کاربرد هنری فعل در نثر گلستان

الموضوعات :

حامد ذاکری ¹

1 - عضو باشگاه پژوهش‌گران جوان و دانش‌جوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانش‌گاه آزاد اسلامی ـ واحد رودهن، ایران.

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , ذو القعدة, 1432 تاريخ التأكيد : 27 الثلاثاء , ذو القعدة, 1432 تاريخ الإصدار : 23 الثلاثاء , رمضان, 1432

الکلمات المفتاحية: گلستان ـ نثر ـ فعل ـ استعارة تبعیه ـ سجع ـ کنایه,

ملخص المقالة :

سعدی را استاد سخن می‌خوانیم، چه صیت سخنش به همه جا ـ از دیر باز تا کنون ـ رسیده و شعر نغز و نثر بی‌بدیل وی در صحیفة روزگار مسطور و بر السنة احرار مقروء است. سخن وی به صفت سهل ممتنع آراسته است و به روانی و شیوایی معروف. شیوة سخن‌وری سعدی، همان‌طور که بیان شد، موجب گشته است تا پژوهش‌گران و ادیبانی بسیار، جنبه‌های گوناگون هنر وی را تحت بررسی و پژوهش قرار دهند، تا جنبه‌های زیبایی‌شناختی سخن سعدی بیش‌تر آشکار گردد. در این نوشتار سعی بر آن است که کاربرد هنری فعل در نثر گلستان بررسی گردد. با آن‌که پژوهش‌هایی گوناگون در نثر گلستان بانجام رسیده است، لیکن بررسی کاربرد فعل و روشن‌نمودن گوشه‌ای دیگر از هنر سعدی خالی از فایده نیست. در این میان، با بررسی ویژگی‌های نحوی، فرایندهای معنایی افعال و ... می‌توان هنر زبانی آن بزرگ استاد سخن را تا حدودی نمایاند.

المصادر:

1. ابوالقاسمی، محسن؛ تاریخ زبان فارسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانش‌گاه‌ها (سمت)، تهران: 1373.
   
2. احمدنژاد، کامل؛ معانی و بیان، انتشارات زوار، تهران: 1382.
   
3. احمدی، بابک؛ ساختار و تأویل متن، نشر مرکز، تهران: 1370.
   
4. سن‌لی، کاووس؛ فرهنگ سعدی پژوهی، انتشارات بنیاد فارس شناسی، شیراز: 1380.
   
5. خواجه نصیر‌الدین توسی؛ اساس‌الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران: 1361.
   
6. سپهری، سهراب؛ هشت کتاب، انتشارات طهوری، تهران: 1377.
   
7. سعدی، شیخ مصلح‌الدین؛ بوستان سعدی، به تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران: 1381.
   
8. سعدی، شیخ مصلح‌الدین؛ دیوان غزلیات، به تصحیح و توضیح خلیل خطیب‌رهبر، انتشارات مهتاب، تهران: 1377.
   
9. سعدی، شیخ مصلح‌الدین؛ کلیات سعدی، به اهتمام محمد علی فروغی، ویراستة بهاءالدین خرمشاهی، انتشارات امیرکبیر، تهران: 1382.
   

10.شفیعی کدکنی، محمدرضا؛ «شعر جدولی» (آسیب‌شناسی نسل خودگریز)؛ مجلة بخارا، سال اول،‌شماره اول.

11.شمیسا، سیروس؛ بیان، نشر میترا، تهران: 1385.

12.شمیسا، سیروس؛ نقد ادبی، انتشارات فردوس، تهران: 1368.

13.کمالی سروستانی، کوروش؛ سعدی شناسی، دفتر اول تا چهارم، دانش‌نامة فارس با همکاری بنیاد فارس‌‌شناسی، شیراز: 1377.

همایی، جلال‌الدین؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی، دانش‌گاه سپاهیان انقلاب ایران، تهران: 1354.