برنامه درسی آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی
الموضوعات :رو ح الله مرادی 1 , سمیرا تیغ بخش 2
1 - استاديار، گروه حقوق، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامي، اهواز، ايران.
2 - استادیار،گروه علوم تربیتی ،دانشگاه آزادمیمه
الکلمات المفتاحية: آموزش, ارزش های فردی , برنامه درسی , حقوق زنان , دوره ابتدایی, فرهنگ .,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه درسی آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی انجام گرفت. این پژوهش بابه کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی به واکاوی متون واسنادبین المللی در ارتباط با آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی پرداخته است .حوزه پژوهش شامل متون واسناد بین المللی ،ملی ومفادقانون اساسی کشور که درزمینه آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی چارچوب مناسب ارائه داده اند و نیزاز کلیه منابع چاپی و الکترونیکی دردسترس مبتنی براهداف وسؤالات پژوهش برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد.تجزیه وتحلیل اطلاعات با به کارگیری نظام مقوله ای قیاسی انجام گرفت. یافته های پژوهش نیزدرپنج عنصر اصلی اهداف ،محتوا،راهبردهای یاددهی - یادگیری، تکنیک های ارزشیابی،محیط وفضای یاددهی- یادگیری به دست آمد.دراین پژوهش برای بررسی روایی ازمعیارباورپذیری و برای بررسی پایایی ازمعیاراطمینان پذیری استفاده شده است .پایایی طراحی برنامه درسی نیزتوسط متخصصین درهرمرحله مورد بررسی قرارگرفته است.پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه درسی آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی انجام گرفت. این پژوهش بابه کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی به واکاوی متون واسنادبین المللی در ارتباط با آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی پرداخته است .حوزه پژوهش شامل متون واسناد بین المللی ،ملی ومفادقانون اساسی کشور که درزمینه آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی چارچوب مناسب ارائه داده اند و نیزاز کلیه منابع چاپی و الکترونیکی دردسترس مبتنی براهداف وسؤالات پژوهش برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد.تجزیه وتحلیل اطلاعات با به کارگیری نظام مقوله ای قیاسی انجام گرفت. یافته های پژوهش نیزدرپنج عنصر اصلی اهداف ،محتوا،راهبردهای یاددهی - یادگیری، تکنیک های ارزشیابی،محیط وفضای یاددهی- یادگیری به دست آمد.دراین پژوهش برای بررسی روایی ازمعیارباورپذیری و برای بررسی پایایی ازمعیاراطمینان پذیری استفاده شده است .پایایی طراحی برنامه درسی نیزتوسط متخصصین درهرمرحله مورد بررسی قرارگرفته است.
آرتیدارط .1400.قوانین ومقررات ویژه زنان درجمهوری اسلامی ایران.تهران:انتشارات برگ زیتون ،چ 2
ایمان م،نوشادی م.1390.تحلیل محتوای کیفی .دوفصلنامه علمی پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره)، 2،44-15.
حافظ نیا م.1387.مقدمه ای برروش تحقیق درعلوم انسانی. تهران: انتشارات سمت، 302صفحه .
شعبانی ق.1400.حقوق اساسی وساختارحکمت جمهوری اسلامی ایران.تهران:انتشارات اطلاعات،چ 3
فلیک ا.1392.درآمدی برتحقیق کیفی .ترجمه جلیلی هـ، تهران: نشرنی، 492صفحه.
گال م و همکاران. 1392. روش های تحقیق کمی وکیفی درعلوم تربیتی وروان شناسی. ترجمه نصر ار وهمکاران،تهران :انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی ،چاپ هشتم،جلداول،703صفحه.
مایور ف.1390. اعلامیه جهانی حقوق بشر ترجمه پوینده م، تهران: نشرنی،300صفحه.
موسوی ر.1399.کتاب البیع .تهران :انتشارات مؤسسه تنظیم ونشرآثارامام خمینی قدس سره.
نجفی،محمدحسن ،1415ق ،مجمع الرسائل (المحشی)،مشهد،موسسه صاحب الزمان(ع) ،چ 1
هاشمی م.1400.حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات میزان، 181صفحه.
هومن ح ع. 1389. راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: انتشارات سمت، 181صفحه.
Christie P. 2010. the Complexity of Human Rights in Global Times:the Case of the Right to Education in South Africa. International Journal of Educational Development, 30(1), 3-11
. Flowers N. 2010. the Human Rights Education Handbook: Effective Practices for Learning, Action, and Change. Human Rights Education Series, Topic Book. Human Rights Resource Center, University of Minnesota, 229 19th Avenue South, Room 439, Minneapolis, MN 55455. Freeman M. 2011. Human Rights: an Interdisciplinary Approach. Polity
. Mayring P.2006.Qualitative Content Analysis.Available,from :http://qualitive –Research.net /fqs-e/200inhalt-e,htm.about15pAccessed on :10 june 2006
.
برنامه درسی آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی
سمیراتیغ بخش1 روح الله مرادی*2
چکیده
پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه درسی آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی انجام گرفت. این پژوهش بابه کارگیری روش تحلیل محتوای کیفی به واکاوی متون واسنادبین المللی در ارتباط با آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی پرداخته است .حوزه پژوهش شامل متون واسناد بین المللی ،ملی ومفادقانون اساسی کشور که درزمینه آموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی چارچوب مناسب ارائه داده اند و نیزاز کلیه منابع چاپی و الکترونیکی دردسترس مبتنی براهداف وسؤالات پژوهش برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد.تجزیه وتحلیل اطلاعات با به کارگیری نظام مقوله ای قیاسی انجام گرفت. یافته های پژوهش نیزدرپنج عنصر اصلی اهداف ،محتوا،راهبردهای یاددهی - یادگیری، تکنیک های ارزشیابی،محیط وفضای یاددهی- یادگیری به دست آمد.دراین پژوهش برای بررسی روایی ازمعیارباورپذیری و برای بررسی پایایی ازمعیاراطمینان پذیری استفاده شده است .پایایی طراحی برنامه درسی نیزتوسط متخصصین درهرمرحله مورد بررسی قرارگرفته است.
واژگان کلیدی: آموزش، ارزش های فردی ،برنامه درسی ، حقوق زنان ،دوره ابتدایی،فرهنگ .
