
• ابن‌ابی‌الحدید، عزالدین ابوحامد (۱۳۸۵ق) ، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق: مقدمه محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار احیاء التراث، چاپ دوم، #
• ابن ابی حاتم، عبدالرحمن (1419ق،) تفسیر القرآن العظیم، ر یاض: مکتبه نزار مصطفی الباز#
• پاركر، جان( 1383)، ساختاربندي، ترجمه اميرعباس سعيد‌پور، تهران: آشيان، ص 107.#
• دبیرمقدم، محمد (1383) زبانشناسی نظری: پیدایش و تکوین دستور زایشی (ویراست دوم.) تهران: سمت،ص23-25. #
• راسخ مهند، محمد( 1389)درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریهها و مفاهیم. تهران: سمت.#
• سیدمن، استیون (1386)، کشاکش آراء در جامعه‌شناسی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی#
• شجاعی، محمدصادق (1393)ساختار شخصت از دیدگاه اسلام در چارچوب رو یکرد صفت، رساله دکتری، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه#
• طباطبايي، محمد حسين(1371)، الميزان، ج 8، تهران: اسماعيليان، ، ص 201.#
• طوسی، نصير الدين(1375ه.ش )، شرح الاشارات و التنبیهات، قم:نشر البلاغه، ج 3 ،ص 389.#
• علمداري، جهانگير(1385)، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، شماره 71، بهار85، ص 282.#
• فتحعلي‌خاني، محمد( 1379 )، آ موزه‌هاي بنيادين علم اخلاق، قم: دكترین جهاني علوم اسلامي، ص 92.#
• فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1417 ه. ق)، محجته البيضاء،قم:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج 8، ص 166،#
• کرکوف، فلیپ (1392)، جامعه‌شناسی بین امر جمعی و فردی، ترجمه: علیرضا خدامی، تهران: نشر نی.
#
• گندم کار، راحله(1399)، فصلنامه جستارهای زبانی ،دوره:11 شماره:6 (پیاپی 60) صص :515-538#
• گلفام، ارسلان (1381)،تازه های علوم شناختی ، دوره:4 شماره:3 (مسلسل 15) صص59-64 #
• لیتل‌مور، جنت و تیلور، جان آر(1402 )، زبانشناسی شناختی: نظریهها و کاربردها، مترجمان: پارسا بامشادی و شادی انصاریان،تهران: نشر بوی کاغذ،.#
• مطهري، مرتضي(1361)، گفتارهاي معنوي، تهران: صدرا، #
• تمیمی آمدی، عبدالواحد( 1410 ق) ، غررالحكم، قم: دار الكتاب الإسلامی، ح ۳۲۳۳#
• میری، محمد. (1399). بررسی مراحل سلوکی «تخلیه» «تحلیه» «تجلیه» و «فنا» در عرفان اسلامی. عرفان اسلامی (ادیان و عرفان)، #
• هنریک،میزیاک و استاوت ، ویرجینیا (1374 )؛ تاریخچه و مکاتب روان شناسی، احمد رضوانی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ دوم، #
