بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر استحکام ذهنی دانشجویان ورزشکار دانشگاه امام علی(ع)
الموضوعات : پژوهش های کاربردی در علوم ورزشی و سلامتوحید قنبری سالطه 1 , حسن شعبانی 2
1 - دکتری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 - دکتری، دانشگاه دفاع ملی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: Emotional Intelligence, Mental Strength, Students, Athletes, Imam Ali University (AS).,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر استحکام ذهنی دانشجویان ورزشکار دانشگاه امام علی (ع) بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش هم شامل دانشجویان ورزشکار رشته مقاومت جسمانی دانشگاه امام علی (ع) بودند. نمونه آماری شامل 20 نفر برای هر یک از گروه‌های آزمایشی و گروه کنترل در نظر گرفته شد که به روش تصادفی انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. آموزش هوش هیجانی طی ده جلسه آموزشی به گروه آزمایشی داده شد، ولی به گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی داده نشد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه 48 سؤالی بود. این پرسشنامه دارای شش خرده مقیاس شامل: تعهد، چالش، اعتماد به توانایی‌های خود، اعتماد بین فردی، کنترل هیجانی و کنترل بین فردی بود. سؤالات این پرسشنامه در طیف پنج ارزشی لیکرت طراحی شده است. بدین صورت که گزینه خیلی زیاد نمره (5) و گزینه خیلی کم نمره (1) را دریافت می‌کند. میزان پایایی این پرسشنامه 85/0 بوده و داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج حاکی از آن بود که آموزش هوش هیجانی باعث ارتقاء هر شش مؤلفه استحکام ذهنی در دانشجویان ورزشکار در سطح 01/0P< شده است. در پیگیری سه‌ماهه نیز نتایج تکرار شد؛ بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که می‌توان از این مداخله در بهبود و ارتقاء استحکام ذهنی دانشجویان ورزشکار بهره‌برداری نمود.
افسانه پورک، سید عباس؛ واعظ موسوی، سید محمدکاظم (1393). روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سرسختی ذهنی 48 (MTQ48). پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، 10(19)، ص39-54.
آهنگرزاده رضایی، سهیلا؛ رسولی، مریم (1394). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس تاب‌آوری کانر-دیویدسون در نوجوانان مبتلا به سرطان. مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، 13(74).
باقری شیخانگفشه، فرزین؛ حاجی‌حسنی، مبین (1399). بررسی ابعاد استحکام روانی در عملکرد ورزشکاران. تحلیل‌های جامعه‌شناختی و مدیریتی در ورزش، 1(4)، ص10-18.
حسن‌پور، فرحناز؛ گل محمدی، بهروز؛ کاشانی، ولی‌اله (1394). ارتباط استحکام ذهنی با موفقیت ورزشی در زنان و مردان رزمی‌کار. مطالعات روانشناسی ورزشی، شماره 17، ص 97-116.
خداپرست، سیاوش؛ پرویزرام، علی؛ واژبخت لنگرودی، محمدابراهیم؛ رضاوندی، سانا؛ عبدی، حسن (1399). ارتباط هوش هیجانی با عملکرد ورزشی و استرس در ورزشکاران. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 63(5)، ص 2936-2943.
رحمتی، فروغ؛ نعیمی‌کیا، ملیحه (1394). ارتباط استحکام روانی با هوش هیجانی و مقایسه آن بین دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار. پژوهشنامه مدیریت ورزش و رفتار حرکتی، 11(22)، ص141-148.
شمس، امیر؛ ریاحی فارسانی، لیلا؛ سنگاری، ماندانا (1398). تأثیر آموزش هوش هیجانی بر مهارت‌های دقت پرتاب، هماهنگی دودستی، تعادل و بازیافت تمرکز در دانش‌آموزان ورزشکار. پژوهش در ورزش تربيتي، 7(17)، ص187 -206.
طاهری نیام، عبدالله؛ غرایاق زندی، حسن؛ خبیری، محمد (1396). تأثیر تمرین مهارت‌های روانشناختی بر استحکام ذهنی دوندگان سرعت نخبه. مجله پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 8(4)، ص161-176.
گودینی، رحمان (1393). آموزش برنامه تنظیم هیجان به مادران و بررسی اثربخشی آن بر اختلالات رفتاری پسران آنها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
محمدزاده، حسن؛ هلالی اقدم، حسن (1392). تاثیر برنامه آموزش هوش هیجانی بر عملکرد ورزشی دانش‌آموزان ورزشکار. روانشناسی ورزش، 4(1)، ص607-612.
میراحمدی بابا حیدری، سید مهدی؛ قربانی دینانی، حسن (1399). بررسی تأثیر آموزش هوش هیجانی بر استرس و عملکرد تیمی ورزشکاران، مورد مطالعه: ورزشکاران زن استان فارس. مدیریت نوین در مدیریت کارآفرینی و توسعه کسب‌وکار، 1(3)، ص19-37.
یحیی‌زاده جلودار، سلیمان؛ حیدری، شعبان؛ موسوی تروجنی، سیده رقیه (1397). اثربخشی آموزش خودآگاهی بر هویت‌یابی و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم. روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 5(4)، ص 52-62.
Ayala, E., Nelson, L., Bartholomew, M. & Plummer, D. (2022). A conceptual model for mental health and performance of North American athletes: A mixed methods study. Psychology of Sport and Exercise, Vol. 61. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2022.102176
Bahr, R. (2014). Demise of the fittest: are we destroying our biggest talents? British Journal of Sports Medicine. 48(17), p. 1265–1267. https://doi.org/10.1136/bjsports-2014-093832
Baity, N., Syaiful, R. & Muhaimin, N. (2021) The effect of creative problem-solving learning models on problem solving ability in learning motivation and student self-efficacy view. International Journal of Social Science and Human Resource, 4(3), p. 492- 500.
