رابطه تکانشگری و تاب آوری با روابط بین فردی پرستاران شاغل در بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد

الموضوعات : فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

شیما عاطفی نژاد ¹ (کارشناس ارشد، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران)
محمد یمینی ² (استادیار گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران)
سید محمد تقی علوی فر ³ (دکترای پزشکی عمومی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران)

تاريخ الإرسال : 09 الإثنين , شعبان, 1445 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ذو الحجة, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: تکانشگری, تاب آوری, روابط بین فردی, پرستاران,

ملخص المقالة :

پرستاران از مهم‌ترین ارکان بخش درمان هستند که با توجه به وضعیت شغلی، مسئول وظایف مهمی از قبیل مراقبت¬های روحی و روانی و جسمانی بیمار می¬باشند و فعالیت¬های فوق در صورت عدم رعایت اصول ایمنی و نیز آرامش و رفاه کاری، در بروز اختلالات جسمانی و روحی این قشر نقش بسزایی دارد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تکانشگری و تاب آوری با روابط بین فردی پرستاران شاغل در بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد در سال 1402 تشکیل داد (حجم جامعه، 250 نفر). حجم نمونه پژوهش حاضر را 148 نفر از پرستارانی تشکیل داد که بر اساس جدول مورگان و گرجسی و به روش نمونه¬گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده¬ها از پرسشنامه تاب¬آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳)، روابط بین فردی منجمی زاده (1391) و پرسشنامه تکانشگری بارت و همکاران (2004) استفاده شد. برای بررسي فرضیه‌های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم‌افزار 22– SPSS استفاده شد. یافته ها و نتایج پژوهش با توجه به مقدار B، بتا، t و سطح معني¬داري نشان داد بین تکانشگری با روابط بین فردی در پرستاران شاغل در بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد ارتباط معنادار منفی و معکوس و بین تاب‌آوری با روابط بین فردی ارتباط معناداری مثبت ومستقیم وجود دارد. (0/05>P ).

المصادر:

حبیبی، حمدالله و فاطمی، ماریه (1394) بررسی رابطه جنس و نقش جنسیتی با میزان تاب‌آوری، مجله علمی – پژوهشی دانشگاه پیام نور واحد تکاب، 4 (2): 67-78.
شمسیان محمد ، شوکت پورلطفی شهلا ، زارعی گیلانی صبا ، رابطه بین تکانشگری با رضایت زناشویی و مهارت های ارتباطی زوجین ، فصلنامه علمی روانشناسی و علوم رفتاری ایران ، 1400
فلاح یخدانی، محبوبه (1398). بررسی رابطه بین خودکنترلی و تکانشگری با بهزیستی روان‌شناختی در نوجوانان 15 سال شهر میبد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردکان.
کاوه، محمد (۱۳۸۷). برقراري ارتباط آسان است، تهران: روزنامه ایران.
کرد میرزا نیکوزاده عزت‌اله ، الگویابی زیستی-روانی-معنوی در افراد وابسته‌به مواد و تدوین برنامه مداخله برای ارتقاء تاب‌آوری مبتنی‌بر روایت‌شناسی شناختی و روان‌شناختی مثبت‌نگر، رسالۀ دکتری رشتۀ روان‌شناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، (1388)
کرد میرزا نیکوزاده عزت اله، مقایسه اثر بخشی برنامه مداخله مبتنی بر روانشناسی مثبت نگر و گروه درمانی آدلری در ارتقاء تاب اوری افراد وابسته به مواد ، نشریه فرهنگ و مشاوره وروان درمانی ، دوره 2 ، شماره 5 (بهار 1390 )
منجمی زاده، اصغر (1391). بررسی رابطه بین مهارت‌های ارتباطی بین فردی و میزان پذیرش اجتماعی دانشجویان دانشگاه پیام نور خوراسگان، پایان‌نامه کارشناسی، گروه علوم اجتماعی.
میرحق، ناهید؛ نایبی، نریمان؛ مجدتیموری، راحیل و کاظم نژاد، لیلی (1394). مهارت‌های ارتباط با بیمار و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پرستاری، مجله پرستاری و مامایی جامع¬نگر، 76 (25): 93-111.
نجمه، حمید؛ کیخسروانی، مولود و بابامیری، محمد (1391). بررسی رابطه سلامت روان و هوش معنوی با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، نشریه جنتا شاپیر، 3 (3): 67- 89.
نظري، ریحانه (۱۳۹۱). اثرات مهارت¬های ارتباطي و ارتباطات بین فردی بر اثربخشي سازماني مدیران ورزشي ایران و ارائه الگو، مجله مطالعات مدیریت ورزش، 4 (2): 173-157.
نقش¬بندی، آزاد؛ احمدی، زهرا؛ میرزایی، پری و امامی، حسن (1397). مهارت روابط بین فردی و نقش آن در زندگی زناشویی، پنجمین کنفرانس بین¬المللی روان¬شناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، قزوین: دانشگاه پیام نور استان قزوین.
نیازآذری، کیانوش (1397). رفتار و روابط انسانی در سازمان¬های آموزشی هزاره سوم، تهران: شیوه.
وامقی، مروثه (1396). مواجهه با خشونت خانوادگی در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران، فصلنامه علوم پژوهشی علوم رفاه اجتماعی، 6 (22): 54- 67.
A C Swann , J C Anderson, D M Dougherty, F G Moeller : Measurement of inter-episode impulsivity in bipolar disorder, Measurement of inter-episode impulsivity in bipolar disorder, PUB MED , ELESEVIER, 2001 Mar 25
Conner KM(2013), Davidson JRT. Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson resilience scale(CD-RISC). Depression and Anxiety; 18: 76-82.
Crawford T, Candlin S, Roger P.(2017). New perspectives on understanding cultural diversity innurse–patient communication. Collegian.; 72(1): p. 36-36.
Ell. G. (2015). Behavioural management: Aggression in dementia: A randomized controlled trial. 117:68-80.
Fossati, A. Barratt, E. S. Borroni, S. Villa, D. Grazioli, F. &Maffei,C. (2007). “Impulsivity, aggressiveness, and DSM-IV personality disorders”. Psychiatry Research, 15(1-3):157-67.
Galvan, A. Hare, T. Voss, H. Glover, G. & Casey, B.J. (2007). Risk-taking and the adolescent brain: Who is at risk? Developmental Science,10, F8–F14.
Grifen, S, & Omadi, R. B. (Eds). (2013). Handbook of resilience in children (2nd ed). New York: Springer
Helen M. Nichols, Doctor of Philosophy, Title of Dissertation: Healthcare Provider Communication with Young Adults: Patient-Centered Communication, Patient Satisfaction, Patient Trust, Social Support, Self-Care Skills, and Emotional Well-Being, Paul Sacco, Ph.D., LCSW, Associate Professor, School of Social Work, University of Maryland, Baltimore, Doctor of Philosophy, 2018
Inga Curry , Jeremy W Luk , Ryan S Trim , Christian J Hopfer , John K Hewitt , Michael C Stallings , Sandra A Brown, Tamara L Wall : Impulsivity Dimensions and Risky Sex Behaviors in an At-Risk Young Adult Sample, PUB MED , ELESEVIER, 2017 Sep 7
Kobasa S. C(2016). Stressful life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology; 37: 1-11.
Konstantinos Karampas, Galanakis Michael, Anastasios Stalikas, Positive Emotions, Resilience and Psychosomatic Heath: Focus on Hellenic Army NCO Cadets, Department of Special Education, University of Thessaly, Volos, Greece, Psychology, 2016, 7, 1727-1740
Kumpfer, K. L. (2005). Factor and processes contributing to resilience: The resilience framework. In: M. D. Glantz & J. L. Johnson (Eds.), Resilience and development (pp. 179-224). New York: Kluwer Academic Publishers.
Ohmura, Y. Takahashi, T. & Kitamura, N. (2005). Discounting delayed and probabilistic monetary gains and losses by smokers of cigarettes. Psychopharmacology, 182, 508-515
Servellen, G. v. (2009). Communication Skills For The Health Care Professional: Concepts, Practice, And, Evidence (2nd ed). Jones & Bartlett Learning.
Swann AC, Anderson JC, Dougherty DM, Moeller FG. (2001). Measurement of inter-episode impulsivity in bipolar disorder. Psychiatry Res. 101:195–197
Waller. A. (2012). Resilience in ecosystem context. Evaluation of the child. American Journal of orthopsy chiatry, 01, 231-230.
Wrosch, C. &Cheier, M. F. (2017). Personality and quality of life: The importance of optimism and goal adjustment. Quality of Life Research 12 (Suppl.1): 59-72.
Eva Gonzalez Ortega , Antonio Fuertes Martin , Isabel Vicario – Molina , Begona Orgas – Bas : Universidad de Salamanca , Espana. Adult attachment style combination , conflict resolution and relationship quality amoung young – adult couples : Terapia psicologica , vol . 38 , no . 3: diciembre 2020
Hudayar Cihan , Didem Aydogan ,Aukara Yildirim Beyazit University , Department of Psychology , Ankara – Turkey Adnan Menderes University , Department of Psychological Counseling and Guidance , Aydin – Turkey : Relational resilience as a protective factor in marital adjustment of couples with cancer : A dyadic model. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2020 ; 33 : 281 – 288

