بررسی اهمیت اسب در اساطیر ایران و سایر ملل و بازتاب آن در شاهنامۀ فردوسی

الموضوعات :

سیده صدیقه سجادی‌راد ¹ (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بم، ایران)
سید کریم سجادی‌راد ² (عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بم ، ایران)

تاريخ الإرسال : 06 الإثنين , جمادى الأولى, 1434 تاريخ التأكيد : 28 الأربعاء , جمادى الثانية, 1434 تاريخ الإصدار : 20 الخميس , ربيع الثاني, 1435

الکلمات المفتاحية: شاهنامه, اسطوره, اسب, ملل مختلف,

ملخص المقالة :

اسطوره‌ها روایت باورهای اقوم گذشته دربارة خود، خدا، عالم هستی و مابعد الطبیعه به زبان رمز و در قالب داستان است؛ در حقیقت اسطوره‌ها برای توجیه آیین‌ها، رسوم و قاعده‌های اجتماعی، فرهنگی یا اخلاقی پدید آمده‌ است و هدف اسطوره‌شناسی کشف اندیشة نهفته در اساطیر است که زیر بنای فرهنگ و روحیات هر قوم محسوب می‌شود؛ کشف و پی بردن به روحیات و ذهنیات مردمی که خواست و آرزو و بیم و امیدشان را به زبان رمز در روایات اساطیری باز گفته‌اند. اسطوره‌ها سرشار از تصاویر حیوان‌هایی است که روزگاری انسان بوده‌اند. یکی از عناصر مهم در اسطوره‌ها، فقدان حد و مرزهای مشخص میان انسان و حیوان است. رابطة انسان و حیوانات، و نیز انسان و خدایان در گذشتة دور، در اساطیر و روایات کهن از اهمیتی خاص برخوردار است، در این میان اسب به خاطر ویژگی‌ها و مشخصه‌های خاص، در اساطیر از اهمیت بسیار برخوردار است. این نوشتار به بررسی موقعیت و جایگاه اسب در اساطیر و برخی ملل دیگر از جمله مصر، چین، یونان، هند و.. . پرداخته است. زیرا هر گاه یک اثر ادبی در کنار اثری دیگر مورد مقایسه قرار گیرد و هر یک از آن‌ها در مقام مقایسه با دیگری مورد ارزیابی باشد، معنایی عمیق‌تر را بنمایش می‌گذارد.

المصادر:

- قران کریم.

- آیدنلو، سجاد. (1388). از اسطوره تا حماسه، انتشارات سخن، چاپ دوم: تهران.

- اسماعیل پور، ابوالقاسم. (1390). زیر آسمانه‌های نور، نشر قطره، چاپ اول: تهران.

- اسمیت، ژوئل. (1389). فرهنگ اساطیر یونان و رم، ترجمه شهلا برادران خسرو شاهی، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ سوم: تهران.

- امامی، نصرالله. (1385). مبانی روش‌های نقد ادبی، جامی، چاپ سوم:تهران.

- ایونس، ورونیکا. (1375). اساطیر مصر، باجلان فرخی، انتشارات اساطیر، چاپ اول: تهران.

- برن، لوسیلا و دیگران. (1387). جهان اسطوره‌ها 1، ترجمه عباس مخبر، نشر مرکز، چاپ دوم: تهران.

- بنو نیست، امیل. (1386). دین ایرانی بر پایه متن‌های معتبر یونانی، ترجمه بهمن سرکارتی، نشر قطره چاپ سوم: تهران.

- بیرلین، ج. ف. (1389). اسطوره‌های موازی، ترجمه عباس مخبر، نشر مرکز، چاپ دوم: تهران.

- پاتریچ، کریستوفر. (1391). سیری در ادیان جهان، ترجمه عبدالعلی براتی، انتشارات ققنوس، چاپ اول: تهران.

- پور داوود، ابراهیم. (1377). یشت‌ها، دوجلد، انتشارات اساطیر، چاپ اول: تهران.

- پیگوت، ژولیت. (1373). اساطیر ژاپن، فرخی، باجلال، چاپ اول، چاپ گلشن.

- حافظ شیراز، شمس الدین محمد. (1372). دیوان غزلیات، به کوشش خلیل خطیب رهبر، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات صفی علی شاه.

- حمیدیان، سعید. (1379). شاهنامه فردوسی، جلد 1-7، چاپ 5، تهران: نشر قطره.

- دادور، ابوالقاسم، مبینی، مهتاب. (1388). جانوران ترکیبی در هنر ایران باستان، انتشارات دانشگاه الزهرا (س)، چاپ اول: تهران.

- دادور، ابوالقاسم، منصوری، الهام. (1390). درآمدی براسطوره‌ها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان، انتشارات دانشگاه الزهرا (س)، چاپ دوم: تهران.

- دلا پیکولا، آنا ال. (1390). اسطوره‌های هندی، ترجمه عباس مخبر، نشر مرکز، چاپ دوم: تهران.

- دهقانی دیزلی، هادی؛ امیری، محمد صالح. (1389). رمزگشایی روایت بی بی‌ها، فصلنامة علمی پژوهشی نقد ادبی، س 3، ش 11و12، صص 185-203.

 

- ژیران، ف، پی یر، آ. و، کورکوران. ج. (1389). اساطیر روم و سلت، نشر قطره، چاپ سوم: تهران.

- سرامی، قدمعلی. (1368). ازرنگ گل تارنج خار، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

- شایگان، داریوش. (1389). ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، جلد اول، انتشارات امیر کبیر، چاپ هفتم: تهران.

- عرب گلپایگانی، عصمت. (1388). اساطیر ایران باستان جنگی از اسطوره‌ها و اعتقادات در ایران باستان، انتشارات هیرمند، چاپ دوم: تهران.

- عفیفی، رحیم. (1374). اساطیر و فرهنگ ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات توس.

- قلیزاده، خسرو. (1388). اسب در اساطیر هند و اروپایی، مجله مطالعات ایرانی مرکز تحقیقات فرهنگ و زبان ایران، دانشگاه شهید باهنر کرمان، س هشتم، ش شانزدهم، صص 199- 232.

- کراپ، الکساندر و دیگران. (1386). جهان اسطوره‌شناسی I، ترجمه جلال ستاری، نشر مرکز: تهران.

- کریستی، آنتونی. (1384). اساطیر چین، ترجمه با جلال فرخی انتشارات اساطیر چاپ دوم.

- گویری، سوزان. (1388). آناهیتا در اسطوره‌های ایرانی، انتشارات ققنوس، چاپ سوم، تهران.

- لوفر، م، دلاشو. (1366). زبان رمزی قصه‌های پری وار، توس، تهران.

- ناردو، دان. (1384). قهرمانان اسطوره‌های سلتی، جشن و جنگ در یک دنیای آرمانی، ترجمه مانا دشتگلی، کتاب ماه هنر، مهر و آبان صص 118-130.

- ویو. (1389). اساطیر مصر، ترجمة ابوالقاسم اسماعیل پور، نشر قطره، چاپ پنجم، تهران.

- هال، جیمز. (1390). فرهنگ نگاره‌ای نماد‌ها در شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، فرهنگ معاصر، چاپ پنجم: تهران.

- هینلز، جان. (1384). شناخت اساطیر ایران، ترجمة ژاله آموزگار، احمد تقضلی، چاپ نهم تهران: نشر چشمه.

- یاحقی، محمد جعفر. (1391). فرهنگ اساطیر و داستان واره‌ها در ادبیات فارسی، انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ چهارم: تهران.

- Brunel, p. (1992). mythocritique theorie et parcours, puf