جایگاه بین المللی ایران در سایه روابط اقتصادی و تجاری با چین
الموضوعات :
حسین فرد مطلق
1
,
قاسم ترابی
2
,
علیرضا رضایی
3
1 - دانشجوی دکتری واحد همدان
2 - گروه روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
3 - گروه روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
الکلمات المفتاحية: روابط بین الملل , اقتصاد و تجارت , چین , ایران.,
ملخص المقالة :
هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی تاثیر گسترش روابط اقتصادی و تجاری با چین بر جایگاه بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران بود. جمهوری اسلامی ایران و چین به‌عنوان کشورهای تجدیدنظرطلب، نظام بین‌الملل حاکم را به چالش کشیده‌اند. بنابراین ایران و چین دارای یک سری همپوشانی منافع هستند. تحقیق حاضر از نوع واقع‌گرایی است و روش تحقیق کیفی از نوع اسنادی می‌باشد. در اين پژوهش از روش‌های جمع‌آوری کتابخانه‌ای و اسنادي، بررسي مدارک و اسناد، مصاحبه با کارشناسان و آگاهان موضوع براي گردآوري اطلاعات استفاده شد و با روش تحليلي – توصيفي، تجزیه‌وتحلیل شد.با توجه به یافته‌های تحقیق این نتیجه حاصل شد که رشد مناسبات اقتصادی در بخش صدور انرژی به‌ویژه نفت ایران به چین و در تجارت و همکاری‌های فنی و عمرانی دوجانبه و ارتقای سطح سیاسی مراودات و افزایش دیدارهای دوجانبه حاکی از آن است که همچنان این دو کشور یکدیگر را شریکی مهم می‌دانند و خواستار افزایش پیش از پیش مناسبات در همه زمینه‌ها هستند. سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران عمدتاً شکل تجاري داشته است و با واردات کالاهاي مصرفی و واسطه‌اي از سوي ایران درازای فروش نفت، مواد خام و معدنی و تولیدات پتروشیمی باارزش افزوده پایین همراه گردیده است. در حال حاضر چین به دنبال ارتقاء جایگاه خود در زنجیره ارزش جهانی به کمک اجراي طرح یک کمربند- یک جاده می‌باشد ایران می‌تواند از این موقعیت استفاده بهینه بکند.
منابع فارسی:
1. آدمي، علي .(1389). راهبرد نگاه به شرق در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران؛ دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها. فصلنامه مطالعات سياسي، 2(7): ٦٢-٩٧. # #
2. ارغوانی‌پیرسلامی، فریبرز .(1395). باز درآمدی بر روابط راهبردی چین و ایران، در پرتو هویت‌های بین‌المللی. تهران: مخاطب. # #
3. امیدوار نیا، محمدجواد .(1392). چين در شرايط نوين جهاني: استراتژي امنيتي و دفاعي. تهران: مركز تحقيقات استراتژيك دفاعي. # #
4. بخشي آني، رضا،عباسی، مجید و رحیمی نژاد، محمدعلي .(1400). متغيرهاي اقتصادي و سياسي حاكم بر روابط راهبردي ايران و چين. مطالعات اقتصاد سياسي بین‌الملل،4(2):٤٢٣-٤٦٢# #
5. بلوجی، حیدر علی .(1389). دیپلماسی دفاعی چین. فصلنامة راهبرد دفاعی، 8(31): 140-156. # #
6. بیاتی، سحر .(1389). با واردات بی‌رویه کالا به کشور مرگ تدریجی تولیدات داخلی با محصولات چینی. تهران: شفاف. # #
7. ترابی، قاسم.(1391) .نقد و بررسی کتاب: روابط خارجی چین، سیاست و قدرت پس از جنگ سرد. نشریه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ،(80): 171 تا 181. # #
8. حریری، محمدرضا .(1394). چین تنها انتخاب ایران بود، سوغات احمدی‌نژاد برای ایران. شرق، (2530): 6-9. # #
9. رجنی، محمد .(1400). روابط چین و ایران از نگاه نخبگان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد شاهرود. # #
10. رضائی، علیرضا.(1387). چین و موازنه نرم در برابر هژمونی ایالات متحده آمریکا در عرصه نظام بین الملل. فصلنامه راهبرد یاس،(16): 298-281. # #
11. روزکرانس، ریچارد.(1390). تجارت و وابستگی متقابل در: نظریه‌های روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی. تهران: قومس. # #
12. زارع، محمد.(١٣٩٤). جايگاه ايران در استراتژي کمربند اقتصادي جاده ابريشم، در چشم‌انداز روابط ايران و چين. تهران: ابرار معاصر. # #
