بررسی تطبیقی مردم¬شناسی فرهنگی در منظومه «مهر و وفا»، در ادب کلاسیک فارسی و عامیانه کُردی
الموضوعات :
ابراهیم رحیمی زنگنه
1
,
ندا یانس
2
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
الکلمات المفتاحية: کلیدواژگان: مردم¬شناسی فرهنگی, ادبیات فارسی, ادبیات کُردی, منظومه مهر و وفا.,
ملخص المقالة :
بدیهی است که منظومه¬های غنایی شعر فارسی در نوع خود بیش¬ترین الگوهای فرهنگی و نشانه¬های تمدن را بازنمایی می¬کنند. بررسی این داستان¬ها از دیدگاه مردم¬شناسی فرهنگی (که پایه¬های اصلی آن فرهنگ عامه است)، نگرشی نو به آن¬هاست و پژوهشگران را با دو گزینه آشنا می¬سازد: یکی بررسی فرهنگ مردم در محتوای داستان¬ها و دیگر تأثیرگذاری فرهنگی راوی است با توجه به فرهنگی که در آن پرورده شده است و این در تمامی داستان¬هایی که راویان مختلف دارند، صدق می¬کند. در این پژوهش که دانستنی¬های مختلف ادبی و فرهنگی نهفته در ادب عامه کُردی «بیت» در مقابل با منظومه¬های ادب کلاسیک فارسی مقایسه و بررسی شود، به¬ویژه آن¬جا که ساختار و محتوای این آثار با اصول داستان¬سرایی مطابقت داشته باشد، می¬تواند در بخش مطالعات مردم¬شناسی فرهنگی کار ارزنده¬ای باشد. این پژوهش به توصیف و تحلیل مولفه¬های فرهنگی از دیدگاه مردم¬شناسی در منظومه «مهر و وفا» در ادب کلاسیک فارسی و ادب عامیانه کُردی به روایت مام احمد لطفی پرداخته است. برای دستیابی به این هدف از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته¬ها حاکی از آن است بیشتر مولفه¬های مردم¬شناسی در این منظومه نمود پیدا کرده است و میزان شباهت¬ها نسبت به تفاوت¬ها بیشتر است و این نشان¬دهنده بینامتنیّت بین منظومه فارسی و کُردی است. دیگر آن¬که روایت¬های کُردی داستان، هرچند در کلیّات، مضمون و مفهوم، مطابق با روایت¬های فارسی هم نام مذکور است، اما هم در قالب و فرم و هم در محتوا به ویژه تغییرات و تحولات فرهنگ عرفانی، حماسی و غنایی در دوره¬های گوناگون است.
منابع و مآخذ
1-بلوکباشی،علی،(1391)، در فرهنگ خود زیستن و به فرهنگ¬های دیگر نگریستن، چاپ سوم، تهران، گل¬آذین
2-پورایه، ژان، (1384)، درآمدی بر تاریخ مردم¬شناسی، ترجمه پرویز امینی، چاپ یکم، قم، ماه حرا
3-ترابی، علی¬اکبر، (1352)، مردم¬شناسی، چاپ دوم، تبریز، علمیه
4-فتاحی قاضی، قادر، (1345)، منظومه کردی مهر و وفا، تبریز، انتشارات دانشکده ادبیات تبریز
5-کاشی، شعوری، (1389)، منظومه مهر و وفا، تصحیح حسین قربان¬پور آرانی، تهران، هستی¬نما
6-گاربارینو،مروین، (1377)، نظریه¬های مردم¬شناسی، ترجمه عباس محمدی اصل، تهران، آوای نور
7-مرادی،زهره، (1392)،بررسی کاربرد نمادین لعل و یاقوت در اشعار شاعران ایرانی، فصلنامه پژوهش و هنر
8-معین،محمد، (1382)،فرهنگ فارسی، جلد یکم، تهران: بهزاد
9-هاشمی، سیدمحمد کاظم، (1380)، بازتاب مفاهیم فرهنگی و اجتماعی در هفت اورنگ جامی، پایان¬نامه کارشناسی، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
منابع کُردی
1-پایانیانی،سه¬لاح،(1393)،فه¬رهه¬نگی جل¬وبه¬رگ و خشل و خالی ژنالی موکریان، چاپ یه¬کم¬م، تهران، مولف
2-شرفکندی،عبدالرحمن، (1376)، هه¬نبانه¬بورینه، فرهنگ کردی-فارسی، چاپ دوم، تهران، سروش
1- Bloukbashi, Ali, (2012), living in one's own culture and looking at other cultures, third edition, Tehran, Gol-Azin
2- Porayeh, Zhan, (2004), an introduction to the history of anthropology, translated by Parviz Amini, 1st edition, Qom, Mah-Hara
3- Torabi, Ali-Akbar, (1352), Anthropology, second edition, Tabriz, Ilmia