مقدمه
دنيا در آغاز سدهاي قرار دارد كه جهاني شدن به عنوان يكي از ويژگيهاي روشن آن است، جهاني شدن بر همه حوزه هاي بشري از جمله جامعه، حكومت، توليد دانش، امنيت، صلح و عدالت اثر گذاشته و موجب دگرگوني شيوة انديشه و برداشت انسان ها از پيوند هاي اجتماعي شده است و همزمان ازآن ها اثر پذيرفته است و پيامد اين دگرگوني هاي اجتماعي تأثيرات گسترده و ژرفي بر زندگي روزمره و رفتار انسان ها در زمينه هاي گوناگون داشته است. هزاره سوم میلادی در شرايطي آغاز شده است که جامعه جهاني همچنان با چالش هايي جدی در زمینه دستیابي به صلح و امنیت بین المللي رو به رو است. موارد متعدد نقض حقوق بشر موجب شده است که دولت هادر جهان به فکر يافتن راه حلي به منظور جلوگیری از وقوع چنین پیشامدهايي باشند. براین اساس کنفرانس 1993وین درراستای اعلامیه جهاني حقوق بشر در10دسامبر1948میلادی آموزش حقوق بشر،آموزش زنان ، تعلیم وآگاهي دادن در اين زمینه برای تقویت تفاهم مشترك، بردباری و صلح بین جوامع را ضروری دانسته است تا از این طریق موجب افزايش آگاهي جهاني از حقوق بشر وتقويت فرهنگ جهاني حقوق بشر شود و زمینه ساز ومبنای تحقق صلح وامنیت در جهان گردد (کریستی، 2010).
حقوق بشر حقوق بنیادین وانتقال ناپذیری است که برای حیات نوع بشر اساسی دانسته می شود یعنی مجموعه ای از ارزش ها، مفاهیم، اسناد وسازوکارهاکه موضوعشان حمایت از مقام، منزلت وکرامت انسانی است (فلاورز، 2010).
به عبارت کلی حقوق بشر حقوقی است که مردم به خاطر هویت انسانی باید ازآن برخوردار باشند نه به خاطر دین، زبان و ملیت (فریمن، 2011).
ارزش های انسانی مجموعه ای درونی شده ازاصول رفتاری هستند که افرادیاگروه ها به آن ها پای بندند .این ارزش های انسانی
به این دلیل انتخاب شده اند که براساس آن چه به درستی انسان گرایی بین المللی نامیده می شودموردپذیرش مطلوب همگان
محسوب می شوندونیزدرقانون اساسی ونیزدربرخی منشورها ازجمله اعلامیه جهانی حقوق بشر،حقوق کودک ،حقوق زنان و......
آمده اندکه به آسانی دردسترس هستند.درراستای همین ارزش ها رفتارهایی هستند که بایددرفرآیندیادگیری به آن هاتوجه شود و خوددارای تأثیرفراوان برفرآیند،کیفیت ونتایج یادگیری وارزشیابی هستند.ارزش های انسانی ورفتارهایی ازجمله حقوق زنان که انتظاررشدشان راداریم نخست باخودفردآغاز می شودوسپس به واسطه تعمق وتفکردرسطح گروهی، جوامع ،ملی ونهایتاً درمقیاس جهانی بررسی می گردند (مایور،1390،ص88).
بنابراین ﺣﻖ آﻣﻮزش از ﺣﻘﻮق ﻓﻄﺮي و اﺳﺎﺳﻲ اﻧﺴﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه و در دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺑﺮ آموزش ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ . ازاﻳـﻦ رو، دوﻟـﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ اﻳـﻦ ﺣـﻖ را ﺑـﺮاي زﻧـﺎن ﺑـﻪ رﺳـﻤﻴﺖ ﺑـﺸﻨﺎﺳﺪ و اﻣﻜﺎﻧـﺎت و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻣﻨﺎﺳﺐ را در اﻳﻦ ﺟﻬﺖ در اﺧﺘﻴﺎر آﻧﺎن ﺑﮕﺬارد. ﺗـﺴﻬﻴﻞ اﻣـﺮ آﻣـﻮزش ﺑـﺮاي زﻧﺎن، در ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ آﻧﺎن و ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﺴﻞ آﻳﻨﺪه، تأثیرات ﻣﺜﺒﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ(آرتیدار،1400،ص77).
ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﻬـﺎ در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ ﻣﺤـﺪودة ﻋﻠـﻮﻣﻲ ﻛـﻪ زن ﺣـﻖ اﻛﺘـﺴﺎب آﻧﻬـﺎ را دارد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺴﻦ و ﺑﻠﻜﻪ وﺟﻮب ﻛﻔﺎﻳﻲ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻋﻠﻮم از اﻣﻮرات ﻣﺴﻠﻤﻪ اﺳﺖ وآﻳﺎت و رواﻳﺎت و ادله عقلیه ﺳـﻴﺮه ﻫـﺎى ﻋﻤﻠﻴـﻪ ﺑـﺮ ﺣـﺴﻦ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ ﺗﻤﺎﻣﻰ آﻧﻬﺎ دﻻﻟﺖ دارد ﺟﺰ در ﻣﻮاردى ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻠﻢ ﻣﺤـﺾ اﺳـﺖ و ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﻧﺪارد و ﻳﺎ ﻣﻼزم ﺑﺎ ﻣﻔﺎﺳﺪ و ﺿﺮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻴﺎن اﻟﻬﻰ انمایخشی الله من عباده العلماء(سوره فاطر،آیه 28) و آﻳﺎت دﻳﮕﺮ در ﺑـﺎب ﻋﻠـﻢ و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻇـﺎﻫﺮروایات ﻃﻠﺐ اﻟﻌﻠﻢ ﻓﺮﻳﻀﺔ ﻋﻠﻰ ﻛﻞ ﻣﺴﻠﻢ اطلب العلم ولوبالصین و دﻳﮕﺮ رواﻳﺎت ذﻛﺮ ﺷﺪه و اﻃﻼق اﻳﻦ رواﻳﺎت، دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺷﻤﻮل اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻋﻠﻮم اﺳﺖ . ﺗﺮﺑﻴـﺖ ﺷﺎﮔﺮداﻧﻰ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺎﺑﺮﺑﻦ حیان اﺳﺘﺎد و ﭘﺪرﻋﻠﻢ ﺷﻴﻤﻰ در ﻣﻜﺘﺐ اﻣـﺎم ﺻـﺎدق( ع )دﻟﻴﻞ ﻋﻤﻠﻰ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﻰ اﺳﺖ .ﻟﻴﻜﻦ و درﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺮﻳﻦ و ﻛﺎﻣـﻞ ﺗـﺮﻳﻦ؛ ارزش و ﺛﻮاب و ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺑﺰرﮔﺎن در ﺟﻬﺖ ﻓﺮاﮔﻴﺮى ﻋﻠﻮم ﺷﺮﻋﻴﻪ و ﻣﻌﺎرف اﻟﻬﻴﻪ اﺳـﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻪ ﺳﻌﺎدت و ﺳﻼﻣﺖ روح و روان و ﺳﻌﺎدت آﺧﺮت ﺑـﺮ ﺳـﻼﻣﺖ ﺟـﺴﻢ و ﺳﻌﺎدت دﻧﻴﺎ ﺑﺮﺗﺮى دارد ﻋﻠﻮم ﺷﺮﻋﻴﻪ و ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻴﻪ ،حقوق فردی واجتماعی ﺑﺮ ﺳـﺎﻳﺮ ﻋﻠـﻮم ﺗﻘـﺪم و ﺑﺮﺗـﺮى دارد.