شناسایی و تبیین پیشران های کلیدی اثرگذار بر فرایند بازآفرینی پایدارشهری (مطالعه موردی: محلات هدف بازآفرینی منطقه 6 مشهد)
الموضوعات : Urban planning
زهره کوه جانی
1
,
علی شمس الدینی
2
1 - دانشجوی دکتری شهرسازی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
2 - دانشیار گروه شهرسازی و معماری، عضو هیات علمی واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: بازآفرینی پایدار, پیشران, بافت فرسوده, سکونتگاه غیررسمی, شهر مشهد.,
ملخص المقالة :
چکیده بازآفرینی شهری پایدار با افزایش بافت¬های فرسوده و سکونتگاه¬های غیررسمی در سال¬های اخیر به عنوان یکی از مهم¬ترین روش های ساماندی و توانمندسازی اینگونه بافت ¬ها مدنظر سیاست¬گذاران، برنامه¬ریزان و مدیران شهری قرار گرفته است. بافت منطقه 6 مشهد بافتی فرسوده و دارای سکونتگاه غیررسمی بوده که بر ناپایداری این سکونتگاه شهری افزوده است. از اینرو با رویکرد بازآفرینی پایدار شهری می¬توان از ادامه نابسامانی در این دوگونه بافت جلوگیری و به توانمندسازی بافت در ابعاد اجتماعی و اقتصادی کمک نمود. پژوهش حاضر با هدف تبیین شناسایی نیروهای کلیدی موثر بر فرایند بازآفرینی از نرم‌افزار MaxQDA و تکنیک دلفی و ماتریس اثرات متقاطع(ماتریس بحرانی اثرگذاری/عدم‌اطمینان) بهره گرفته است. نتایج ماحصل وزن¬دهی عدم‌قطعیت و اهمیت هر یک از عوامل کلیدی مستخرج از پنل دلفی حاکی از آن است که پیشران¬های منتخب مؤثر بر فرایند بازآفرینی منطقه 6 به ترتیب شیوه برنامه¬ریزی و مدیریت شهری با امتیاز 4.8، امنیت اجتماعی با امتیاز 4.8، جلب مشارکت و سرمایه¬گذاری با امتیاز 4.5، مهاجرت اتباع و تعامل و مشارکت‌پذیری ذی¬نفعان(انسجام و همیاری اجتماعی) با امتیاز 4.08، راندمان دستگاه¬های نظارتی با امتیاز 3.8 و توسعه بافت ناکارآمد منطقه 6 با امتیاز 3.6 دارای بیشترین میزان اهمیت و تأثیر در فرایند بازآفرینی محدوده مورد مطالعه دارد. منطقه شش واقع در جنوب شرقی شهر مشهد، به دلیل توسعه¬ی بی¬برنامه شهر، اکنون به‌مثابه بافتی ارگانیک، فرسوده و بسیار متراکم است که در تعارض با حوزه¬های همجوار خود از منظر خصوصیات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و... است و نیز یکی از محدوده¬های بزرگ حاشیه‌نشین مشهد با مساحت 1869 هکتار و جمعیتی در حدود 232 هزار و 616 نفر(سرشماری عمومی و نفوس مسکن مرکز آمار ایران، 1395) می¬باشد. مساحت پهنه بافت فرسوده این منطقه 421 هکتار و جمعیت پهنه بافت فرسوده این منطقه 125502 نفر می¬باشد.
