پیوست‌ها و گسست‌های ساختاری در غزل مولانا

الموضوعات :

علی اصغر ارجی ¹ (مدرس مرکز تربیت معلم شهید رجایی قزوین.)

تاريخ الإرسال : 12 السبت , ذو القعدة, 1430 تاريخ التأكيد : 12 السبت , ذو القعدة, 1430 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الأول, 1431

الکلمات المفتاحية: ساختار ـ محور عمودی ـ وحدت تجربه ـ روایت ـ استعاره ـ فضاسازی,

ملخص المقالة :

غزل مولانا در بلندایی است که نقل و نه بعد از آن، نظیری برایش یافت نمی‌شود. شعری ساخت‌مندکه بر محور عمودی زبان قوام یافته و از طریق روایت‌گری و تمثیل‌گویی و پرورش استعاره به وحدت و انسجام رسیده است، اما استحکام غزل مولانا بر موسیقی استوار است، و اگرچه وحدت معنایی و موسیقایی دارد و مضمون‌های تخیلی و رنگارنگ، ولی نوعی گسست‌ در تار و پود زیرینش دیده می‌شود. مقاله می‌کوشد نشانه‌هایی از پیوست‌ها و گسست‌های ساختاری در غزل‌های او را بیابد.

المصادر:

1. کلیات شمس تبریزی، مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، تصحیح و بازبینی، نوری، نظام‌الدین، تهران، انتشارات کتاب آبان، 1387.
   
2.  گزیده غزلیات شمس، مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شفیعی کدکنی، محمدرضا، تهران، انتشارات سپهر، 1366.
   
3. عرفان و فلسفه، استیس، و.ت، ترجمه، خرم‌شاهی، بهاالدین، تهران، سروش، 1361.
   
4. شکوه شمس، شیمل، آن ماری، ترجمه، لاهوتی، حسن، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، 1370.
   
5. فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، سید جعفر، ج دوم، تهران، شرکت مولفان و مترجمان ایران، 1362.
   
6. تصویرگری در غزلیات شمس، فاطمی، سیدحسین، تهران، امیرکبیر، 1364.
   
7. فرهنگ اصطلاحات ادبی، داد، سیما، تهران، انتشارات مروارید، 1383.
   
8. غزلیات شمس تبریزی، مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شفیعی کدکنی، محمدرضا، تهران، انتشارات سخن، 1387.