نص كامل:



 

          فصلنامه مهارت های روانشناسي تربيتي

         دانشگاه آزاد اسلامي واحد تنكابن

         سال پانزدهم، شماره اول، بهار 1403، پیاپی 57 

            صص  59-47

 

رابطه تکانشگری و تاب آوری با روابط بین فردی پرستاران شاغل در بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد

 

شیما عاطفی نژاد1، محمد یمینی2*، سید محمد تقی علوی فر3

 

1)       کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران

2)       استادیار گروه روانشناسی، موسسه آموزش عالی خردگرایان مطهر، مشهد، ایران

3)       دکترای پزشکی عمومی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران

 

*نویسنده مسئول: [e-mail]

تاريخ دريافت مقاله  30/11/1402               تاريخ پذيرش مقاله  20/03/1403

چکیده

پرستاران از مهمترین گروههای درمان هستند که وظیفه مراقبت روانی و جسمانی بیماران را بر عهده دارند و انتظار می رود روابط بین فردی خوبی با بیماران داشته باشند. در صورتی که پرستاران از بازتاب رفتارهای خود آگاهی کافی داشته باشند، خواهند توانست به بیماران خود خدمات بهتری را ارائه دهند. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه تکانشگری و تاب آوری پرستاران  با روابط بین فردی آنها انجام شد. پژوهش حاضر  توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری  پژوهش را کلیه پرستاران بیمارستان روانپزشکی ابن‌سینا مشهد در سال 1402 تشکیل دادند (حجم جامعه، 250 نفر).  حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 148 نفر تعیین گردید که به صورت هدفمند نمونه گیری شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تاب آوری کونور و دیویدسون (۲۰۰۳)، روابط بین فردی منجمی زاده (1391) و پرسشنامه تکانشگری بارت  و همکاران (2004) استفاده شد. برای بررسي فرضیه‌های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه با استفاده  از نرم‌افزار 22– SPSS استفاده شد. تحقیقات نشان داد 64 درصد از واريانس مشاهده شده در روابط بین فردی از طریق تکانشگری و تاب‌آوری قابل تبیین است. تحلیل فرضیه های پژوهش نشان داد بین تکانشگری و تاب‌آوری با روابط بین فردی پرستاران شاغل در بیمارستان ابن‌سینا مشهد ارتباط معناداری وجود دارد و با توجه به مقدار بتا، t و سطح معني داري آن، تکانشگری رابطۀ معکوسی با روابط بین فردی داشت به این معنی که اگر تکانشگری افزایش یابد، ارتباط بین فردی موثر با بیماران کاهش خواهد یافت. همچنین داده ها نشان دادند که تاب‌آوری رابطۀ مستقیمی با روابط بین فردی دارد، به عبارتی اگر تاب‌آوری افزایش یابد، روابط بین فردی نیزافزایش می یابد (05/0>P). 

 

کلید واژگان: تکانشگری، تاب آوری، روابط بین فردی، پرستاران

 

 

مقدمه

 

استفاده از مهارت‌های ارتباطی مؤثر یک بخش اساسی و جدایی‌ناپذیر از حرفه پرستاری بوده و یکی از ابزارهای مهم پرستاران برای حمایت از بیماران و اعضای خانواده آن‌ها می‌باشد. برقراری ارتباط مناسب با بیماران برای تصمیم‌گیری و مشارکت دادن بیماران در فرایند مراقبت و نیز پیشگیری از اثرات جانبی درمان‌ها لازم و ضروری است. در بیشتر مواقع بیماران احساس می‌کنند که اطلاعاتشان راجع به بیماری در سطحی نامناسب قرار دارد چنین احساسی می‌تواند عدم اطمینان، اضطراب و افسردگی را در بیماران ایجاد نماید. مهارت‌های ارتباطی به عنوان یک عنصر مهم در مراقبت‌های پرستاری و آموزش پرستاری مطرح می‌باشد و در این بین ارتباط اثربخش مهم‌ترین عامل درحفظ مراقبت‌های پرستاری با کیفیت است (میرحق جو و همکاران، 1394). اســترس شــغلی ، پاســخ هــای جســمانی و هیجانـی زیـان آور افـراد اسـت کـه در شـرایط یـا مواقعـی کـه نیازهـای شـغلی، توانایـی هـا و منابع بـا نیازهـای کارکنـان تطابق نداشــته باشــد روی مــی دهــد (هایس¹ و همکاران ، 2015) . گارتنـر²و همکاران (2010) در مطالعـه خـود نشـان دادنـد کــه اختــلالات روانــی در پرســتاران بــا آســیب هــای جــدی در عملکـرد شـغلی همـراه اسـت کـه ایـن آسـیب هـا شـامل وظایف مربوطـه، جنبـه هـای بیـن فـردی و فرافـردی اسـت همچنین بررسی دیگر نشان داده است که بهزیستی روانی نقش موثری با روابط بین فردی در زنان 18 تا 50 سال دارد (احمدی زاده هاشمی، ایری و کریم آبادی، 1398). از طرفی نشان داده شده که آموزش ضمن خدمت پرستاران در زمینه مهارتهای ارتباطی نقش بسزایی در رضایت بیماران از مراقبت های پرستاری داشته است (آقابراری، محمدی و وروانی فراهانی، 1388). بین ابعاد تیپ های شخصیتی با فرسودگی شغلی همبستگی مستقیم ،اما بین راهبرد مساله مدار با فرسودگی شغلی ارتباط معکوس وبا روابط بین فردی رابطه مستقیم وجود دارد. دراین مطالعه دیده شد بین استرس با روابط بین فردی رابطه عکس وجود دارد (خوش روش، احمدی، مثبت خباز زاده و همکاران، 1399) . همچنین بین  همکاری بین حرفه ای پرستاری ومدیران با رضایت شغلی آنان ، همبستگی وجود داشته لذا  جهت ارتقای عملکرد آنها ، برگزاری کارگاه ها ودوره های آموزشی مشترک بین ایشان توصیه می شود (پارسا، رامبد، غلام زاده و همکاران، 1397). ضعف در ارتباط با بیماران می‌تواند مشکلاتی از قبیل عدم دستیابی به اطلاعات مهم بیماران ، تفسیر غلط اطلاعات بیماران و ایجاد فضای عدم اعتماد بین بیمار و ارائه‌دهندگان مراقبت‌های درمانی را ایجاد نماید اگرچه برقراری ارتباط مناسب با تمامی بیماران لازم و ضروری است ولی برقراری چنین ارتباطی برای بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص اهمیتی دوچندان دارد (پورنجف، 1395). به نظر می رسد  که بین عوامل موثر بر شادکامی و سلامت روانی پرستاران با ارتباط میان فردی رابطه  نزدیکی وجود دارد  (زبر دست، عیسی زاده و ورعی، 1399).بنابراین  برقراری ارتباط مناسب با بیماران در تمامی طول دوره بیماری لازم و ضروری است  به ویژه در دوره‌های بستری بیماران در بیمارستان نیاز به ارتباط مؤثر به صورت چشم‌گیری افزایش می‌یابد. مححقان براین باورند که جهت بهبود و بالا بردن  تعاملات ارتباطی موثر همانند عوامل انسانی ، سازمانی و ارتباطی ، باید  مد نظر و آشنایی مدیران پرستاری و پرستاران قرار گیرد (فرج زاده و کریمی، 1398). همچنین مداخلات درمانی بر ذهن آگاهی نیز،  برای بهبود روابط میان  فردی بر رفتارهای تکانشی ،  تغییرات اساسی وقابل توجه ای ایجاد می کند (کامران و غفاری تهجیری،1401). محققان در مطالعه ای دریافتند  که میزان سلامت روان وشادکامی بین دو گروه از پرستاران عادی و روانپزشکی ، تفاوت اساسی  داشته  بدین صورت که میزان سلامت وشادکامی پرستاران بخش عادی بیشتر از پرستاران بخش روان پزشکی بوده است (محمدی، صدری دمیرچ،1396).در طول دوره‌های بستری ، این پرستاران هستند که بیشترین ارتباط را با بیماران دارند (کراوفورد، کاندلین و روگر³،2017) ،  اگرچه پیامدهای بهداشتی متعددی به ارتباط بیمار – ارائه دهنده خدمات درمانی مرتبط است ولی ارتباط بیمار محور برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی با کیفیت بسیار مهم است (نیکولز، 2018). تحقیقات انجام شده نشان داد که پریشانی روانی با روابط بین فردی در معلمان استثنایی ارتباط موثر و معکوسی داشته ولذا راهبردهای مشاوره ایی خاص را می توان برای مقابله با مسائل روانشناختی و اجتماعی طراحی نمود (رئوف ممونه⁴، 2019 ). از سویی دیگر  برنامه آموزشی توانمند سازی مهارتهای ارتباطی بین فردی از طریق تقویت استراتژی های تفکر مثبت، برنامه ریزی های تطبیقی مدیریت هیجان و همچنین پربارسازی مهارتهای رابطه بین فردی، در شکل گیری اندیشه مصونیت سازی روانی فراگیران به صورت تجربی مؤثر واقع می شود (شکری و پورشهریار، 1398).