13. سازمند، بهاره و ارغواني پير سلامي، فريبرز .(1394). «امکان‌سنجی حركت ايران و چين به‌سوی روابط استراتژيك»، چشم‌انداز روابط ايران و چين .تهران: موسسه فرهنگي مطالعات و تحقيقات بین‌المللی ابرار معاصر. # #
14. سلامي، لادن .(1396). چشم‌انداز روابط ايران و چين در دهه اول قرن ٢١، در ايران و چين: ايجاد چهارچوبي براي مديريت روابط. تهران: فرهنگ گفتمان. # #
15. سیف زاده، حسین.(1392). نظریه‌های مختلف در روابط بین‌الملل. تهران: قومس. # #
16. شریعتی نیا، محسن .(1399). روابط ایران و چین؛ گذار از مثلث رمانتیک به پیوند پایدار. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 11(3): 95-114. # #
17. شمشیری، علی .(1399). تحليل ملاحظات گسترش مناسبات راهبردی ایران و چين. مطالعات دفاع مقدس، 5(18): 69-84. # #
18. صفوی، سید یحیی و حسین مهدیان .(1389). ژئوپلیتیک انرژی ایران و امنیت انرژی شرق چین و هند. فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیای انسانی، 2(2): 12-29. # #
19. صفی نژاد، ابوالحسن .(1398). ناسیونالیسم اقتصادی جمهوری خلق چین و تأثیران بر روابط راهبردی این کشور با ایران (2001-2017). پایا ن نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه خوارزمی. # #
20. عظیمی، سید رضا .(1400). ابتکار کمربند و راه؛ فرصت‌های اقتصادی مشترکی ایران و چین. تهران: پیک نور. # #
21. علائی پور، فرشته .(1400). تأثیر مؤلفه‌های اقتصادی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر گسترش روابط تجاری با چین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سمنان. # #
22. قوام، عبدالعلی .(1392). روابط بین‌الملل نظریه‌ها و رویکردها. تهران: سمت. # #
23. کدخدائی، مهران .(1398). نقش جهت‌گیری سیاست خارجی دولت‌های دهم و یازدهم در تحول روابط ایران و چین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی. # #
24. کوهن، رابرت و نای، جوزف.(1395). وابستگی متقابل و همگرایی در عرصه بین‌المللی در: نظریه‌های روابط بین‌الملل. ترجمه وحید بزرگی.تهران: قومس. # #
25. مرادی حقیقی، فائزه .(1397). تجارت و توسعه در روابط اقتصادی ایران و چین (1357-1396). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران. # #
26. معدنچی رسولی، سمیرا .(1396). بررسی سازه انگارانه روابط چین و ایران (2015-1995). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بین‌المللی امام خمینی. # #
27. یوسفی، امین .(1397). روابط ایران و چین از 2009 تا 2015. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. # #
منابع خارجی:
1. Bagwandeen, M.(2019). NAVIGATING TE GULF: CINA’S BALANCING STRATEGY.‖ Centre for Cinese Studies, Stellenbosc University. # #
2. Daniel, O. (2018). Aspects of Sino-Iranian relations.‖ Biztpol Affairs 1(1). # #
3. Fallon,T.(2015). Te New Silk Road: Xi ingpings Grand Strategy for Eurasia, American foreign policy interests, at: www.ou.edu٫uscina٫texts٫Fallon. # #
4. Amel, C. (2017). Safavid Trade During te 17t Century: Iran's Transit Economy, ames Madison University, MU Scolarly Commons Middle Eastern Communities and Migrations Student Researc Paper Series. # #
5. Iim, S. and Stig.S. (2020). Cina’s Realism in te Middle East, Survival, Global Politics and Strategy, Vol. 61, No. 6. # #
6. Unter, S .(2010), Iran s Foreign Policy in te Post- Soviet Era: Resisting te new International Order, California and London: Praeger. # #
7. Un, L and Wu ,L .(2010), Key Issues in Cina-Iran Relations, ournal of Middle Eastern and Islamic Studies (in Asia), Vol. 4, No. 1, pp.40-57. # #
8. Maloney, S.(2018). Te Trump Administration›s Plan B on Iran is No Plan at All. Brookings. Last modified May 22, 2018. # #
