تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه ادراک پیری در سالمندان ایرانی

الموضوعات :

فریده حقی عسگرآبادی ¹ ( کارشناس ارشد روان‌شناسی شخصیت، دانشکده روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران )
آدیس کراسکیان موجباری ² ( دکترای روان‌شناسی،استادیار، دانشکده روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج، ایران )
فرهاد جمهری ³ ( دکترای روان‌شناسی، استادیار، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 13 الخميس , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , ربيع الأول, 1439

الکلمات المفتاحية: روان سنجی, سالمندان, پرسشنامه ادراک پیری,

ملخص المقالة :

هدف:هدف از مطالعۀ توسعه‌ای حاضر، بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه ادراک پیری در سالمندان شهر تهران، بود. روش بررسی:برای برآورد شاخص‌های روان‌سنجی پرسشنامه، تعداد 502 نفر (شامل 373 نفر آزمودنی با سن 80-60 سال و 129 آزمودنی با سن 59-50 سال، که 49/4 درصد را مردان و50/6 درصد را زنان تشکیل می‌دادند.) در شهر تهران، به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه چند بعدی ادراک پیری (APQ) که شامل دو بخش می‌باشد، بخش نخست یعنی دیدگاه نسبت به بالا رفتن سن (پیری)، و بخش دوّم یعنی تجربیات مربوط به تغییرات سلامتی، برای ایشان اجرا شد. یافته‌ها:تحلیل داده ها نشان داد که همسانی درونی پرسشنامه ادراک پیری، برای بخش نخست مشتمل بر 32 ماده0/82 و برای بخش دوّم شامل 17 ماده دو بخشی،0/88 است. این ضریب برای مولفه‌های پرسشنامه بین0/63 تا0/81 برآورد شد. ضریب پایایی آزمون از طریق بازآزمایی در فاصله زمانی دو ماه برای دو بخش پرسشنامه و تمام مولفه‌ها از نظر آماری معنی‌دار بودند (0/01>P). برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی استفاده شد. میزان کفایت نمونه برداری در دو بخش به ترتیب برابر0/871 و0/728 و معنی‌دار بودن آزمون کرویت بارتلت نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. براساس یافته‌های پژوهش، پرسشنامه ادراک پیری در بخش نخست از هفت عامل اشباع می‌باشد که در مجموع 50/24 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کند. بخش دوّم در ساختار تک عاملی، برای بررسی تجربیات مربوط به تغییرات سلامتی دارای روایی بود، که در این شرایط حدود 21/36 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کند. و همبستگی معنی‌دار بین نمره مؤلفه‌های پرسشنامه ادراک پیری و نمره مقیاس‌های پرسشنامه کیفیت زندگی (0/01>P) بیانگر روایی ملاکی پرسشنامه بود.