البته اﻳﻦ ﺑﻴﺎن در ﻣﻮرد ﻏﻮر و ﺗﺨﺼﺺ در ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻮم اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ا ﻃـﻼع وآﺷـﻨﺎﻳﻰ در ﭘﺎره اى از ﻋﻠﻮم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺴﺎب و ﻫﻨﺪﺳﻪ و رﻳﺎﺿیات و ﻧﺠﻮم و ﺟﻐﺮاﻓﻴـﺎ و... ﻛـﻪ در ﻋﻠﻮم ﺷﺮﻋﻴﻪ و اﺣﻜﺎم دﻳﻨﻴﻪ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﻜﻮ و ﺑﻠﻜﻪ ﻻزم اﺳـﺖ ، ﻫﻤـﺎن ﮔﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ ﺑﺴﻴﺎرى از ﺑﺰرﮔﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ مانندعلامه وشهیدین وامثال آﻧـﺎن آﺷـﻨﺎﺋﻰ ﻛـﺎﻣﻠﻰ ﺑـﺎ ﺑﺴﻴﺎرى از اﻳﻦ ﻋﻠﻮم داﺷﺘﻨﺪ ( ﻧﺠﻔـﻰ ، اﻟﻤﻘﺪﻣـﺔ ، ص 11 )
اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره (در ﺑﻴﺎﻧﺎت ﺧﻮد ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ: «ﻋﻠـﻮم ﻣﻄﻠﻘـﺎ، ﺧـﺼﻮﺻﺎً ﻋﻠـﻮم اﺳـﻼﻣﻲ، اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﻗﺸﺮي دون ﻗﺸﺮي ﻧﺪارد و ﺑﺎﻧﻮان ﻣﺤﺘـﺮم اﻳـﺮان در ﻃـﻮل اﻧﻘـﻼب ﺛﺎﺑـﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ دوش ﻣﺮدان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨـﺪ در ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ ﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳـﻲ ،ﺧـﺪﻣﺎت ارزﺷﻤﻨﺪي ﺑﻪ اﺳﻼم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺗﻌﻠﻴﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴـﺸﺘﺎز ﺑﺎﺷـﻨﺪ» (ﻣﻮﺳـﻮي، 1399 ص ج 20 ،ص 99 ) .
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ و ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻣﻜﺮر اﺋﻤﻪ ﺟﻬﺖ ﻋﻠﻢ آﻣـﻮزي ﺣﺘـﻲ در ﺑﺮﺧـﻲ ﻣـﻮارد، ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ، ﺗﻌﻠﻢ ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻠﻮم واﺟﺐ اﺳـﺖﺣﻜﻮﻣـﺖ اﺳـﻼﻣﻲ ﻧﻴـﺰ دراﻳﻦ ، ﻣﻴﺎن مسئولیت ﺧﻄﻴﺮي ﺑﺮ دوش دارد و ﺑﺎﻳﺪ شرایط و اﻣﻜﺎﻧـﺎت ﻻزم را در اﻳـﻦ ﺟﻬﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از اﻳﻦ ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ . ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮدن ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ در فرآیند ﺗﻮ ﺳﻌﻪ، ﻣﻠﺘﻲ ﻣﺘﺮﻗﻲ و ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آﺣﺎد ﻣﻠﺖ ﺧﻮد از ﻫﻤﺎن اوان ﻛﻮدﻛﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻣﻨﻈﻢ و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ اﺻـﻮل و ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻫﺪف دار ﻣﺤﻴﻂ آﻣﻮزﺷـﻲ و ﺗﺮ ﺑﻴﺘـﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ را ﻓـﺮاﻫﻢ آورده ﺑﺎﺷﺪ( ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ ،1400 ،ص 86) .
ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان نیزﻫﻤﺮاه ﺑـﺎ اﺻﻼﺣﺎت و ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺗﺘﻤﻴﻢ ﻣﺼﻮب 1368ﺷﻮراي ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ در اﺻـﻮل گوناگونی ﺑﺮ ﺣﻖ ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻓﺮاد در آﻣﻮزش ﻫﻤﺔ ﻋﻠﻮم تأﻛﻴﺪ ﻛﺮده است.
ﺑﻨــﺪ 3 ، اﺻــﻞ 3 : ﻗــﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳــﻲ ﺟﻤﻬــﻮري اﺳــﻼﻣﻲ اﻳــﺮان :«آﻣــﻮزش و ﭘــﺮورش و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﺪﻧﻲ راﻳﮕﺎن ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح، و ﺗﺴﻬﻴﻞ و ﺗﻌﻤﻴﻢ آﻣﻮزش عالی»
اﺻﻞ20 : ﻫﻤﺔ اﻓﺮادﻣﻠﺖ،اﻋﻢاز زن و ﻣﺮد ﻳﻜﺴﺎن، در ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻗﺮار دارﻧـﺪ و از ﻫﻤﺔ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ و ﻣﻮازﻳﻦ اﺳـﻼم ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ.
اﺻﻞ 21:دوﻟﺖ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺣﻘﻮق زن را در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ ﻣـﻮازﻳﻦ اﺳـﻼﻣﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ وزﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ زن و اﺣﻴـﺎي ﺣﻘـﻮق ﻣـﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي او را اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ .
اﺻﻞ 30:دوﻟﺖ ﻣوﻇﻒ اﺳﺖ وﺳﺎﻳﻞ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش راﻳﮕﺎن را ﺑﺮاي ﻫﻤﺔ ﻣﻠـﺖ ﺗـﺎ ﭘﺎﻳﺎن دورة ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد و وسایل ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ را ﺗـﺎ ﺳـﺮ ﺣـﺪ خودکفایی ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﻃﻮر راﻳﮕﺎن ﮔﺴﺘﺮش می دﻫﺪ .