4- Fatahi Ghazi, Qadir, (1345), Kurdish poem Mehr and Wafa, Tabriz, Publications of Tabriz Faculty of Literature
5- Kashi, Khishti, (2009), Mehr and Wafa Poem, edited by Hossein Gurbanpour Arani, Tehran, Hasti-nama
6- Garbarino, Mervin, (1377), theories of anthropology, translated by Abbas Mohammadi Asl, Tehran, Avai Noor
7-Moradi, Zohra, (2012), examining the symbolic use of Lal and Yaqut in the poems of Iranian poets, Research and Art Quarterly
8-Moein, Mohammad, (2012), Persian culture, first volume, Tehran: Behzad
9-Hashemi, Seyyed Mohammad Kazem, (2008), reflection of cultural and social concepts in Haft Aurang Jami, bachelor's thesis, Sanandaj, Islamic Azad University, Sanandaj Branch
Sources and references
1- Bloukbashi, Ali, (2012), living in one's own culture and looking at other cultures, third edition, Tehran, Gol-Azin
2- Porayeh, Zhan, (2004), an introduction to the history of anthropology, translated by Parviz Amini, 1st edition, Qom, Mah-Hara
3- Torabi, Ali-Akbar, (1352), Anthropology, second edition, Tabriz, Ilmia
4- Fatahi Ghazi, Qadir, (1345), Kurdish poem Mehr and Wafa, Tabriz, Publications of Tabriz Faculty of Literature
5- Kashi, Khishti, (2009), Mehr and Wafa Poem, edited by Hossein Gurbanpour Arani, Tehran, Hasti-nama
6- Garbarino, Mervin, (1377), theories of anthropology, translated by Abbas Mohammadi Asl, Tehran, Avai Noor
7-Moradi, Zohra, (2012), examining the symbolic use of Lal and Yaqut in the poems of Iranian poets, Research and Art Quarterly
8- Moein, Mohammad, (2012), Persian Culture, Volume 1, Tehran: Behzad
9- Hashemi, Seyyed Mohammad Kazem, (2008), reflection of cultural and social concepts in Haft Aurang Jami, bachelor's thesis, Sanandaj, Islamic Azad University, Sanandaj Branch
Kurdish sources
1- Payaniani, Sahlah, (2013), Mokrian Geneali's Guide to Jal-Vahrah and Khashl and Khali, Yehkam Print, Tehran, Author
2- Sharafkandi, Abdul Rahman, (1376), Ha-Nbaneh-Burineh, Kurdish-Persian Culture, second edition, Tehran, Soroush
1- Bloukbashi, Ali, (2012), living in one's own culture and looking at other cultures, third edition, Tehran, Gol-Azin
2- Porayeh, Zhan, (2004), an introduction to the history of anthropology, translated by Parviz Amini, 1st edition, Qom, Mah-Hara
3- Torabi, Ali-Akbar, (1352), Anthropology, second edition, Tabriz, Ilmia
4- Fatahi Ghazi, Qadir, (1345), Kurdish poem Mehr and Wafa, Tabriz, Publications of Tabriz Faculty of Literature
5- Kashi, Khishti, (2009), Mehr and Wafa Poem, edited by Hossein Gurbanpour Arani, Tehran, Hasti-nama
6- Garbarino, Mervin, (1377), theories of anthropology, translated by Abbas Mohammadi Asl, Tehran, Avai Noor
7-Moradi, Zohra, (2012), examining the symbolic use of Lal and Yaqut in the poems of Iranian poets, Research and Art Quarterly
8-Moein, Mohammad, (2012), Persian culture, first volume, Tehran: Behzad
9-Hashemi, Seyyed Mohammad Kazem, (2008), reflection of cultural and social concepts in Haft Aurang Jami, bachelor's thesis, Sanandaj, Islamic Azad University, Sanandaj Branch