 یکی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی تعدیل‌کننده که روانشناسان توجه ویژه‌ای بدان مبذول داشته‌اند، تاب‌آوری است. تاب‌آوری یعنی اینکه فرد بتواند قوام و سلامت روانشناسی خود را در مواجهه با سختی‌ها حفظ کند. این ظرفیت انسان می‌تواند باعث شود تا او پیروزمندانه از رویدادهای ناگوار بگذرد و علی‌رغم قرار گرفتن در معرض تنش‌های شدید، شایستگی اجتماعی، تحصیلی و شغلی خود را ارتقا دهد  (کانر و دیویدسون⁵، 2003). در تبیین این یافته از پژوهش می­توان گفت که در واقع تاب­آوری به عنوان یک سپر محافظ در برابر عوامل استرس­زا عمل می­کند. افراد تاب­آور در مقابل شرایط فشارزا و آسیب­زا مقاومت بیشتری از خود نشان می­دهند، آن­ها در مقابل عوامل فشارزا و مسائل زندگی مقاومت کرده این مقاومت به فرد انگیزه و امید بیشتری برای زندگی می­دهد. افراد تاب­آور دید مثبتی نسبت به حل مشکلات داشته و به جای ناامید شدن به فکر راه حل می­باشند که این موضوع باعث نگرش مثبت­تر آن­ها به زندگی و متعاقباً دیگران و افزایش روابط بین فردی آنان می­شود. در عین حال، یکی از ویژگی­های افراد تاب­آور انعطاف­پذیری شناختی بالای آن­ها است. افراد دارای تاب­آوری نسبت به افراد فاقد آن، رویدادهای منفی را به صورت انعطاف­پذیرتر و واقع­بینانه­تر می­بینند و مشکلات را موقتی و محدود می­دانند که این امر نیز پیامدهای مثبتی همچون ارتقاء روابط بین فردی را برای آنان به دنبال دارد.بعضی مشاغل مانند پرستاران با تنیدگی‌های بسیاری مانند مشکلات چرخه استراحت-کار، مسئولیت‌پذیری بیش‌ازحد، نداشتن تعطیلات و تجربیات رنج‌آور بیماران مواجه هستند؛ از این جهت تاب‌ آوری می‌تواند به آنها کمک کند تا با این عوامل تنیدگی‌زا مقابله کارآمد و متناسبی داشته باشند. ویژگیهای شخصیتی افراد هم  بطور مستقیم هم به شکل  غیر مستقیم از طریق تاب آوری بر سلامت روان تاثیر دارد بنابراین متغیر تاب آوری را می توان یک متغیر واسطه ای بین ویژگیهای شخصیتی و سلامت روان در نظر گرفت (باقری نیا، یمینی، ایلدرآبادی و همکاران، 1394). یافته های  تحقیق کنستانتینوس کارامپاس ⁶و همکاران (2016)  حاکی از آن است که بین عواطف مثبت و تاب آوری و اثر آنها بر سلامت روان تنی در محیطی پراسترس مانند دانشکده های نظامی رابطه مستقیمی وجود دارد. شهررویی و احمدوند ( 1394) در پژوهشی نشان دادند که بین تاب­آوری با سلامت روان همبستگی وجود دارد. عوامل نامناسب مختلفی بر توانایی تاب آوری افراد برای رشد سالم و منظم تاثیر دارد  (گلداستین و بروکس⁷، 2013) .تاب ‌آوری روانی  یک عامل متمایزی است که پیامدهای سلامت روان را پس از ناسازگاری تحت تأثیر خود قرار می‌دهد (والر⁸،2012). تاب‌آوری عبارت از توانایی سازگاري موفقیت‌آمیز با شرایط تهدیدکننده است (نجمه و همکاران،1391). یکی از کارآمدترین خصوصیاتی که می تواند مانع از زمینه سازی توسعه پس از تروما شود ، تاب آوری است که سبب افزایش قدرت تحمل و سازگاری فرد در رویارویی در بحرانها شده وبه حفظ بهداشت روان و ارتقاء نیز می انجامد (میلر⁹و همکاران ، 2016). همچنین تاب آوری شخصی به عنوان توانایی مقاومت و غلبه بر شرایط منفی یا مقابله موثر و سازگار در مواقع مواجهه با کمبود و سختی و مشکل توصیف می شود و تنها به عنوان یک دیدگاه خوش بینانه در زندگی در نظر گرفته نمی شود بلکه توانایی تحمل تغییرات است که شخص را قادر به پیشرفت و زنده ماندن می کند (میلر ¹⁰و همکاران، 2017). تاب آوری به افراد کمک می کند تا بدون اینکه دچار آسیب شوند بتوانند با استرس ها و تجربه های ناخوشایند و فشارزایی زندگی و شغلی مواجه شوند و حتی این موقعیت ها را فرصتی برای ارتقاء ورشد شخصیت خود استفاده کنند (برن نان¹¹، 2017). بنظر می رسد تاب آوری فرآیند سازگاری و مقابله مثبت موفقیت آمیز،  کارآمد در برابر تجربه های ناخوشایند و تنش زای زندگی است. مفهومی پویا داشته  ، چرا که سازگاری مثبت با زندگی می تواند پیامد تاب آوری باشد همچنین پیش آیند رشد و سطوح بالاتری از تاب آوری در نظر گرفته می شود (دلگادو¹² و همکاران، 2017). براساس نظر کرد میرزا نیکوزاده (1390) مداخلات روان درمانی آدلری و روان درمانی مثبت در ارتقای تاب آوری افراد وابسته به مواد می تواند نقش موثری داشته باشد  .برخی از محققان، ظرفیت تاب‌آوری را برای موفقیت در شغل پرستاری لازم می‌دانند (کامپفر¹³،2005). پرستاران در قرن بیست و یکم باید به طور ویژه تاب‌آوری  خود را جهت رویارویی با مشکلات حرفه‌ای گسترش دهند تا بر تجارب منفی غلبه کرده و آن‌ها را به تجارب مثبت تبدیل کنند (حبیبی و فاطمی،1394). پژوهش انجام شده دیگر نشان دادکه پرستاران شاغل در بخش روانپزشکی با آسیب های ناشی ازاسترس ثانویه در سطوح خفیف تا متوسط مواجه بوده و لذا برای افزایش تاب آوری آنها ، برنامه ریزی هایی نظیر کاهش حجم کار، افزایش نظارت بر کارکنان و بهبود پشتیبانی کارکنان برای مدیریت استرس ثانویه ناشی از آسیب ، توصیه شد (جعفر جلال، عزت و همکارا، 1398). از آنجایی که تاب آوری توانایی غلبه بر ناملایمات و قوی تر شدن ناشی از تجربه ها بوده لذا برای افزایش آن،  گنجاندن آموزش تاب آوری در دوره  پرستاری ضروری بنظر می رسد (توماس و آسیلین¹⁴، 2018).