اﺻﻞ 43:ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺳﺘﻘﻼل اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﺎﻣﻌﻪ و رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻛﺮدن ﻓﻘﺮ و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ و ﺑﺮآوردن ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﻧﺴﺎن در ﺟﺮﻳﺎن رﺷﺪ، ﺑﺎ ﺣﻔﻆ آزادي او، اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻤﻬـﻮري اﺳـﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﺮ ﺿﻮاﺑﻄﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫـﺎي اﺳﺎﺳـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻣـﺴﻜﻦ، ﺧـﻮراك، ﭘﻮﺷـﺎك، بهداﺷﺖ، درﻣﺎن، آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻻزم ﺑﺮايﺗـﺸﻜﻴﻞ ﺧـﺎﻧﻮاده ﺑـﺮاي ﻫﻤـﻪ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ(هاشمی ،1400).
روش پژوهش3
درپژوهش حاضربرای پاسخ به سؤالات پژوهش و مطابق با اهداف به تحلیل متون موجودجهان پرداخته شده است. لذا روش تحقیق ، تحلیل محتوای کیفی انتخاب گردیده است. بایستی گفت که پژوهشگر کیفی فقط ازیک روش استفاده نمی کند بلکه بایک سلسله رویکرد سروکار دارد و این رویکرد ها برباز شناسی معناهای ضمنی ونهفته تاریخی ومفهومی درعمل پژوهش تأکید دارد.هرفردی که دست کم بخشی ازیک پژوهش کیفی را انجام داده باشد می داند که انجام یک پژوهش کیفی خوب مستلزم انجام یک سری ازدستورالعمل های مختلف درباره روش یک پژوهش نیست، بلکه منبع اصلی کسب دانش وشناخت در پژوهش کیفی، درگیری پژوهشگر در فرآیند جستجوی معنا وحقیقت در رابطه باعنوان پژوهش ودر واقع تلاش برای شناختی است که بینش های جدید ومفیدی را ایجاد می کند(هومن، 1389).
از مزایای روش تحلیل محتوای کیفی می توان گفت که مطالب موجود در یک متن را باید به شکل مرحله به مرحله مورد تحلیل قرارداد وهم چنین باید دراین تحلیل از فرآیند های قانونی پیروی کرده تابتوان مطالب را در قالب واحدهای تحلیلی مفهومی تقسیم بندی کرد.جنبه های موجود در تفسیر یک متن وهم چنین سؤالات مطرح شده درمورد آن ها درقالب دسته بندی هایی قرار می گیرند باید آن ها را با دقت فراوان درچارچوب فرآیند آنالیز اصلاح وویرایش کرد (فلیک، 1392، ص347).
مراحلی که درتحلیل محتوای کیفی مدنظر است: تعریف واحد تحلیل (کلمه، جمله، پاراگراف) کاهش داده ها،استفاده ازمقوله بندی، اصلاح نظام مقوله بندی ویک طرح کدگذاری (طرح های کدگذاری می تواند هم به صورت قیاسی وهم استقرایی توسعه یابند) براساس داده ها، ارائه گزارش ازداده های کیفی (مایرینگ، 2006، ص3).
در این تحقیق واحد تحلیل «جمله» بوده است .محقق برای پاسخ به سؤالات نیاز به مرور متون مرتبط دارد یعنی برای بررسی آموزش حقوق زنان و استخراج عناصر براساس آموزش حقوق زنان ، اسناد ومتون بین المللی در ارتباط با موضوع پژوهش مورد بررسی قرارگرفته سپس ازجمع بندی نتایج به دست آمده برنامه درسی شامل: اهداف، محتوا، روشهای یاددهی – یادگیری ، تکنیک های ارزشیابی ،محیط وفضای یاددهی- یادگیری تدوین شده است. محقق طراحی عناصر برنامه درسی استخراجی خود رابراساس الگوگیری ازعناصربرنامه درسی کلاین انجام داده است ، بااین تفاوت که کلاین عناصربرنامه درسی خودرا به نه دسته اهداف،محتوا،فعالیت های یادگیری فراگیران،روش های ارزشیابی ،منابع وابزاریادگیری، زمان،محیط وفضا،گروه بندی فراگیران وبالاخره راهبردهای تدریس تقسیم بندی نموده امامحقق ازبین این عناصرنه گانه کلاین برنامه درسی خودرا درقالب پنج عنصراصلی شامل: اهداف، محتوا، روشهای یاددهی- یادگیری ، تکنیک های ارزشیابی ومحیط وفضا طراحی نموده است.
حوزه پژوهش
در این مطالعه (تحلیل محتوای کیفی) حوزه پژوهش شامل متون و اسناد بین المللی، انجمن های وابسته به یونسکو وسازمان ملل ،قانون اساسی کشور،متون اسلامی که درزمینه ارائه چارچوب مناسب برای آموزش حقوق زنان فعالیت دارند، کتب ومنابع پیرامون مباحث آموزش حقوق زنان، مقالات، منابع علمی، پایگاه های اطلاعات علمی و تحقیقات کارشناسان و متخصصان بوده است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و جهت نمونه گیری دراین حوزه از مکتوبات چاپی و دیجیتالی در دسترس استفاده شده است .ازجمله مهم ترین موتورهای جستجوگر وپایگاه های اطلاعاتی
Google Alerts,Springer,Scopus,MagIran,ScienceDirect,Google Schoolar,….) (
وجستجوی منابع براساس اهداف و سؤالات تحقیق بوده است و براساس دیدگاه پاتون در تحقیق کیفی شیوه ایده آل نمونه گیری این است که تارسیدن به مورد زاید یعنی مواردی که پس ازآن اطلاعات جدیدی به دست نمی آید،محقق به انتخاب ادامه می دهد(گال وهمکاران، 1392).
دراین پژوهش نیز با انتخاب موردبه مورد وکسب داده ها تاجایی که داده ها تکرار شد و اطلاعات جدیدی به دست نیامد و فقط یافته های قبلی را تأیید می کرد انتخاب منابع ادامه یافت.
ابزار جمع آوری اطلاعات
دراین پژوهش ازطریق فیش برداری ازمبانی نظری وپیشینه های مرور شده واطلاعات واسناد و مکتوبات داخلی وخارجی به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است که به صورت مرور، استخراج ونقل مفاهیم وعناصر آموزش حقوق زنان هریک ازمنابع به طورجداگانه بوده است.
