پنبة وسواس بیرون کن ز گوش

الموضوعات :

سیدعلی محمد سجادی ¹

1 - استاد زبان و ادبیّات فارسی دانش‌گاه شهید بهشتی تهران.

تاريخ الإرسال : 12 السبت , ذو القعدة, 1430 تاريخ التأكيد : 12 السبت , ذو القعدة, 1430 تاريخ الإصدار : 06 السبت , ربيع الأول, 1431

الکلمات المفتاحية: یقین ـ وصول ـ وسوسه,

ملخص المقالة :

هدف غایی عارف از تحمّل ریاضت‌ها و طیّ سلوک، رسیدن به یقین است که آن را به نام‌ها و عنوان‌های دیگر نیز خوانده‌اند امّا یقین را نه با نام کار است و نه با عنوان؛ باید دریافت و چشید و فهمید. یقین؛ به قلب اطمینان، به دل آرامش، به جان قرار و به زندگی، امید می‌بخشد و مرگ را دروازه‌ای به سوی آرزوها می‌سازد. جهان آخرت را نزدیک و حبّ نفس را از ساحت انسانی به‌دور می‌دارد. نقطة مقابل آن وسوسه و تردید است و سیر آن برخلاف یقین. مولانا، دست‌یابی به یقین و رهایی از تردید را موکول به هدایت خداوند و خواست واقعی سالک می‌داند و غرض از سرودن و ارائة مثنوی معنوی را وصول بدان سرمنزل می‌انگارد. نگاهی به تلاش‌های مولانا در این جهت، سرلوحة کار این مقاله است که به جای پرداختن به تعاریف و نظرات گوناگون و اغلب تکراری، می‌کوشد که از بیان شیوا و عاشقانة پیر بلخ یاری جوید. تا چه قبول افتد.

المصادر:

ـ اصفهانی، هاتف، (1368)، کلیّات دیوان هاتف اصفهانی، با تصحیح و مقدّمة محمَد عبّاسی، تهران: فخر رازی.

ـ ده‌خدا، علی اکبر، (1357)، امثال و حکم، تهران: امیرکبیر.

ـ شهیدی، سیّدجعفر، (1373)، شرح مثنوی، تهران: علمی و فرهنگی.

ـ فروزان‌فر، بدیع‌الزّمان، (1387)، احادیث و قصص مثنوی، ترجمه و تنظیم حسین داودی، تهران: امیرکبیر.

ـ مولانا ، مولانا جلال‌الدّین محمّد ، (1374)، شرح مثنوی مولوی، تصحیح و شرح رینولدالین نیکلسون، ترجمة حسن لاهوتی، تهران: علمی فرهنگی.

ـ مولانا ، مولانا جلال الدین محمد ،(1365)، مجالس سبعه، با تصحیح و توضیحات توفیق هـ سبحانی، تهران: کیهان.

ـ میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین، (1339)، کشف‌الاسرار و عدّة‌الابرار، به اهتمام علی‌اصغرخان حکمت، تهران: امیرکبیر.

ـ هجویری، علی‌بن عثمان، (1382)، کشف‌المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی با مقدّمة قاسم انصاری، تهران: طهوری.

ـ ناصرخسرو قبادیانی، ابومعین حمیدالدّین، (1339)، تصحیح نصرالله تقوی با مقدّمه و تعلیقات تقی‌زاده، ده‌خدا، مینوی، تهران: چاپ‌خانة گیلان.