Bradberry, T. & Greaves, J. (2009). Intelligence Emotional. TalentSmart.
Bull, S.J., Shambrook, C.J., James, W. & Brooks, J.E. (2005). Towards an understanding of mental toughness in elite English cricketers. Journal of Applied Sport Psychology, 17(3), p. 209-227.
Campo, M., Laborde, S. & Weckemann, S. (2015). Advances in Psychology Research Chapter: Emotional intelligence training: Implications for performance and health. Nova Publishers, p.75-92.
Clough, P.J., Earle, K. & Sewell, D. (2002). Mental Toughness: The Concept and Its Measurement. In: I. Cockerill (Ed.), Solutions in Sport Psychology (pp. 32-43). London: Thomson.
Crombie, D., Lombard, C. & Noakes, T. (2009). Emotional Intelligence Scores Predict Team Sports Performance in a National Cricket Competition. International Journal of Sports Science & Coaching, 4(9), p. 209-224.
Crust, L. (2008). A review and conceptual re-examination of mental toughness: Implications for future researchers. Personality and Individual Differences, 45(7), p. 576-583.
Drigas, A. & Karyotaki, M. (2019). Executive functioning and problem solving: A bidirectional relation. International Journal of Engineering Pedagogy, 9(3), p. 76-98.
Gucciardi, D.F., Gordon, S. & Dimmock, J.A. (2008). Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology, 20(3), p. 261-28.
Gulliver, A., Griffiths, K., Mackinnon, A., Batterham, P. & Stanimirovic, R. (2015). The mental health of Australian elite athletes. Journal of Science and Medicine in Sport, 18(3), p. 255–261. https://doi.org/10.1016/j.jsams.2014.04.006
Jones, G. (2002). What is this thing called mental toughness? An investigation of elite sport performers. Journal of Applied Sport Psychology, 14(3), p. 205-218.
Kuan, G. & Roy, J. (2007). Goal profiles, mental toughness and its influence on performance outcomes among Wushu athletes. Journal of Sports Science & Medicine, 6(2), p. 28-33.
Loehr, J. (1995). The new mental toughness training for sports. New York: Plume.
Loehr, J.E. (1986). Mental toughness training for sports: Achieving athletic excellence. Penguin Books.
Madrigal, L., Gill, D.L. & Willse, J.T. (2017). Gender and the Relationships Among Mental Toughness, Hardiness, Optimism and Coping in Collegiate Athletics: A Structural Equation Modeling Approach. Journal of Sport Behavior, 40(1), p. 68-86.
Middleton, S.C., Marsh, H.W., Martin, A.J., Richards, G.E. & Perry, C. (2004). Discovering mental toughness: A qualitative study of mental toughness in elite athletes. Routledge.
Moran, A. (2004). Sport and exercise psychology: A critical introduction. Routledge.
Newland, A., Newton, M., Finch, L., Harbke, C.R. & Podlog, L. (2013). Moderating variables in the relationship between mental toughness and performance in basketball. Journal of Sport and Health Science, 2(3), p. 184-192.
Rajesh, C.B., Hussain, S. & Cherappurath, N. (2021). Role of socio-economic status and emotional intelligence on sports attainments: A cross-sectional study with women athletes in Kerala, India. Materials Today: Proceedings, 37(2), p. 2334-2340
Reardon, C.L., Hainline, B., Aron, C.M., Baron, D., Baum, A.L., Bindra, A., Budgett, R., Campriani, N. & et al. (2019). Mental health in elite athletes: International Olympic Committee consensus statement. British Journal of Sports Medicine, 53(11), p. 667–699. https://doi.org/10.1136/bjsports-2019-100715
Sawyer, S., Azzopardi, P., Wickremarathne, D. & Patton, G. (2018). The age of adolescence. The Lancet. Child and Adolescent Health. 2(3), p. 223–228. https://doi.org/10.1016/ S2352-4642(18)30022-1
Sheard, M., Golby, J. & van Wersch, A. (2009). Progress toward construct validation of the Sports Mental Toughness Questionnaire (SMTQ). European Journal of Psychological Assessment, 25(3).
Staiano, W., Bonet, L.R.S., Romagnoli, M. & Ring, Ch. (2024). Mental fatigue impairs repeated sprint and jump performance in team sport athletes. Journal of Science and Medicine in Sport, 27(2), p. 105-112.
Stamp, E., Crust, L., Swann, C. & Perry, J. (2017). Relationships between Mental Toughness, Barriers to Exercise, and Exercise Behaviour in Undergraduate Students. International Journal of Sport Psychology, 48(3), p. 262-277.
Talebi, A. & Koshbean, Y. (2011). Social accountabilityof the youths. Social sciences quarterly, 59(3), p. 207-241.
Vallerand, R.J., Mageau, G.A., Elliot, A.J., Dumais, A., Demers, M.-A. & Rousseau, F. (2008). Passion and performance attainment in sport. Psychology of Sport and Exercise, 9(3), p. 373-392.
Van Rens, F., Borkoles, E., Farrow, D., Curran, T. & Polman, R. (2016). Development and initial validation of the Role Strain Questionnaire for Junior Athletes (RSQ-JA). Psychology of Sport and Exercise, 24(C), p. 168–178. https://doi.org/10.1016/j.psychsport. 2016.02.004
Williams, A.M. & Elliott, D. (1999). Anxiety, expertise, and visual search strategy in karate. Journal of Sport and Exercise Psychology, 21(4), p. 362-375.