روش جمع آوری اطلاعات
روشی که برای جمع آوری اطلاعات در اکثر تحقیقات علمی مورد استفاده قرارمی گیردروش کتابخانه ای است و در بعضی از آن ها موضوع تحقیق از نظر روش ازآغاز تا انتها متکی بر یافته های تحقیق کتابخانه ای است. در تحقیقاتی که ماهیت کتابخانه ای دارد تقریباً تمام تلاش محقق درکتابخانه ها صورت می پذیرد، حتی درتألیف و تصنیفات نیز از این روش یعنی روش کتابخانه ای استفاده میشود (حافظ نیا، 1387، ص12).
دراین پژوهش جهت جمع آوری اطلاعات ازروش کتابخانه ای، پایگاه های اطلاعاتی وموتورهای جستجوگرشامل : (GoogleAlerts,Springer,Scopus,MagIran,ScienceDirect,Google Schoolar,…. ) ونیزوب سایت های معتبر ومنابع چاپی ودیجیتالی کتابخانه های دانشگاهی جهت دریافت آخرین تحقیقات انجام شده مرتبط دردنیا ونیز مبانی تئوریک به روز ومنابع قابل استفاده بهره گرفته شده است .
روش تجزیه وتحلیل اطلاعات
درمیان فرآیندهای تحلیل محتوای کیفی، مایرینگ دورویکردرامطرح می کندکه به عنوان رویکردهای اصلی برای بسط وتوسعه نظام مقوله ای ویافتن اجزای متنی مناسب به عنوان نتیجه درنظرگرفته شده اندکه عبارتنداز:بسط نظام مقوله ای استقرایی واستفاده ازنظام مقوله ای قیاسی. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات نیزدراین پژوهش نظام مقوله ای قیاسی بوده است کاربرد نظام مقوله ای قیاسی چنان است که بانظریه های استخراجی وجنبه های مختلف تحلیل ومرتبط کردن آن ها بامتن سروکاردارد.مراحل کیفی تحلیل شامل تعیین روش مند مقوله درعبارات یک متن است تاطی چند مرحله ازتحلیل متن مشخص شود که آن مرحله به چند نحو توصیف می شود تعاریف مقوله ها، نمونه ها و موارد مورد بررسی فرمول بندی می شوند، سپس مرحله به مرحله کامل ودرمراحل تحلیل اصلاح می شوند (مایرینگ،2006،ص10).
بنابراین، به طورکلی ایده اصلی دراین روند، فرمول بندی معیارهای تعریف شده است که ازپیشینه نظری وپرسش تحقیق به دست می آید ودراین زمینه جنبه های متنی موارد موردبررسی قرارمی گیرد. علاوه براین معیارها، مواد موردبررسی موردتوجه قرار می گیرند ومقوله ها مرحله به مرحله وبه طور آزمایشی استخراج می شوند .دراین حلقه بازگشتی، مقوله ها بارها وبارها اصلاح وازتعداد آن ها کاسته می شود تاتنها مقوله های اصلی بمانند وبتوان پایایی آن ها را بررسی کرد. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات این پژوهش نظام مقوله ای قیاسی است که از واحد تحلیل جمله استفاده شده است. دراین پژوهش نقطه شروع کار به کارگیری عناصر برنامه درسی از منظرکلاین بوده است که درحقیقت مدل پیشین کار است وپژوهشگر برطبق آن بین جملات مهم به دنبال مطالبی بوده است که درذیل این عناصر گنجانده شود .به طورکلی می توان گفت که همه رویکردهای تحلیل محتوای کیفی ازیک فرآیند مشابه پیروی می کنند که پژوهش حاضرنیزاین مراحل رادربرمی گیردکه شامل هفت مرحله زیراست:
1- تنظیم کردن سؤالات تحقیق که باید پاسخ داده شود.
2- برگزیدن نمونه موردنظر که باید تحلیل شود.
3- مشخص کردن رویکرد تحلیل محتوایی که باید اعمال شود.
4- طرح ریزی کردن فرآیند رمز گذاری.
5- اجراکردن فرآیند رمز گذاری.
6- تعیین اعتبار وپایایی.
7- تحلیل نتایج حاصل ازفرآیند رمز گذاری (ایمان ونوشادی،1390).
روایی وپایایی پژوهش
دراین پژوهش برای بررسی روایی ازمعیار باورپذیری استفاده شده است .پذیرفتنی بودن برساخته های تحقیق برای سازندگان واقعیت راباورپذیری گویند.به عبارتی فلیک معتقداست که مستدل کردن متن بانقل قول های قابل قبول معیار باورپذیرکردن است (فلیک ،1392؛ ترجمه جلیلی، ص420).
لذا پژوهشگر برای افزایش باورپذیری ازاین استراتژی استفاده کرده است که به طورطولانی مدت حدود یک سال ونیم تحقیقات وداده های مختلف مرتبط با پژوهش رامورد بررسی قرارداده است .
در این پژوهش برای بررسی پایایی نیز از معیار اطمینان پذیری استفاده شده است. اطمینان پذیری طی فرآیندحسابرسی و براساس همان روش حسابرسی درحوزه امورمالی آزمون می شود (فلیک، 1392؛ ترجمه جلیلی، ص421).
لذا پژوهشگر به منظور کنترل اطمینان پذیری رویه اجرای تحقیق ازاستراتژی های زیر استفاده کرده است: ابتدامنابع مرتبط باموضوع مورد جستجو قرارگرفت وداده های خام گردآوری شدند. سپس از طریق خلاصه کردن، مفاهیم اولیه ازداده های خام مرتبط درجدول استخراج شدند. در مرحله بعد آن مفاهیم مهم کدبندی شده و در جداول جدید دسته بندی شدند، دسته های به دست آمده نام گذاری شده ومقوله های اصلی به دست آمدند.سپس مقوله ها باتوجه به سؤالات پژوهش به تفکیک درجداول مربوطه جایگزین شدند، در هر مرحله اقدامات انجام گرفته مورد ارزیابی استاد راهنما و اساتید مشاور قرار گرفته و بازبینی انجام شد تا نتایج نهایی به دست آمده و مورد تأییدقرارگرفت و نیز محقق در مطالعه کیفی مطالب و کدگذاری ها ازاسناد و متون مختلف کمک گرفته است و برای تأیید بیشتر، این عناصرطراحی در هر مرحله و در جهت پاسخ به سؤالات پژوهشی در اختیارچندنفرازاساتیدمتخصص در زمینه علوم تربیتی و روابط بین الملل قرارگرفت وپس از تأیید در هر مرحله ارائه گردید.