از متغیرهای دیگر تاثیرگذار، تکانشگری است و به رفتاری گفته می‌شود که پیش‌بینی کردن، اندیشیدن به واکنش و در نظر گرفتن عواقب در آن ناچیز و یا وجود ندارد. معمولاً تکانشگری با داشتن تصوری ضعیف، سریع بیان کردن، ریسک نامناسب یا کورکورانه همراه است که نتایج موردپسندی به همراه ندارد وحتی اهداف واستراتژی‌های موفقیت را هم در بلندمدت خنثی می‌کند (گالوان¹⁵ و همکاران،2007). در تکانشگری، شخص دارای اشتیاق به انجام عکس العمل فوری بدون داشتن برنامه بوده  و ممکن است دست به اقدامی بزند که به عواقب آن توجه ننماید ( مک ماهون¹⁶ و همکاران، 2018). در حقیقت تکانشگری طیف گسترده‌ای از رفتارهایی است که روی آن کمتر تفکر شده، به صورت رشد نایافته برای دستیابی به یک پاداش یا لذت بروز می‌کنند و از خطر بالایی برخوردار و پیامدهای ناخواسته قابل توجهی را در پی دارند (اومارو، تاکاشی و کیتامورا¹⁷، 2005). از طرفی رفتارهای تکانشی جزو رفتارهای مخاطره آمیز محسوب شده که انجام عمل آن بدون تفکر با احتمال انجام فوری بدون داشتن تمرکز روی رفتار اتفاق می افتد و  با خطر پذیری بالاهمراه می باشد (کول¹⁸ و همکاران، 2019). بعبارت دیگر تکانشگری دارای بعد شناختی مفهوم پردازی  که با نداشتن کنترل شناختی و تصمیمات ناقص و کند همراه می باشد (ریچ¹⁹ و همکاران، 2019). مرور تحقیقات انجام شده درباره تکانشگری نشانگر آن است که تکانشگری و رفتارهای تکانشی هسته اصلی بسیاری از اختلالات روانی از قبیل بیش فعالی/نقص توجه، اختلالات شخصیت، اختلال یادگیری، اختلال سلوک، اختلال کنترل تکانه، سوء‌مصرف مواد و رفتارهای خودکشی­گرایانه را تشکیل می‌دهند (فوساتی²⁰ و همکاران، 2007). تکانشگری یک عامل خطر مبتنی بر شخصیت است که به خوبی در رابطه با رفتار جنسی پرخطر مورد مطالعه قرار گرفته است (اینگا کاری ²¹و همکاران 2018 ). آن، لی و نون²² (2020) عقیده دارند که افراد تکانشگر سبک پردازش اطلاعات سریعی داشته و در بازداری پاسخ با مشکل مواجه اندعلاوه بر این، برخی معتقدند که تکانشگری ممکن است مانعی بر سر راه یادگیری درسالهای نخستین تحول باشد. زینب برون و همکاران (1400) در پژوهش خود دریافتند که آموزش مهارت های ذهن آگاهی برتکانشگری وانعطاف پذیری روان شناختی نوجوانان با گرایش به اعتیاد ،  باافزایش خودآگاهی هیجانی منجر به کاهش تکانشگری در نوجوانان می شود. همچنین  در تحقیق حجازی و همکاران (1397) نشان دادند که با آموزش مهارت های ارتباطی میان فردی دردانش آموزان دبیرستانی  سبب  کاهش  پرخاشگری و رفتارهای تکانشی در آنها خواهد شد. پژوهشگران بر اين باورنـد كـه بـين مشـكل در سـازگاري هيجاني و مشكلات مرتبط با سلامت روان، رابطـه وجـود دارد (وان دن بورگ²³ و همکاران، 2018). همچنین  آموزش تنظیم هیجان به شیوه یک مداخله روان شناختی موثر بمنظور بهبود خود کنترلی، تکانشگری، کاهش گرایش به اعتیاد به نوجوانان پیشنهاد می شود (علی حسین مسلک و کیانی، 1400). مطالعه لازوراس²⁴ وهمکاران (2019) نشان داد بین تنظیم هیجانی و رفتارهای تکانشگری ارتباط وجود دارد . وجه افتراق تکانشگری و رفتارهای تکانشی از اصطلاحات مشابهی مانند بیش واکنشی این است که این رفتارها شتاب‌زده ، برنامه‌ریزی نشده ، بدون فکر و مستعد اشتباه هستند در حالیکه در بیش واکنشی به جای تأکید بر سرعت بروز عکس‌العمل، تأکید بر شدت و طول زمانی است که عکس‌العمل رخ می‌دهد (سوان²⁵و همکاران، 2001). پژوهش  محبوبی قرخلوو همکاران (1395)  حاکی از همبستگی رابطه بین تکانشگری با مهارت­های ارتباطی بود. یانان یانگ²⁶ و همکاران (2024) نیز نشان دادند که تکانشگری و مشکلات بین فردی به عنوان عوامل خطر افسردگی بوده لذا اصلی ترین عامل خطرافسردگی  در طول زمان تغییر می کند بعبارتی در اوایل دوره نوجوانی تکانشگری عامل خطر غالب، در حالیکه در مراحل بعدی ، مشکلات بین فردی عامل اصلی خطر محسوب می گردد این یافته ها پیامدهای مهمی برای هدایت تلاش ها و مداخلات پیشگیری برای افسردگی نوجوانان محسوب می گردد . در نظر بسیاری از اندیشمندان، حل مسئله عالیترین نمونۀ اندیشیدن است )کونگ و مای²⁷، 2020. ( فرآيند تصمیم‌ گیری يـا انتخاب از ميان گزینه‌ها ، پس از تحليل آن‌ها، يكي از عالي‌ترين پردازش‌هاي شناختي بـه شـمار مي‌آيد (اختياري و بهـزادي، 1382). در تبیین نتیجه به دست آمده می‌توان گفت افرادی که در تکانشگری نمرات بالایی دریافت می­کنند برای انجام کارهایشان برنامه­ریزی ندارند، برای همین برای انجام کارهایشان سریع تصمیم می‌گیرند. آن‌ها در انجام کارهای خود اضطراب دارند چرا که همواره کارهایی را انتخاب می­کنند که مخاطره‌آمیز است. هلندر²⁸ (2001) معتقد است که تکانشگری و رفتار تکانشی دارای سه ویژگی اساسی است. این رفتارها، شتاب­زده، برنامه­ریزی نشده، بدون فکر و مستعد اشتباه هستند. وجود این رفتارها ،  اشتباهات فرد را افزایش می­دهد، شکست­های وی بیشتر می­شود، عملکرد اجتماعی، شغلی، تحصیلی وی مختل خواهد شد و فرد همواره پس از انتخاب رفتارهای تکانشی ،  احساسات منفی از جمله اضطراب، افسردگی و... را تجربه خواهد کرد و از سوی دیگر ابعاد شخصیت وی نیز مختل و مجموع این شرایط نیز باعث کاهش روابط بین فردی در وی خواهد شد. همچنین نتایج تحقیق دیگر نشان داد که دانشجویان مقطع کارشناسی دارای سطح متوسطی از تکانشگری هستند بجز در نوع تکانشگری توجه ، که تفاوت مثبت دیده شد و درسایر موارد تکانشگری از جمله نوع حرکتی ، بدون برنامه ریزی و توجه ، تفاوت معنادار دیده نشد لذا محدودیت ها و پیامدهای این یافته پژوهشی  می بایست مورد بحث قرار گیرد (عبدالهادی، غرایبه و القازو²⁹، 2023). در خصوص شغل پرستاری باید گفت ،  پرستاران در موقعیتهاي کـاري خـود از یـک طـرف بایستی تمامی فرآیندهـا از جملـه مراحـل جمـع آوري اطلاعــات، ارزیــابی ، تشــخیص ، برنامــه ریــزي ، اجــرا و تصمیم گیري را بـه درسـتی انجـام دهنـد و از طرفـی دیگر شرایط پویا و متغیر حاکم بر محیط کار پرستاران، همراه با وضعیت نامطمئن و متغیر مددجویان مستلزم آن اسـت کـه آنهـا تصـمیم گیـران باکفـایتی باشـند و قضاوتهاي بالینی دقیق و مناسبی در مـورد وضـعیت سلامت بیماران انجـام دهنـد. در نتیجـه، تکانشـگري و رفتارهــاي تکانشــی منجــر بــه تصــمیم گیــريهــاي مخـاطره آمیـزي در انجـام مسـئولیتهـاي فـردي و اجتماعی پرستاران خواهد شد (میلین جانسون ³⁰و همکاران، 2017). پژوهش انجام شده پیرامون نشخوار ذهنی و ابعاد مختلف تکانشگری در پرسنل پرستاری بخش های غیرروانپزشکی بیشتر از پرستاران شاغل در بخش های روانپزشکی بود لذا انجام مداخلاتی برای کنترل نشخوار ذهنی و تکانشگری پرستاران شاغل در مراکز درمانی به منظور ارائه خدمات سالم و با کیفیت به بیماران  ، توصیه می شود (حیدری فرد و همکاران، 1401) . یافته هاي مطالعه واندوالا³¹و همکاران (2017)  در خصوص تکانشگري پرستاران بخشهاي مراقبت ویـژه بیمارستانها نشان داد که عوامل تنش زاي بخـش هـا ي مراقبت ویژه بر نشخوار ذهنی، فرسودگی ، افسردگی و مشکلات روانی پرستاران تاثیرگذار بوده و با افزایش عوامل تنش زا، میزان نشخوار ذهنی آنها نیـز افـزایش می یابد. همچنین از مطالعه  دیگر ، پیشنهاد می شود مسئولان حوزه بهداشت و درمان به سلا مت روانی پرستاران توجه بیشتری نشان دهند و با نگرش به هر دوروش ، درمان شناختی-رفتاری و درمان مبتنی بر تنظیم هیجان، زمینه افزایش شناخت و ارتقای هیجان را در پرستاران فراهم کنند (فرهنگیان و همکاران، 1400). وظیفه پرسـتاران در بخـش هاي روانپزشکی ارائه مراقبت براي بیمارانی است کـه اختلال و عملکرد آنها، پیچیده و چالش زا است. از طرف دیگر، بروز خشونت از جانب بیمـاران بعلت ماهیت بیماری و گاه از سوی خانواده آنان نسبت به پرستاران همچنین  خطر خودکشی و مواجهـه بـا رفتارهـاي بـی ثبـات بیمـاران، ماهیت غیرقابل پیش بینی آنها و کـار در محیطـی کـه مملو از تقاضـاهاي مختلـف و چـالش هـا اسـت، فشـار زیادي را بر روان پرسـتاران تحمیـل مـی کنـد. بـدین ترتیب، شرایط کاري غیرقابل پیش بینی در بخشهـاي روانپزشکی می تواند نتایج ناخوشـایند و مضـر زیـادي را به دنبال داشته باشد. مطالعات نشان داده است که پرستاران بخشهاي روان، سطوح بالایی از فرسودگی عاطفی و استرس را در مقایسه بـا سـایر پرستاران تجربه می کنند (رمضانی، 2012). با توجه به آنچه عنوان شد این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش انجام شد که آیا بین متغیرهای تکانشگری و تاب‌آوری با روابط بین فردی ارتباط معناداری وجود دارد یا خیر؟

