رنج از نگاه مولانا

الموضوعات :

ایرج شهبازی ¹

1 - استادیار مدعوّ، دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن.

تاريخ الإرسال : 18 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1428 تاريخ التأكيد : 20 الجمعة , رجب, 1428 تاريخ الإصدار : 10 الخميس , شعبان, 1428

الکلمات المفتاحية: مولوی, مثنوی, رنج, درد, قهر و لطف,

ملخص المقالة :

تصور زندگی بدون رنج، تصوری است که عقلش نمی کند تصدیق؛ از این رو، مسأله رنج همواره برای انسان های اندیشمند مطرح بوده و هر کسی به نحوی آن را تبیین کرده است. مولوی نیز به ژرفی در این مسأله اندیشیده است. در این مقاله، نظرات مولوی درباره انواع رنج، علل رنج و آثار نیکوی آن بررسی شده است. او رنج ها را به دو گروه عمده تقسیم کرده است: رنج هایی که انسان، خود برای خویشتن فراهم می آورد و رنج هایی که خداوند مهربان، برای پرورش انسان، در نظر می گیرد. مولوی رنج های دسته اول را ناشی از خودخواهی و نادانی انسان می داند و آنها را مردود می شمارد، امّا رنج های گروه دوم را می پذیرد، زیرا که آنها از لطف خفیّ خدا سرچشمه گرفته است و آثاری نیکو در زندگی آدمی دارد.

المصادر:

ابونصر سرّاج، عبدالله بن علی (1381). اللمع فی التصوّف. تصحیح و تحشیه رینولد آلن نیکلسون. ترجمه مهدی محبّتی. تهران: اساطیر.

بالزاک، اونوره (1326). زنبق درّه. ترجمه م.ا.به آذین. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

بودلر، شارل (1349). ملال پاریس. ترجمه محمّد علی اسلامی ندوشن. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

دانته آلیگیری (1383). کمدی الهی. ترجمه فریده مهدوی دامغانی. تهران: تیر.

دایر، وین (1382). اندیشه­های ماندگار. ترجمه محمّدرضا آل یاسین. تهران: هامون.

دورانت، ویل و آریل (1377). تفسیرهای زندگی. ترجمه ابراهیم مشعری. تهران: نیلوفر.

ریتر، هلموت (1377). دریای جان. ترجمه عبّاس زریاب خویی. تهران: الهدی.

زمانی، کریم (1384). میناگر عشق. تهران: نی.

سارتر، ژان پل (1376). اگزیستانسیالیسم  اصالت بشر. ترجمه مصطفی رحیمی. تهران: نیلوفر.

سروش، عبدالکریم (1379). قمار عاشقانه. تهران: صراط.

شایگان، داریوش (1375). ادیان و مکتب­های فلسفی هند. تهران: امیرکبیر.

شمس­الدّین تبریزی (1377). مقالات. مصحّح، محمّدعلی موحّد. تهران: خوارزمی.

شومان، هانس ولفگانگ (1375). آیین بودا. ترجمه ع. پاشایی. تهران: فیروزه.

عزّالدّین کاشانی، محمودبن علی (1367). مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة. تصحیح جلال­الدّین همایی. تهران: هما.

عطّار، فریدالدّین محمّد نیشابوری (1372). تذکرة الاولیاء. بررسی، تصحیح متن، توضیحات و فهارس محمّد استعلامی. تهران: زوّار.

غنی، قاسم (1380). تاریخ تصوّف. تهران: زوّار.

فرانکل، ویکتور (1378). انسان در جستجوی معنی. ترجمه اکبر معارفی. تهران: دانشگاه تهران.

فروزان­فر، بدیع الزّمان (1373). شرح مثنوی شریف. تهران: زوّار.

فروم، اریک (1378). داشتن یا بودن. ترجمه اکبر تبریزی. تهران: مروارید.

قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1379). رساله قشیریه. ترجمه علی بن حسن بن احمد عثمانی. تصحیحات و استدراکات بدیع الزّمان فروزان­فر. تهران: علمی و فرهنگی.

کلابادی، ابوبکر محمّد (1371). کتاب تعرّف (متن و ترجمه). به کوشش محمّد جواد شریعت. تهران: اساطیر.

گولپینارلی، عبدالباقی (1371). نثر و شرح مثنوی شریف. ترجمه و توضیح توفیق. هـ . سبحانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

مستملی بخاری، ابو ابراهیم اسماعیل بن محمّد (1363). شرح التّعرّف لمذهب التّصوّف. مقدّمه، تصحیح و تحشیه محمّد روشن. تهران: اساطیر.

ملکیان، مصطفی (1385). مهر ماندگار، مقالاتی در اخلاق­ شناسی. تهران: نگاه معاصر.

مولوی، جلال­ الدّین (1381). فیه مافیه. تصحیحات و حواشی بدیع­ الزّمان، فروزان­فر. تهران: امیرکبیر.

مولوی، جلال­الدّین (1339). کلیّات شمس یا دیوان کبیر. تصحیح بدیع­الزّمان فروزان­فر. تهران: دانشگاه تهران.

نصری، عبدالله (1376). سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

هاسپرس جان، (1370). درآمدی به تحلیل فلسفی. ترجمه سهراب علوی نیا. تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب.

هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1383). کشف المحجوب. مقدّمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. تهران: سروش.

هسه، هرمان (1354). گرگ بیابان. ترجمه کیکاووس جهانداری. تهران: بنگاه ترجمه و نشر.