بحث و تفسير يافته هاي پژوهش
يافته هاي اين پژوهش شامل پاسخ به سؤالات پژوهش حاضرمی باشدکه عناصرطراحی برنامه درسی شامل : اهداف،محتوا،راهبردهای یاددهی –یادگیری ،تکنیک های ارزشیابی ،فضاومحیط یاددهی- یادگیری مبتنی برآموزش حقوق زنان موردبررسی قرارگرفته است. روش اجرای این پژوهش تحلیل محتوای کیفی بانظام مقوله بندی قیاسی و واحد تحلیل نیز جمله بوده است. کلیه منابع مکتوب و دیجیتال در دسترس مورد مطالعه قرارگرفته ومباحث مربوط به آموزش حقوق زنان استخراج شده، سپس مفاهیم استخراجی ازجملات مهم و مرتبط با سؤالات پژوهش در جداول کدگذاری گردید.جهت تعیین اعتبار این سطح، مطالب استخراج شده دراختیارمتخصصین برنامه ریزی درسی،حقوق وتعلیم وتربیت قرارگرفت تاصحت آن تأیید شود. حال براساس یافته های به دست آمده، سؤالات پژوهش تک تک مورد بررسی قرار می گیرد.
بحث و تفسير یافته های سؤال اول پژوهش
سؤال اول پژوهش :برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی چه اهدافی را برمبنای اسناد و متون بین المللی دنبال می کند؟
یافته های پژوهش حاضردرباره اهداف برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان شامل مقوله هایاهمان مفاهیم جایگزین شده زیراست:
حق زیستن درصلح،جلوگیری ازتبعیض وخشونت علیه زنان ،مشارکت برابرزنان،توجه به فراهم کردن محیط تواناساز برای ازبین بردن فقرزنان ومشارکت ودسترسی به رسانه،محیط زیست سالم وبرخورداری ازآن،تساوی حقوق دربرابرقانون ،حق برخورداری ازآموزش مشارکت زنان درفرآیندتصمیم گیری درکلیه سطوح،برخورداری ازحقوق یکسان درفعالیت ها،مزدبرابردرکار،فرصت های شغلی ،فرصت های برابرآموزشی ،رضایت درازدواج،حقوق فردی زنان ،حق شهروندی زنان،حق زندگی درآرامش وامنیت زن،نفی بردگی زنان ،حمایت قانونی اززن،حقوق زن درخانواده،آزادی بیان ،آزادی عضویت درگروههای اجتماعی،آزادی حرکت فعالانه دراجتماع وسفر،عدالت اجتماعی زنان،سلامت وزیستگاه ومسائل مربوط به جمعیت.
سؤال دوم پژوهش: برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی در دوره ابتدایی چه محتوایی را برمبنای اسناد و متون بین المللی توصیه می کند؟
یافته های پژوهش حاضردرباره محتوای برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان شامل مقوله هایاهمان مفاهیم جایگزین شده زیراست:
توجه به تأمین رفاه اجتماعی زنان،توجه به دسترسی زنان به آموزش،توجه به جلوگیری ازبیکاری،آشنایی باحقوق کارودستمزدعادلانه زنان،آشنایی باحق داشتن فضای زندگی کافی زن،توجه به رژیم غذایی مفید،توجه وآشنایی با دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی،آشنایی باچگونگی رعایت اصول اخلاقی درمحیط اجتماعی ،آشنایی باچگونگی رشدزنان درهمه ابعاد،آشنایی بااصول فرزندآوری وچگونگی تربیت کودک ،توجه به حق کرامت، توجه به حق عدالت،آشنایی باحفظ حقوق کلیه اقوام وگروهها،توجه به آزادی بیان وابرازعقیده،آزادی باورها،آشنایی باصلح وهماهنگی ،آشنایی باحق وابستگی متقابل ،آشنایی باحق حل اختلاف ،توجه به حق تفاهم،همکاری واحترام متقابل درمیان افراد،آشنایی باحق احترام به خانواده وهمه اعضای آن،توجه به حق درک فرهنگ مردم خود،آشنایی باچگونگی حق حساسیت نسبت به تغییرات اجتماعی وفرهنگی ،آشنایی باحق خودآگاهی،آشنایی باحق خوداتکایی،آشنایی باحق عزت نفس ونظم وترتیب ،آشنایی باچگونگی حق احترام ودرک درروابط خودبادیگران،آشنایی به حق عشق واهمیت دادن به موضوعات ومسائل مختلف،آشنایی باحق شجاعت اخلاقی ،حق پذیرش آراء،اعتماد،راستگویی وتحمل ،آشنایی باحفظ آرامش وآشتی طلبی ،توجه به حق پرسشگری وخلاقیت ،توجه به حق جستجوی آرامش درون، توجه به حق آزادی اندیشه ،گرایش وباورها،توجه به حق آزادی انجام مراسم مذهبی،آشنایی باچگونگی همکاری مؤثربادیگران برای هدف مشترک،آشنایی باسازگاری وتمایل به تغییردیدگاه براساس شواهدومنطق ،توجه به مسئولیت پذیری وتمایل به شریک شدن دریک مسئولیت بادیگران ،آشنایی بادقیق گوش دادن به سخن دیگران وتصمیم گیری براساس عدالت ورعایت حق،توجه به احترام به باورها،دیدگاهها ونظرات دیگران،آشنایی ومهارت درحل مسالمت آمیزتعارض ها بدون درگیری وخشونت .
سؤال سوم پژوهش: راهبردهای یاددهی – یادگیری دربرنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی برمبنای اسناد و متون بین المللی چیست؟
یافته های پژوهش حاضردرباره راهبردهای یاددهی – یادگیری در برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان شامل مقوله هایاهمان مفاهیم جایگزین شده زیراست: استفاده ازروش های تشویقی به جای تنبیه وتهدیددرجهت پرورش خلاقیت و آزادی بیان دانش آموزان،استفاده ازروش های عملی درکلاس درس به منظورپرورش روحیه کمک به دیگران ودوستی ومحبت،تشویق آزادی عضویت درگروه های اجتماعی،مشارکت زنان و... ،استفاده از روش چگونگی یادگیری به جای یاددادن و با یادگیری مادام العمر، طراحی نمایش وساخت ماکت هابرای آموزش باموضوعات مرتبط باآموزش حقوق زنان، تشکیل گروه های همکاری برای فعالیت های پرورشی وفوق برنامه وآشنایی بانقش های اجرایی، استفاده از روش های مشاهده وگردش علمی،ذهنیت بخشی رفتارصلح آمیز ازطریق تشویق دانش آموزان، استفاده از روش بحث و پژوهش، تنوع وانعطاف پذیری و مبتنی براحترام درتدریس،گنجاندن فعالیت های مناسب آموزشی باموضوعات آموزش حقوق زنان وهمراه باخلاقیت،استفاده ازتکنیک های تقویت مهارتهای بیانی و گوش دادن فعالانه به دورازتعصب، استفاده ازتکنیک های پرسشگری همراه بادرک حقیقت واستدلال، استفاده ازروش های مبتنی برهمدردی، دلسوزی و رعایت عدالت و ترویج آن (برنامه درسی پنهان).
