بررسی پسوندهای صفت ساز در شاهکار حماسی فردوسی

الموضوعات :

اعظم قطبی زاده ¹ , مریم طاووسی ²

1 - کارشناس روابط عمومی در وزارت آموزش و پرورش
2 - معلم

تاريخ الإرسال : 28 الإثنين , ربيع الثاني, 1439 تاريخ التأكيد : 22 السبت , محرم, 1441 تاريخ الإصدار : 22 السبت , محرم, 1441

الکلمات المفتاحية: &quot, شاهنامه&quot, , "صفت", "پسوندهای صفت ساز",

ملخص المقالة :

چکیده پیشوندها و پسوندها از مهم‌ترین واژه‌هایی است که در ساخت لغات جدید، زبان‌شناسان را یاری می‌کند که در ساخت اسم، صفت و قید نقشی بسیار اساسی و باارزش ایفا می‌کند و به‌عنوان یکی از عناصر مهم در واژه‌سازی زبان فارسی، بخشی مهم از این بار سنگین را با شایستگی تمام بر دوش می‌کشد و در زمان بسیار کوتاه با ساختن هزاران واژۀ تخصصی و علمی، از یک‌سو، واژگان زبان فارسی را بیش‌از پیش غنی می‌سازد و از سوی دیگر با ایجاد سدی محکم، زبان فارسی را از هجوم اصطلاحات بیگانه تا حدودی مصون نگه می‌دارد. بررسی پسوندهای صفت‌ساز در شاهنامه فردوسی که خزانۀ لغت و گنجینه فصاحت زبان فارسی است، برای کلمه‌سازی صحیح صفت و معین کردن قالب‌های تاریخی کلمه‌سازی صفت بسیار ضروری می‌نماید. پژوهنده در پژوهش پیش‌ رو نشان می‌دهد که فردوسی در کلمه‌سازی صفت از پسوندها بسیار ماهرانه استفاده کرده است و از قریب به 26 پسوند صفت‌سازی بهره برده است که از آن‌ها معانی بسیار گوناگونی افاده گردیده است.

المصادر:

- احمدی گیوی، حسن و حسن انوری. (1379). دستورزبان فارسی(1)، تهران: فاطمی.

- انزلی، حسن. (1370).دستور زبان فارسی، ارومیه: انزلی.

- دایی جواد، رضا. (1344). دستور زبان فارسی و راه­نمای تجزیه و ترکیب، تهران: میهن.

- دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت‌نامۀ دهخدا، 50 جلدی، تهران: دانش‌گاه تهران.

- شفائی، احمد. (1371).مبانی علمی دستور زبان فارسی، تهران: نوین.

- شفیعی، محمود. (1343).شاهنامه و دستور (دستور زبان فارسی بر پایۀ شاهنامۀ فردوسی)، تهران: نیل.

- عماد افشار، حسین. (1372).دستور و ساختمان زبان فارسی، تهران: دانش‌گاه علامه طباطبایی.

- فردوسی، ابوالقاسم. (1376). شاهنامه، براساس چاپ مسکو، به‌کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.

- کلباسی، ایران. (1371).ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

- مرزبان‌راد، علی. (1370).دستور سودمند، تهران: جهاد دانش‌گاهی شهید بهشتی.

-  ناتل خانلری، پرویز. (1372).دستور تاریخی زبان فارسی، به‌کوشش دکتر عفت مستشارنیا. تهران: توس.

- Ализодаи СамарқандӣСаидризо. (2006). Сарфу наҳви тоҷикӣ. – Душанбе.

-  Ахмадова У. (1970). Аффиксҳои муштараквазифа ва  мавқеи онҳо дар таълими забони модарӣ //Мактаби советӣ.
     

- Нисорӣ Хоҷа Ҳасан. (1998) Чаҳор гулзор. (Таҳиягарони матн муаллифони пешгуфтор ва мураттибони луғат ва тавзеҳот Усмон Назир ва Давлатбек Хоҷаев). -Душанбе.

-  Грамматикаи забони адабии ҳозираи тоҷик. (1985). Душанбе: Дониш.