 

روش شناسی

پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران بیمارستان ابن‌سینای شهر مشهد در سال 1402 بودند (حجم جامعه، 250 نفر).  حجم نمونه پژوهش براساس جدول گرجسی و مورگان تعداد 148 نفر تعیین گردید که به صورت هدفمند تعیین گردید . برای سنجش تاب­آوری از پرسشنامه کونور و دیویدسون (۲۰۰۳) استفاده شد. این مقیاس دارای 25 گویه است که سازه تاب‌آوری را در اندازه‌های پنج درجه‌ای لیکرت می‌سنجد هر عبارت بر اساس یک مقیاس لیکرت بین 0(کاملاً نادرست) تا 4(همیشه درست) نمره‌گذاری می‌شود و دامنه نمره‌گذاری آن 100-0 است و نمره بالاتر نشان از تاب­آوری بالاتر است. نتایج مطالعه مقدماتی مربوط به ویژگی‌های روان‌سنجی این مقیاس در نمونه‌های بهنجار و بیمار، پایایی و روایی آن را تائید کرده است و ضریب آلفای کرونباخ 86/0 گزارش شد (کونور و دیویدسون، 2003). محمدی ( 1384)  در پژوهشی با اجرای مقیاس تاب‌آوری بر روی 718 مرد 25-18 ساله با استفاده از روش آلفای کرونباخ، ضریب پایایی برابر 89/0 بدست آورد. و آن را برای استفاده در ایران انطباق داد. پایایی این پرسشنامه علاوه بر هنجاریابی اولیه، توسط کرد میرزا نیکو زاده (1388) مجدداً با ضریب آلفای کل برابر با 90/0 محاسبه شد.

برای سنجش روابط بین فردی از پرسشنامه منجمی زاده (1391) برگرفته  از پرسشنامه مهارت­های اجتماعی ماتسون (1983)  استفاده شد که دارای 19 سؤال و هدف آن سنجش میزان مهارت ارتباطی بین فردی در افراد مختلف است. طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت از یک تا پنج بوده است و دامنه­ی نمرات بین 19 تا 95 است. برای بدست آوردن روایی پرسشنامه ، منجمی زاده آن را با پرسشنامه دیگری به نام پرسشنامه توانایی برقراری ارتباط موثر به طور هم زمان اجرا کرد و  همبستگی بالایی بدست آورد ( منجمی زاده ، 1391 ) (0.698r =) . همچنین پایائی پرسشنامه یا قابلیت اعتماد آن ، با استفاده از روش اندازه‌گیری آلفای کرونباخ 84/0 محاسبه شد. همچنین در این پژوهش جهت آزمون فرضیه­ها از نرم افزار آماری 22 SPSS-  استفاده شده است و داده­ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت.

 

یافته­ها 

از مجموع افراد شرکت کننده در پژوهش 87 نفر (8/58 درصد) زن و 61 نفر (2/41 درصد) مرد بودند. برای بررسی رابطه بین تکانشگری و تاب‌آوری با روابط بین فردی در پرستاران از رگرسیون چندگانه استفاده شد. برای انجام رگرسیون، پیش فرض لازم مورد بررسی قرار گرفت. در قدم اول برای بررسی عدم تخطی از مفروضه استقلال باقی مانده ها مقدار آماره  دوربین واتسون اندازه گیری شد که در بازه ا تا 5/2 قرار داشت. همچنین چون   مقدار شاخص VIF کمتر از 10 و شاخص تولورنس بین 01/0 تا 1 است لذا  عدم هم خطی بودن متغیرها مشخص خواهد شد (جدول 1).

 

---

[1]  . Hayes

[2]  . Gartner

[3]  . Crawford, Candlin, Roger

[4]  . Rauf Memoona

[5]  . Conner & Davidson 

[6]  . Konstantinos Karampas 

[7]  . Goldstein & Brooks

[8]  . waller

[9]  . Mealer , Schmiege & Meek

[10]  Mealer , Hodapp , Conrad , Dimidjian , Rothbaum, Moss

[11]  . Brennan

[12]  . Delgado

[13]  . Kumpfer

[14]  . Thomas, Asselin

[15]  . Galvan

[16]  . McMahon

[17]  . Ohmura, Takahashi, & Kitamura

[18]  . Cole

[19]  . Reich

[20]  . Fossati

[21]  . Inga Curry

[22]  . Ahn, Lee & Kwon

[23]  . Van Denburg

[24]  . Lazuras

[25]  . Swann

[26]  . Yanan Yang

[27]  . Cong & My

[28]  . Hollander

[29]  . Abdel Hadi , Gharaibeh , Alghazo 

[30]  . Melin‐Johansson

[31]  . Vandevala

 

جدول  1. نتايج تحليل رگرسيون روابط بین فردی

منابع تغییر	مجموع مجذورات	درجه آزادی	میانگین مجذورات	F	سطح معنی‌داری	r	r2	آماره دوربین واتسون
رگرسيون	31/7607	2	65/3803	01/131	001/0	80/0	64/0	54/1
باقيمانده	93/4209	145	03/29

 

 

مدل مشخص می‌کند که 64 درصد از واريانس مشاهده شده در روابط بین فردی از طریق تکانشگری و تاب‌آوری تبیین می‌شود (64/0 R Square =). با توجه به مقدار F و سطح معنی‌داری که کوچک‌تر از 05/0 است فرضیه صفر رد شده و با اطمینان 95% نتیجه می‌گیریم بین تکانشگری و تاب‌آوری با روابط بین فردی در پرستاران شاغل در بیمارستان ابن‌سینا مشهد ارتباط معناداری وجود دارد.