سؤال چهارم پژوهش :تکنیک های ارزشیابی دربرنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی دردوره ابتدایی برمبنای اسناد و متون بین المللی چیست؟
یافته های پژوهش حاضردرباره تکنیک های ارزشیابی در برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان شامل مقوله هایاهمان مفاهیم جایگزین شده زیراست: ارزیابی رفتارفراگیران بادیگران درمحیط مدرسه درباره رعایت ریزفاکتورهای حقوق زنان وتشویق فراگیران به تأمل ویادگیری ازاشتباهاتشان، ارزیابی دانش آموزان ازچگونگی تهیه گزارش درباره فیلم های آموزشی ونقدآن ها باموضوع حقوق زنان ،استفاده ازهنردرارزیابی قدرت تشخیص دانش آموزان درشناسایی ریزفاکتورهای حقوق زنان ،ارزیابی چگونگی کارگروهی، تعاون وسایررفتارها وفاکتورهای مبتنی بر حقوق زنان درگردش های علمی وکلاس درس،ارزیابی قدرت تشخیص دانش آموزان درشناسایی ریزفاکتورهای حقوق زنان ازطریق به پایان رساندن داستان های ناتمام به عنوان یک تکلیف.
سؤال پنجم پژوهش : فضا ومحیط یاددهی- یادگیری دربرنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی در دوره ابتدایی برمبنای اسناد و متون بین المللی چیست؟
یافته های پژوهش حاضردرباره فضا ومحیط یاددهی- یادگیری در برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان شامل مقوله هایاهمان مفاهیم جایگزین شده زیراست:ایجادمحیط امن ودوستانه،ایجادمحیطی برای آزاداندیشی وتفکردرباره مسائل،ایجادمحیط پرتحمل،پذیراوحمایتگرآموزشی،ایجادمحیطی بافرصت های برابرآموزشی به دورازتبعیض،ایجادمحیطی قابل اعتمادوفارغ ازتهدید.
جمع بندي
آموزش برای حقوق زنان درراستای فرهنگ ارزش های فردی رامی توان یک مدل مفهومی دانست که مدارس می توانند با استفاده ازآن برنامه ای مبتنی برانتقال ارزش های جهانی، رفتارهای پایدار و ایجاد مهارت ها بسازندکه دانش آموزان ما را قادر خواهدساخت به شهروندان فعال جهانی تبدیل شوند و از آن جایی که آموزش و پرورش فرآیندی است که برای تغییر و تعدیل رفتارفراگیران تلاش می کندوبرای تحقق هدف های مشخص به فعالیت میپردازد، دراین عرصه پهناور عوامل گوناگونی اثرگذار است که دراین میان نقش اساسی برعهده برنامه درسی و طراحان برنامه درسی است که عناصراصلی آن شامل اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی – یادگیری و روش ها و تکنیک های ارزشیابی می باشد.هدف ازآموزش برای حقوق زنان را می توان پرورش شهروندان جهانی فعال باویژگی هایی شامل: آگاهی ازوابستگی متقابل انسان ها درچارچوب جهانی، مصمم بودن به گسترش صلح، حقوق بشر و دموکراسی، آگاهی از مسئولیت خود در قبال نفس خویش ومحیط اجتماعی و فیزیکی خود، داشتن وجدان حساس نسبت به تغییرات فن آوری واجتماعی و پیامدهای احتمالی آن تغییرات، برخورداری از رفتار، استانداردها و عادت های کاری که تضمین کننده یادگیری درتمام عمر هستند، دارا بودن اعتمادبه نفس، استقلال واحترام و نیز تمایل به گرفتن تصمیم های عاقلانه وسنجیده دانست. بنابراین هدف آموزش حقوق زنان بایدتوسعه همه جانبه شخصیت وماهیت بشری وپرورش حس احترام به حقوق وآزادی های اساسی زنان باشد.آموزش باید تفاهم، تحمل ودوستی را در میان همه ملت ها و گروههای نژادی ومذهبی گسترش داده وبه فعالیت های کشورایران ونیزسازمان ملل در برقراری صلح کمک کند.اکنون زمانی است که جامعه جهانی و آموزش و پرورش وظیفه اطمینان بخشیدن به مردم را دارند،محتوای کتب درسی وآموزشی نقش مؤثری در ارتقای برابری، صلح وتصور حقوق بشرجهانی دارد، درنتیجه تمامی برنامههای درسی وآموزشی مؤسسات ومراکزآموزشی باید در جهت ارتقای عزت نفس زنان ،آگاهی اجتماعی وایجاد توانایی شرکت در تمامی سطوح جامعه از ملی تا جهانی باشد.هنگامی که در مورد حقوق بشر کار می کنیم این فرصت هست که رابطه میان حقوق ومسئولیت ها و تنشی که می تواند به واسطه نقض حقوق فردی، خانوادگی، اجتماعی، ملی وجامعه جهانی برای زنان به وجودمی آید بررسی شود. برنامه آموزش برای حقوق زنان رامی توان به روش های گوناگون دربرنامه درسی گنجاند.این روش هادربسیاری ازسیستم های ملی آموزش وبسیاری ازمدارس مستقل درتمام جهان نیزرایج هستند. از جمله مهم ترین این روش ها، تجربیات زیسته دانش آموزان رامدنظر قرار می دهد و مروج رویکرد ساختارگرایانه نیز هست. در این روش معلمان متوجه هستند که دانش آموزان باخودیک دانش اولیه رابه هرموقعیت یادگیری می آورند و به واسطه فعالیت هایی که معلم آن ها را طراحی کرده دربرنامه درسی درگیرمی شوند، دانش آموزان با درک تجربیات خودبه ساختن معنی مبادرت می کنند، این فرآیند را باید به صورت یک فرآیند چرخشی درنظرگرفت .به عنوان بخشی ازفرآیندساخت معنی توسط یادگیرندگان بایدبه آن ها فرصت تعمق درباره آن چه فرامی گیرندداده شود،بادرونی شدن این فرآیندانتظارمی رودکه دانش آموزان به آن چه یادمی گیرندعمل نیزبنمایند.ارزشیابی وروش های آن نیزازجمله عناصراساسی برنامه درسی است. بنابراین نیازبه ارزیابی دانشآموزان برای تبدیل شدن به شهروندان فعال جهانی برای موفقیت برنامه آموزش برای آشنایی باحقوق زنان اهمیت کلیدی دارد..بنابراین به دلیل اهمیت این موضوع و توجه به آن دربرنامه درسی مدارس به ویژه دوره ابتدایی که سرآغازرشدفکری وعقلانی دانش آموزان است پژوهش حاضردرصددبرآمدکه به طراحی برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان در دوره ابتدایی به صورت یک مطالعه کیفی برآید .