بررسي سازگاري و پايداري عملكرد دانه ژنوتیپ‌های جو در مناطق سردسير ديم

الموضوعات :

غلامرضا خليل زاده ¹

1 - گروه تحقيقات نهال و بذر، مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان آ . غ – ارميه – ايران

تاريخ الإرسال : 05 السبت , ربيع الثاني, 1439 تاريخ التأكيد : 18 الخميس , ذو القعدة, 1438 تاريخ الإصدار : 24 الأربعاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: پایداری عملکرد, تجزیه مرکب, جو ديم, عملکرد دانه. ,

ملخص المقالة :

به منظور تعيين ژنوتيپ هاي پرمحصول و پایدار، 24 لاين و رقم جو در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سه سال و 6 منطقه مورد مطالعه و ارزيابي قرار گرفتند. مناطق اجرای آزمایش شامل مناطق سرد معتدل سرد ديم مراغه،كردستان، زنجان، اروميه، سرارود و اردبیل بودند. پس از انجام آزمون یکنواختی واریانس اشتباهات آزمایشی، برای کل مناطق در سالهای مختلف تجزیه مرکب نهایی انجام شد. نتیجه تجزيه واریانس مركب نشان داد كه اثرات ساده سال، مكان و ژنوتيپ و اثرات متقابل سال× مکان، مكان× ژنوتيپ و اثر سه جانبة سال × مكان × ژنوتيپ بر عملكرد دانه از نظر آماري معني‏دار بودند. بيشترين وكمترين عملکرد دانه در سه سال برای کل ژنوتيپ‌ها به ترتيب مربوط به ايستگاه سرارود (2893 کیلوگرم در هكتار) و ايستگاه اردبیل (1524 کیلوگرم در هكتار) بوده و لاين 22 با عملكرد دانه 2499 و لاین 12 با 2471 کیلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را در بين ژنوتيپ‌هاي آزمايشي در سه سال و شش منطقه داشتند. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش پارامتر چهار لین و بینز، ضریب تغییرات عملکرد دانه، واریانس محیطی و مدل رتبه بندی نشان داد که لاین‌ 14 با پدیگری (Schuyler//Alpha/Durra/3/…) پایدارترین لاین بود. ژنوتیپ های شماره 11 و 12 دارای پایداری نسبی بودند.

المصادر:

 Anonymous. 2014b. Agricultural stats. Ministry of Jihad-e-Agriculture. Iran. (In Persian).
 Anonymous. 2014a. Field management and technical report in plant, growth and harvest of cereal in cold condition. Dryland Agricultural Research Institute of Iran. (In Persian).
 Ansari Maleki, Y., Gh. Khalilzadeh., A. Hesami., K. Soleymani. 2012. Study on grain yield adaptability and stability of barley lines in uniform regional in cold dryland areas. Final report. DARI. Regestral number: 40797. (In Persian).
 Ansari Maleki, Y., F, Nourmand Moayed., K, Nader Mahmoodi., S.M, Azimzadeh., E, Roohi., A, Hesami., K, Soleymani., Gh, Abedi Asl., H, Pshapour., H. R, Pouralibaba., M. A, Dehghan., M, Patpour., I, Eskandari., and A, Salekzamani. 2009. Abidar, A new dryland barley cultivar for moderate cold areas of Iran. Seed and Plant Improvement Journal. 25: 227-230. (In Persian).
 Bahrami, Sh., M.R. Bihamta, and M. Salari. 2008. Yield stability analysis in hulless barley. Asian Journal of Plant Science. 7(6): 589-593.
 Ceccarelli S., S, Grando., R.H. Booth. 2006. International Breeding programme and resource-poor farmers: Crop improvement in difficult environments. Available online at www. Icarda.cgigr.org.
 Clevland, D. A. 2001. The case of yield stability. Agriculture and Human Values. 18: 251-270.
 Eberhart, S.A, and W.A. Russell.1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science.6:36-40.
 Eivazi, A., S. Abdollahi., G. Hosseini Salekdeh., E. Majidi Heravan., and S.A. Mohammadi. 2005. Effects of drought and salinity streses on some agronomic
 and physiologic traits in barley (Hordeum vulgare L.) cultivars. Seed and Plant. 21:
 441-456. (in Farsi).
 Eskandari, I. 2007. Effect of seeding depth ongrain yield of three barley genotypes in
 cold dryland areas of Maragheh. Seed and Plant 23: 131-144 (in Farsi).
 Farshadfar, A.1998. usein of biometric genetic in plant breeding. Second edition. Publishing of Razi University. Kermanshah, Iran. (In Persian).
 Feizi Asl, V., and R. Kasraiy., M. Mogaddam., Gh. Valizadeh. 2004. Evaluation of different elements uptake limitation based on different using of phosphor and zinc manure on sardari wheat cultivar. Journal of Agricultural Science and Natural Resources. Gorgan University. 11(3): 23-33. (In Persian).
 Feizi Asl, V., and Gh. Valizadeh. 2003. Effect of time and rate of nitrogen using in wheat grain yield in dryland condition. Journal of soil and water. 17(1): 29-38. (In Persian).
 Francis, T. R., and L. W. Kanenberg.1987. Yield stability studies in short- season maize (I). A discriptive method for genotypes. Canadian Journal of Plant Science.58:429-434.
 Kucheki, A. R., B. Sorkhi Lalelu., M. R. Eslamzadeh Hesari. 2012. Yield stability of barley elite genotypes in cold regions of Iran using GGE biplot. Journal of Seed and Plant. 28(1): 533-543. (In Persian).
 Lin, C. S., and M. R. Binns. 1991. Genetic properties of four type of stability parameter. Theoretical and Applied Genetics.82:505-509.
 Lin, C. S., and M. R. Binns. 1988. A method of analyzing cultivar × location × year experiments: A new stability parameter. Theoretical and Applied Genetics. 76: 425-430.
 Peterson, C. J., J. M. Moffatt., J. R. Erickson. 1997. Yield stability of hybrid vs. pure line hard winter wheats in regional performance trials. Crop Science. 37:116-120.
 Raffi, S. A., M. A. Newaz., N. Khan. 2004. Stability analysis for pod and seed production in dry bean. Asian Journal of Plant Science. 3:239-242.
 Ramla, D. M., S. Yakhou., N. Bilek., M. Hamou., A. Annachi., A. Aissat., L. Mekliche-Hanifi. 2016. grain yield stability analysis of barley doubled haploid lines in algerian semi-arid zones. Asian Journal of crop Science. 8:43-51.
 Sabaghnia, N., H. Dehghani, S. H. Sabaghpour. 2006. Non-parametric methods for interpreting genotype × environment interaction of lentil genotypes. Crop Science. 46:1100-1106. (In Persian).
 Sadeghzadeh-Ahar, D., E. Rohi., H. Pashapoor., K. Solimani., and Gh. R. Abedi Asl. 2011. Evaluation of adaptability and grain yield stability of bread wheat genotypes in cold and dryland areas. Journal of Research in Crop Science. 3: 127-145. (In Persian).
 Sadeghzadeh-Ahari, D., S. K. Hosseini., T. Hosseinpoor., J. Alet Jafar Bay., Gh. Khalilzadeh., Kh. Alizadeh Dizaj. 2005. Evaluation of adaptability and grain yield stability of durum wheat genotypes in uniform experiment in warm and semi warm dryland areas. Journal of Research in Crop Science. 21(4): 561-576. (In Persian).
 Shah, S. I. H., M. A. Sahito., S. Tunio., A. J. Pirzado. 2009. Genotype environment interactions and stability analysis of yield and yield attributes of ten contemporary wheat varieties of Pakistan. Sindh University. Research Journal. 41(1): 13-44.
 Vaezi, B., and J. Ahmadi. 2000. Evaluation of environment × genotype interaction and yield staility of advanced barley lines in dryland condition. Journal of Agronomy plant science of Iran. 41(2): 42-56. (In Persian).
 Valizadeh, M., Moghaddam, M. 1994. Designes of experiment. Publish of Pishtaze Elm. (In Persian).