 

 

جدول2.  ضرايب رگرسيون متغيرهای پیش‌بینی کننده در تحليل رگرسيون روابط بین فردی

مدل         بتا        خطاي معيار        ضريب استاندارد        T        سطح معنی دار        تولورنس        VIF

مقدار ثابت        32/14        28/4                34/3        001/0

تکانشگری        07/0-        03/0        15/0-        59/2-        01/0        77/0        29/1

تاب‌آوری        54/0        04/0        86/0        27/15        001/0        77/0        29/1

 

بر اساس نتیجه گزارش شده از جدول (2) تکانشگری تأثیر معکوسی بر روابط بین فردی دارد. اگر تکانشگری یک واحد افزایش یابد، روابط بین فردی 15 صدم کاهش می‌یابد. همچنین تاب‌آوری تأثیر مستقیمی بر روابط بین فردی دارد. اگر تاب‌آوری یک واحد افزایش یابد، روابط بین فردی 86 صدم افزایش می‌یابد.

 

بحث و نتیجه­گیری

تحلیل داده­ها نشان داد که بین تکانشگری و تاب‌آوری با روابط بین فردی در پرستاران شاغل در بیمارستان ابن‌سینا مشهد با توجه به مقدار بتا، t و سطح معني­داري ، تکانشگری تأثیر معکوسی بر روابط بین فردی دارد. اگر تکانشگری یک واحد افزایش یابد، روابط بین فردی 15 صدم کاهش می­یابد. همچنین تاب‌آوری تأثیر مستقیمی بر روابط بین فردی دارد. اگر تاب‌آوری یک واحد افزایش یابد، روابط بین فردی 86 صدم افزایش می­یابد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر همسو با یافته­های پژوهش (شمسیان، پورلطفی و زارعی گیلانی،1400)، ( نظری ،1398)،  (گونزالز- اورتگا¹ و همکاران،2020) و (چیان و ایدوگان²،2020) بود. نتایج پژوهش شمسیان، پورلطفی و زارعی گیلانی (1400) حاکی از همبستگی رابطه بین تکانشگری با مهارت­های ارتباطی بود. (نظری،1398) نشان داد بین تاب­آوری با رفتارهای مخاطره­جویانه رابطه معکوس معناداری وجود دارد. (گونزالز- اورتگا  و همکاران،2020) نتیجه گرفتند که بین تکانشگری با روابط بین فردی رابطه منفی معناداری وجود دارد و (چیان و ایدوگان ،2020) نیز در پژوهشی بر همبستگی بین تاب­آوری با روابط بین فردی تأکید نمودند. 

فرایند ارتباط میان فردی شامل مبادله‌ پویای انرژی میان دو یا چند نفر در چارچوب فرهنگ اجتماعی خاص می‌باشد. به معنای واقعی کلمه، ارتباط میان فردی، فرایندی است که در آن افراد چیزی از خود به اشتراک می‌گذارند که می‌تواند احساسات، افکار، نظرات، ایده، ارزش یا اهداف باشد (سرولن³، 2018). افراد دارای سطوح بالای تکانشگری به دلیل نقص در اکتساب رفتار، عملکرد و عوامل انگیزشی، نیازها و خواسته­های خود را از طریق تسلط، توهین و تحقیر دیگران برآورده می­کنند که این امر پیامدهای مخربی در رفتار آنان از جمله سطوح پایین روابط بین فردی را به دنبال دارد (ورش و چیئر⁴، 2017). در مقابل افراد از طریق تاب­آوری بالا، احساسات خود را تشخیص می­دهند و معنی ضمنی آن را درک می­کنند و به گونه موثق­تری تجربه هیجانی خود را تنظیم می­کنند، بطوری که در سازش­یافتگی با تجربه­های منفی زندگی موفقیت بیشتری خواهند داشت. ضمن اینکه مهارت بیشتر در ادراک درست، فهم و همدلی با هیجانات دیگران، روابط بین فردی قوی­تری را برای آنان ایجاد می­کند. بدین‌جهت می­توان گفت که تکانشگری سبب تخریب روابط بین فردی و تاب آوری سبب افزایش روابط بین فردی در پرستاران شاغل در بیمارستان ابن‌سینا مشهد خواهد شد.

منابع

آقابراری، مریم؛ محمدی، عیسی؛ وروانی فراهانی، عباس. (1388). موانع به کارگیری مهارت های ارتباطی پرستاران در تعامل بابیماران از دیدگاه پرستاران وبیماران ، نشریه دانشکده پرستاری ومامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران (نشریه پرستاری ایران)،22(61): 31-19

احمدی زاده هاشمی، طاهره؛ ایری، یحیی؛ کریم آبادی، عسگر. ( 1398). اثربخشی آموزش نظریه انتخاب بر بهبود روابط بین فردی و بهزیستی روانی زنان 18تا50 سال مقیم در کمپ ماده16 مشهد ، ایده های نوین روان شناسی، 3(7): 19-1 

اختیاری، حامد؛ بهزادی، آرش؛ جنتی، علی ؛مقیمی، احمد (1382). فرآیند کاهش ارزش تعویقی و رفتارهای تکانشی: معرفی یک مطالعه مقدماتی ، فصلنامه  تازه­های علوم شناختی ، 5 (2): 55-46. 

باقری نیا، حسن ؛ یمینی، محمد ؛ ایلدرآبادی ،اسحاق ؛باقری نیا، فهیمه. (1394). رابطه ویژگیهای شخصیتی و سلامت روان با واسطه تاب آوری در پرستاران ، مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار ، 22 (6): 1063 -1070

برون، زینب ؛ دوکانه ای فرد، فریده ؛فتاحی اندبیل ، اعظم. (1400). اثربخشی مهارت های ذهن آگاهی برتکانشگری وخودآگاهی هیجانی نوجوانان با گرایش به اعتیاد ، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه  علوم پزشکی مشهد ،3:933-921  

پارسا، نیلوفر ؛ رامبد، معصومه ؛ غلام زاده، سکینه ؛ شریف ،فرخنده (1397) . ارتباط همکاری بین حرفه ای پرستاران ومدیران با رضایت شغلی پرستاران، مرکز تحقیقات مراقبتهای پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران (نشریه پرستاری ایران ) 31 (112): 43-32.

پورنجف، ریحانه. (1395). بررسی رابطه کیفیت ارتباط پرستاران با میزان ابعاد همدلی پرستاران از دیدگاه بیماران بستری در بیمارستان‌های آموزشی شهر ایلام ، دومین کنفرانس بین‌المللی آینده‌ پژوهی مدیریت و توسعه اقتصادی، مشهد

زبر دست، جیران؛ عیسی زاده، نیکزاد؛ ورعی، شکوه. (1399). بررسی وضعیت شادی ونشاط پرستاران از دیدگاه پرستاران شاغل در دانشگاه علوم پزشکی تهران، مطالعات اسلامی در حوزه سلامت، 4(4): 20-13.