باتوجه به یافته های حاصل ازاین پژوهش،می توان ازکنارهم قراردادن مقوله های به دست آمده برای هریک از عناصر مبانی علمی، اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی – یادگیری وتکنیک های ارزشیابی فراگیربه مدل پیشنهادی برای طراحی برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان دست یافت. به طورکلی پژوهش حاضر به عنوان یک مدل طراحی برنامه درسی مبتنی برآموزش حقوق زنان برای کلیه برنامه ریزان ودست اندرکاران تعلیم وتربیت کشوراین امکان را فراهم می نمایدکه با یک زاویه دیدجدیدبه بازنگری جدی در عناصر برنامه های درسی کشور در دوره ابتدایی بپردازند و مدارس نیز میتوانند با استفاده ازآن برنامه ای مبتنی برانتقال ارزش های جهانی، رفتارهای پایدار و ایجاد مهارت ها بسازند که دانش آموزان ما، را قادر خواهدساخت به شهروندان فعال جهانی تبدیل شوند واین درک وفهم می تواند راهنمای آن ها برای تحقق انسانیت، صلح و آرامش در جهان باشد.
سهم مشاركت نويسندگان:
دکترروح الله مرادی: نویسنده مسئول ،مطالعه مقاله، ایده پردازی ،رفع مشکلات تئوری، ارسال مقاله ،نظارت وپیگیری مراحل مختلف،ویرایش مقاله. دکترسمیراتیغ بخش :طراحی کلی مقاله،جمع آوری مطالب ، ،نگارش مقاله
سپاسگزاري: نويسندگان مراتب تشكر خود را از همه كساني كه در انجام اين مقاله نقش داشته اند اعلام ميدارند.
تعارض منافع: در اين پژوهش هيچگونه تعارض منافع توسط نويسندگان گزارش نشدهاست.
منابع مالي: اين مقاله از حمايت مالي برخوردار نبوده است.
فهرست منابع
آرتیدارط .1400.قوانین ومقررات ویژه زنان درجمهوری اسلامی ایران.تهران:انتشارات برگ زیتون ،چ 2
ایمان م،نوشادی م.1390.تحلیل محتوای کیفی .دوفصلنامه علمی پژوهشی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سره)، 2،44-15.
حافظ نیا م.1387.مقدمه ای برروش تحقیق درعلوم انسانی. تهران: انتشارات سمت، 302صفحه .
شعبانی ق.1400.حقوق اساسی وساختارحکمت جمهوری اسلامی ایران.تهران:انتشارات اطلاعات،چ 3
فلیک ا.1392.درآمدی برتحقیق کیفی .ترجمه جلیلی هـ، تهران: نشرنی، 492صفحه.
گال م و همکاران. 1392. روش های تحقیق کمی وکیفی درعلوم تربیتی وروان شناسی. ترجمه نصر ار وهمکاران،تهران :انتشارات دانشگاه شهیدبهشتی ،چاپ هشتم،جلداول،703صفحه.
مایور ف.1390. اعلامیه جهانی حقوق بشر ترجمه پوینده م، تهران: نشرنی،300صفحه.
موسوی ر.1399.کتاب البیع .تهران :انتشارات مؤسسه تنظیم ونشرآثارامام خمینی قدس سره.
نجفی،محمدحسن ،1415ق ،مجمع الرسائل (المحشی)،مشهد،موسسه صاحب الزمان(ع) ،چ 1
هاشمی م.1400.حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات میزان، 181صفحه.
هومن ح ع. 1389. راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: انتشارات سمت، 181صفحه.
Christie P. 2010. the Complexity of Human Rights in Global Times:the Case of the Right to Education in South Africa. International Journal of Educational Development, 30(1), 3-11.
Flowers N. 2010. the Human Rights Education Handbook: Effective Practices for Learning, Action, and Change. Human Rights Education Series, Topic Book. Human Rights Resource Center, University of Minnesota, 229 19th Avenue South, Room 439, Minneapolis, MN 55455.
Freeman M. 2011. Human Rights: an Interdisciplinary Approach. Polity.
Mayring P.2006.Qualitative Content Analysis.Available,from :http://qualitive –Research.net /fqs-e/200inhalt-e,htm.about15pAccessed on :10 june 2006.
Designing Curriculum of family rights Education Based to culture of individualvalues for Elementary System
Abstract
This Study Was Mainly Designing Curriculum Based to family rights Education for Elementary System.The Present Study Aimed at Investigating the International Documents Conducted on family rights Education for Elementary System by Employing a Qualitative Approach .Domain of Research to Including of International Documents Related and Organization of Nation and International That Providing an Appropriate Framework for family rights Education in The Elementary System. In Order to Collect the Data ,The Related Literature Was Reviewed Based on The Questions and Objectives of The Study .The Data Analysis Was Based on Deduction.The Results of The Study Depicted five Main Categories Including Objective, Content,Learning / Teaching Strategies,Assessment Technicals and Environment and for Validity Used of Credibility and for ReliabilityUsed of Dependability and for Reliable of Capability in Education Investigation by Experts.
Keywords: Education,individualvalues, Designing Curriculum, ,familyrights, Elementary System,culture
[1] استادیار،گروه علوم تربیتی ،دانشگاه آزاداسلامی اصفهان ، میمه، ایران samiratighbakhsh@
[2] - * نویسنده مسئول، استادیار،گروه حقوق ،دانشگاه آزاداسلامی ،اهواز،ایران Ru.moradi@iau.ac.ir
[3] - Method of Research