تحلیل خطر، ارزیابی ریسک و ایجاد مدل احتمالاتی خسارت برای شهر یاسوج در نرم¬افزار OpenQuake
الموضوعات : آنالیز سازه - زلزله
علی صادقی
1
,
عبدالرضا سروقدمقدم
2
,
فرشید فتحی
3
1 - گروه مهندسی عمران، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
2 - استاد، گروه مهندسی سازه، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ايران
3 - استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: تحلیل احتمالاتی خطر, تحلیل احتمالاتی ریسک لرزه¬ای, تحلیل آسیب‌پذیری, خسارات زلزله.,
ملخص المقالة :
کشور پرجمعیت ایران به لحاظ جغرافیایی در منطقه¬ای با لرزه‌خیزی بسیار بالا واقع شده است و نیاز به تحلیل¬های دقیق خطر و ریسک لرزه¬ای در آن، بخصوص برای نقاط استراتژیک جمعیتی و صنعتی به منظور فراهم کردن اطلاعات حیاتی برای تصمیم-گیرندگان جهت توسعه اقدامات موثر کاهش ریسک، اجتناب ناپذیر است. این مقاله با استفاده از روش‌های دقیق و بروز، اطلاعات اخیر سرشماری جمعیت و مسکن، داده‌های اجتماعی-اقتصادی، برای نخستین¬بار تحلیل ریسک لرزه¬ای با در نظر گرفتن عدم قطعیت¬های مختلف برای ساختمان‌های با سیستم‌های متنوع سازه‌ای در شهر یاسوج انجام شده است. اطلاعات توصیفی و کمی ساختمان‌ها و گسل‌های فعال حوزه این شهر در نرم¬افزار GIS پیاده شده و با استفاده از قابلیت¬های نرم¬افزار OpenQuake، تحلیل احتمالاتی خطر انجام و منحنی‌های خطر و طیف طرح برای ساختگاه حوزه پژوهش تولید شده است. بر این اساس، تحلیل ریسک احتمالاتی با در نظر گرفتن عدم قطعیت¬های مختلف در نرم¬افزار OpenQuake انجام شده است و منحنی‌های ریسک لرزه¬ای برای چهارسطح متفاوت آسیب‌پذیری تولید شده است. تجزیه و تحلیل کمی آسیب‌پذیری ساختمان در شهر یاسوج نشان می‌دهد که ساختمان‌های بنایی غیرمسلح بالاترین درصد آسیب را در تمامی سطوح شدت نشان می‌دهند، به‌ترتیب با 48.4، 43.1، 39.4 درصد و 33.5 درصد برای آسیب‌های خفیف، متوسط، گسترده و ریزش. ساختمان‌های فولادی کم کیفیت پس از سازه‌هایبنایی غیر مسلح بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند و این امر بر نیاز فوری به مقاوم‌سازی تاکید می کند. در مقابل، ساختمان‌های فولادی و بتن مسلح با کیفیت متوسط ارزیابی آسیب لرزه‌ای مطلوبی را نشان می دهند. یافته‌های کیفی بر اهمیت اجرای یک سیستم نظارت/کنترل قوی برای کیفیت ساخت و ساز، پیش‌بینی بهبود قابل‌توجه در قابلیت اطمینان سازه در طول دوره بهره‌برداری با کیفیت اجرای متوسط تا بالا تأکید می‌کنند. نتایج نشان می‌دهد که جهت پیشگیری از خسارات بالای اقتصادی، اجتماعی و انسانی، بازنگری در طراحی سازه¬های مقاوم جدید و مقاوم‌سازی ساختمان‌های موجود در منطقه موضوع تحقیق بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
[1] Mostafaei H, Kabeyasawa T. Investigation and analysis of damage to buildings during the 2003 Bam earthquake. Bull Earthq Res Institute, Univ Tokyo 2004;79:107–32.
[2] Khatam A. The destruction of Bam and its reconstruction following the earthquake of December 2003. Cities 2006;23:462–4.
[3] Abolghasemi H, Radfar MH, Khatami M, Nia MS, Amid A, Briggs SM. International medical response to a natural disaster: Lessons learned from the bam earthquake experience. Prehosp Disaster Med 2006;21:141–7.
[4] Khodaverdian A, Zafarani H, Rahimian M, Dehnamaki V. Seismicity parameters and spatially smoothed seismicity model for iran. Bull Seismol Soc Am 2016;106:1133–50.
[5] Tavakoli B, Ghafory-Ashtiany M. Seismic hazard assessment of Iran. Ann Di Geofis 1999;42:1013–21.
[6] Golara A. Probabilistic seismic hazard analysis of interconnected infrastructure: A case of Iranian high-pressure gas supply system. Nat Hazards 2014;73:567–77.
[7] Ghafory-Ashtiany M, Jafari MK, Shadi Talab J, Eshghi S, Qurashi M. Tehran vulnerability analysis. Tenth world Conf. Earthq. Eng. Balkema, Rotterdam, 1992.
[8] Ghodrati Amiri G, Motamed R, Rabet Es-Haghi H. Seismic hazard assessment of metropolitan Tehran, Iran. J Earthq Eng 2003;7:347–72.
[9] Zafarani H, Noorzad A, Ansari A, Bargi K. Stochastic modeling of Iranian earthquakes and estimation of ground motion for future earthquakes in Greater Tehran. Soil Dyn Earthq Eng 2009;29:722–41.
[10] Hamzehloo H, Alikhanzadeh A, Rahmani M, Ansari A. Seismic hazard maps of Iran. Proc. 15th world Conf. Earthq. Eng. Lisbon, Port., 2012, p. 24–8.
Inst. Mech. Eng. Part O J. Risk Reliab., vol. 229, SAGE Publications Ltd; 2015, p. 627–40.
[21] Pakdel-Lahiji N, Hochrainer-Stigler S, Ghafory-Ashtiany M, Sadeghi M. Consequences of financial vulnerability and insurance loading for the affordability of earthquake insurance systems: Evidence from Iran. Geneva Pap Risk Insur Issues Pract 2015;40:295–315.
[22] Fallah Tafti M, Amini Hosseini K, Mansouri B. Generation of new fragility curves for common types of buildings in Iran. Bull Earthq Eng 2020;18:3079–99.
[23] International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (IIEES), Tehran, Iran,1994. http://www.iiees.ac.ir/fa/.
[24] Eftekhari SN, Sayyadpour H, Kowsari M. A near-fault probabilistic seismic hazard assessment for Yasouj, located in the Kazerun fault system, southwest Iran. Nat Hazards 2021;105:1945–61.
[25] Kale Ö, Akkar S, Ansari A, Hamzehloo H. A ground-motion predictive model for iran and turkey for horizontal PGA, PGV, and 5% damped response spectrum: Investigation of possible regional effects. Bull Seismol Soc Am 2015;105:963–80.
[26] Akkar S, Bommer JJ. Empirical equations for