حبیبی، حمدالله ؛ فاطمی، ماریه (1394). بررسی رابطه جنس و نقش جنسیتی با میزان تاب‌آوری، مجله دانشگاه پیام نور واحد تکاب، 4(2):78-67 

حجازی، الهه؛ باباخانی، نرگس؛ احمدی، نگین سادات. (1397). اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر میزان پرخاشگری ورفتارهای تکانشی در میان دانش آموزان دبیرستانی، پژوهش در نظام آموزشی، 12(40):38-25 

حیدری فرد، جبار؛ صمدی، نیلوفر؛ عظیمی لولتی، حمیده؛ نادی قرا، علی اصغر؛ رستم وند، مریم. (۱۴۰۱). مقایسه نشخوار ذهنی و تکانشگری در پرستاران بخش‫های روانپزشکی و غیر ‎روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ، سلامت و مراقبت ، 24(2):319-310

جلال جعفر ؛ عزیزمحمدی، عزت ؛ سید فاطمی، فهیمه؛ حقانی، نعیمه ، حمید (1398).  استرس ثانویه ناشی از آسیب و تاب آوری در پرستاران بخش های روانپزشکی شهر تهران، پرستاری ایران، 32(120):45-33 

 خوش روش ،وحید ؛ احمدی، هدی ؛ خباز زاده، آدینه؛ ابولقاسمی، مهناز ؛ جباری فرد ساره خاتون (1399) . بررسی رابطه استرس و راهبردهای مقابله ای با روابط بین فردی ، فصلنامه تحقیقات روان شناختی، 12(37) :20-1 .

شکری، امید؛ پورشهریار، حسین. (1398). اثربخشی برنامه آموزشی غنی سازی مهارتهای رابطه بین فردی بر اسنادهای علّی، راهبردهای حل تعارض های بین فردی، مهارتهای مقابله شناختی و ادراک از روابط مثبت با دیگران ، روانشناسی تحولی، 15(59):  308-287

شمسیان، محمد ؛ شوکت پورلطفی، شهلا ؛ زارعی گیلانی، صبا. (1400). رابطه بین تکانشگری با رضایت زناشویی و مهارت های ارتباطی زوجین ، فصلنامه روانشناسی و علوم رفتاری ایران، 2: 119-131 

شهررویی، شهریار ؛ احمدوند، شهین ؛  شهررویی مهران (1394). بررسی رابطه تاب‌آوری و سلامت روان دانشجویان دختر دانشکده علوم پزشکی شهرستان رشت، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی، تهران . 

علی حسین مسلک، لیلا؛ کیانی، قمر. (1400). تاثیر آموزش راهبرد تنظیم شناختی هیجان بر گرایش به اعتیاد وتکانشگری فرزندان دارای پدر معتاد در شهر رفسنجان : یک مطالعه کارآزمایی آموزشی تصادفی شده: مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 20: 800-783 .

فرج زاده، زهرا ؛ کریمی ،زهرا (1398) : عوامل موثر در ارتباط اثر بخش میان مدیران پرستاری وپرستاران از دیدگاه پرستاران، نشریه آموزش پرستاری ، 8 (6) . J 

فرهنگیان، سیمین؛ احمدی، وحید؛ میهن دوست، زینب. (1400).  تأثیر مقایسه ای درمان شناختی-رفتاری و مبتنی بر تنظیم هیجان بر سلا مت عمومی، کاهش پرخاشگری و استرس شغلی پرستاران، مراقبت پرستاری و مامایی، 30(1):52-62   

کامران، اصغر؛ میر مهدی، سید رضا؛ غفاری تهجیری، مجید. (1401). اثربخشی ذهن (MBCT) برای بهبود روابط بین فردی وکاهش تکانش پذیری اختلال دو قطبی II، مجله دانش وپژوهش درروان شناسی کاربردی ، 23(1):189-198.

 کرد میرزا نیکوزاده، عزت اله. (1390). مقایسه اثر بخشی برنامه مداخله مبتنی بر روانشناسی مثبت نگر و گروه درمانی آدلری در ارتقاء تاب اوری افراد وابسته به مواد، فرهنگ و مشاوره وروان درمانی ، 2(5): 27-1

محبوبی قرخلو، معصومه ؛ داوری ،رحیم ؛ باقری، نسرین (1395) . رابطه بین مهارت‌های اجتماعی با تکانشگری و هیجان‌خواهی دانش‌آموزان متوسطه شهر تهران ، روانسنجی، 4(19):  67-56 . 

محمدی، نسیم ؛ صدری دمیرچی، اسماعیل. (1396). مفایسه سلامت روان در بین پرستاران بخش روان پزشکی وپرستاران بخش عادی، دانشور پزشکی، 25(131): 80-73

منجمی زاده، اصغر. (1391).  بررسی رابطه بین مهارت‌های ارتباطی بین فردی و میزان پذیرش اجتماعی دانشجویان دانشگاه پیام نور خوراسگان، پایان‌نامه کارشناسی، گروه علوم اجتماعی.

میرحق جو، سیده نوشاز؛  نایبی، ندا ؛  مجد تیموری، رامش  ؛ کاظم نژاد لیلی، احسان  (1394) .  مهارت‌های ارتباط با بیمار و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان پرستاری، مجله پرستاری و مامایی جامع­نگر، 5 (2)،  76:  101-93.

نجمه، حمید ؛ کیخسروانی، مولود ؛  بابامیری،  محمد ؛ دهقانی، مصطفی (1391).  بررسی رابطه سلامت روان و هوش معنوی با تاب‌آوری در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، نشریه جنتا شاپیر، 3 (2) ، 7 :331-338.

 نظري، رسول. (۱۳۹۱). اثرات مهارت­های ارتباطي و ارتباطات بین فردی بر اثربخشي سازماني مدیران ورزشي ایران و ارائه الگو، مطالعات مدیریت ورزش، 4(16): 173-157

Abdel Hadi, Samer؛  Gharaibeh,  Mahmoud ؛ Alghazo, Emad. (2023). Impulsiveness among Undergraduates from the United Arab Emirates and Jordan: Role of Socio-demographic Variables , Health Psychology Research ,.11, PMID: 37405311, PMCID: PMC10317514

Ahn, J. ؛ Lee, S. L. ؛ Kwon, J. (2020) .  Impulsive buying in hospitality and tourism journals. Annals of Tourism Research, 82, 102764.

Brennan, EJ. (2017) . Towards resilience and wellbeing in nurses. British J Nurs , 12; 26(1):43-7.

Cole, AB ؛Littlefield, AK؛ Gauthier, JM؛ Bagge, CL. (2019) .  Impulsivity facets and perceived likelihood of future suicide attempt among patients who recently attempted suicide. Journal of affective disorders , 257:195-199.

Cong, K. N. ؛ My, L. N. T. (2020) . Development and psychometric properties of a social problem solving test for adolescents. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 38(1): 76-95.

Conner, KM؛ Davidson, JRT(2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson resilience scale(CD-RISC). Depression and Anxiety, 18(2) : 76-82.

Crawford, T؛ Candlin, S؛ Roger, P.(2017) .  New perspectives on understanding cultural diversity innurse–patient communication. Collegian., 72(1): 36-36.

Delgado, C. ؛ Upton, D. ؛ Ranse, K. ؛ Furness, T. ؛ Foster, K. (2017). Nurses’ Resilience and the Emotional Labour of Nursing Work: An Integrative Review of Empirical Literature. International Journal of Nursing Studies, 70: 71-88.

Fossati, A. ؛ Barratt, E., S. ؛ Borroni, S. ؛Villa, D. ؛ Grazioli, F. &Maffei,C.(2007). “Impulsivity, aggressiveness, and DSM-IV personality disorders”. Psychiatry Research, 15; 149(1-3):157-67.

Galvan, A. ؛ Hare, T. ؛ Voss, H. ؛ Glover, G. ؛ Casey, B.J. (2007) .  Risk-taking and the adolescent brain: Who is at risk? Developmental Science,10: F8–F14.

Gartner, FR ؛ Nieuwenhuijsen, K؛ Van Dijk, FJ ؛ Sluiter, JK. (2010) . The impact of common mental disorders on the work functioning of nurses and allied health professionals : a system review . Int. J. Nurse study , 47(8): 1047 – 61.

Goldstein.,S ؛ Brooks, R. B. (Eds). (2013). Handbook of resilience in children (2nd ed). New York: Springer.

Gonzalez Ortega ,Eva ؛ Fuertes Martin, Antonio ؛ Vicario – Molina, Isabel ؛ Orgas – Bas, Begona (2020) . Universidad de Salamanca , Espana. Adult attachment style combination , conflict resolution and relationship quality amoung young – adult couples : Terapia psicologica , l . 38(3):diciembre .

Hayes, B؛ Douglas, C؛ Bonner, A. (2015) .  Work environment , job satisfaction , stress and burnout among haemodialysis nurses. J. Nurs Manag , 23 (5): 588 – 598.

Helen M. Nichols, Doctor of Philosophy(2018). Title of Dissertation: Healthcare Provider Communication with Young Adults: Patient-Centered Communication, Patient Satisfaction, Patient Trust, Social Support, Self-Care Skills, and Emotional Well-Being, Paul Sacco, Ph.D., LCSW, Associate Professor, School of Social Work, University of Maryland, Baltimore, Doctor of Philosophy.

Hollander, E. ؛ Evers, E. (2001). New developments in impulsivity. Lancet, 358: 949-950 .

Hudayar,  Cihan ؛ Didem, Aydogan(2020). Aukara Yildirim Beyazit University , Department of Psychology , Ankara – Turkey Adnan Menderes University , Department of Psychological Counseling and Guidance , Aydin – Turkey Relational resilience as a protective factor in marital adjustment of couples with cancer : A dyadic model. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences , 33(3) : 281 – 288.   

Inga, Curry ؛ Jeremy, W Luk ؛ Ryan, S Trim؛Christian J, Hopfer ؛ John K, Hewitt ؛ Michael C, Stallings ؛ Sandra A, Brown؛ Tamara L, Wall (2018) .Impulsivity Dimensions and Risky Sex Behaviors in an At-Risk Young Adult Sample, PUB MED , ELESEVIER, 47(2) : 529-536

Konstantinos, Karampas؛ Galanakis, Michael؛ Anastasios, Stalikas (2016). Positive Emotions, Resilience and Psychosomatic Heath: Focus on Hellenic Army NCO Cadets, Department of Special Education, University of Thessaly, Volos, Greece, Psychology, , 7: 1727-1740

Kumpfer, K. L. (2005): Factor and processes contributing to resilience: The resilience framework. In: M. D. Glantz & J. L. Johnson (Eds.), Resilience and development : 179-224. New York: Kluwer Academic Publishers.

Lazuras, L. ؛Ypsilanti, A. ؛ Powell, P. ؛ Overton, P. (2019): The roles of impulsivity, self-regulation, and emotion regulation in the experience of self-disgust. Motivation and Emotion, 43(1): 145-158. 

Mealer M؛ Hodapp R؛ Conrad D؛ Dimidjian S؛ Rothbaum BO؛ Moss M.(2017) : Designing a resilience program for critical care nurses. AACN Adv Crit Care.;28(4):359-65.

Mealer M؛ Schmiege SJ ؛Meek P.(2016) : The Connor- Davidson Resilience Scale in critical care nurses: a psychometric analysis. J. Nurs Meas.;24(1):28-39.

McMahon, K؛ Hoertel, N؛ Olfson, M؛ Wall, M؛ Wang, S؛ Blanco, C. (2018 ) : Childhood maltreatment and impulsivity as predictors of interpersonal violence, self-injury and suicide attempts: a national study. Psychiatry research. 269 : 386-393.

Melin‐Johansson, C؛ Palmqvist, R؛ Rönnberg, L.(2017) : Clinical intuition in the nursing process and decision‐making—a mixed‐studies review. Journal of Clinical Nursing.;26(23-24):3936-49.

Ohmura, Y؛ Takahashi, T. ؛ Kitamura, N. (2005): Discounting delayed and probabilistic monetary gains and losses by smokers of cigarettes. Psychopharmacology, 182(4):508-15. 

Ramezani, Tahereh (2011) : Nurses' experiences of occupational aggression in the psychiatric wards: Phenomenology approach , Journal of Fundamentals of Mental Health: Mashhad University of Medical Sciences, 13 (52): 27-314

Rauf , Memoona؛ Reza , Ahmed (2019): Psychological distress and interpersonal relationship among special education teachers , Rawal Medical Journal,44(2). https://www.rmj.org.pk/fulltext/27-1543041865.pdf?1722158752  

Reich, R؛ Gilbert, A. ؛ Clari, R. ؛  Burdick, KE؛ Szeszko, PR. (2019) : A preliminary investigation of impulsivity, aggression and white matter in patients with bipolar disorder and a suicide attempt history. Journal of affective disorders , 247:88-96.

Servellen, G.V (2018): Communication Skills For The Health Care Professional: Concepts, Practice, And, Evidence (3nd ed). Jones & Bartlett Learning. https://www.Amazon.com / HSC3661-FOUNDATIONS-FOR-UNDERSANDING-...safeassignments.net

Swann, AC؛ Anderson, JC؛ Dougherty, DM؛ Moeller, FG. (2001): Measurement of inter-episode impulsivity in bipolar disorder. Psychiatry Res. 101:195–197

Thomas, LJ؛ Asselin, M. (2018) : Promoting resilience among nursing students in clinical education. Nurse Educ Pract,28:231-4.

Van Denburg, AN؛ Shelby, RA؛ Caldwell, DS؛ O'Sullivan, ML؛ Keefe, FJ. (2018) : Self-efficacy for pain communication moderates the relation between ambivalence over emotional expression and pain catastrophizing among patients with osteoarthritis. The journal of pain,19(9):1006-1014.

Vandevala, T؛ Pavey, L؛ Chelidoni, O؛ Chang, N-F؛ Creagh-Brown, B؛ Cox, A.(2017) : Psychological rumination and recovery from work in intensive care professionals: associations with stress, burnout, depression and health. Journal of Intensive Care, 5(1):1-8.

Waller, M.A. (2012). Resilience in Ecosystemic context. Evaluation of the child. American Journal of orthopsy chiatry, 01:  231-230

Wrosch, C. ؛SCheier, M. F. (2003): Personality and quality of life: The importance of optimism and goal adjustment, Quality of Life Research 12 (Suppl.1): 59-72. 

Yanan, Yang ؛ Mingyangjia ,Tian ؛ Yu, Liu؛ Shaojie, Qiu ؛Yuan ,Hu ؛ Yang, Yang ؛ Chenxu ,Wang ؛ Zhansheng ,Xu ؛ Lin, Lin (2024) : Effects of Impulsivity and Interpersonal Problems on Adolescent Depression: A Cross-Lagged Study, Behavioral.Sciences,14,52. 

 

---

[1]  . Gonzalez- Ortega

[2]  Cihan & Aydogan

[3]  . Servellen

[4]  . Wrosch & SCheier

 

 

 

 

 

Quarterly Journal of Educational Psychology Skills

Islamic Azad University Tonekabon Branch

Vol. 15, No. 1, spring 2024, No 57

 

 

The relationship between impulsivity and resilience with inter personal relationships of nurses working in Ibn Sina psychiatric Hospital, Mashhad

 

Shima Atefinezhad1, Mohammad Yamini2, Seyyed Mohammad Taghi Alavi Far3

 

1) M.A. Department of Psychology, Kheradgarayan Motahar Institute of Higher Education, Mashad, Iran 

2) Assistant Prof, Department of Psychology, Kheradgarayan Motahar Institute of Higher Education, Mashad, Iran

3) M.D, General Medicine, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran

 

Abstract

  Nurses are one of the most essential treatment groups. They are responsible for patient's mental and physical care and are expected to have good interpersonal relationships with patients. If nurses have sufficient awareness of the reflection of their behavior, they will be able to provide better services to their patients. The present research was conducted to investigate the relationship between impulsivity and resilience of nurses and their interpersonal relationships. The current research was of a descriptive-correlation type. The statistical population of the research was formed by all the nurses of Ibn Sina Psychiatric Hospital of Mashhad in 2023 (community size, 250 people). The sample size was determined based on the table of Krejci & Morgan (1970), which shows the number of nurses (148 people) who were purposefully sampled. Connor and Davidson's resilience questionnaire (2003), Monajemizadeh's interpersonal relationships questionnaire (2013) and Barrett et al.'s impulsivity questionnaire (2004) were used to collect data. Pearson's correlation coefficient and multiple regression analysis using SPSS-22 software were used to investigate the research hypotheses. The research showed 64% of the observed variance in interpersonal relationships can be explained through impulsivity and resilience. The data analysis of the research hypotheses showed that there is a significant relationship between impulsivity and resilience in the interpersonal relationships of nurses working in Ibn Sina Hospital, Mashhad, and according to the value of beta, t and its significance level, impulsivity had an inverse relationship with interpersonal relationships; This means that effective interpersonal communication with patients will decrease if impulsivity increases. Also, the data showed that resilience has a direct relationship with interpersonal relationships; in other words, if resilience increases, interpersonal relationships also increase (P<0.05).

 

Keywords: impulsivity, resilience, interpersonal relationships, nurses

 

47