اثر محلول‌پاشی اسید هیومیک بر عملکرد و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی

الموضوعات : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

رحیم محمودی‌زویک ¹ , محمد نصری ² , میثم اویسی ³

1 - - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی،دانشگاه آزاد اسلامی ورامین- پیشوا، ورامین – ایران.
2 - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ورامین- پیشوا، ورامین – ایران.
3 - استاد‌یار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی ورامین- پیشوا، ورامین – ایران.

تاريخ الإرسال : 29 الأربعاء , رجب, 1435 تاريخ التأكيد : 05 الأربعاء , محرم, 1436 تاريخ الإصدار : 08 الأحد , ذو القعدة, 1436

الکلمات المفتاحية: پروتئین, تنش خشکی, شاخص سطح برگ, گندم, محلول‌پاشی اسید هیومیک, فسفر دانه,

ملخص المقالة :

این آزمایش با هدف بررسی اثر بخشی اسید هیومیک بر عملکرد دانه و انتقال عناصر غذایی به دانه گندم در شرایط تنش خشکی به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران واقع در شهرستان ورامین اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری معمول، تنش خفیف (انجام شش نوبت آبیاری و حذف آب آخر) و تنش شدید (انجـام پنج نوبت آبیاری و حذف دو آب آخر)، و عامل فرعی شامل چهار سطح محلول پاشی اسید هیومیک (آب خالص، محلول پاشی با اسید هیومیک با غلظت 200، 400 و 600 میلی گرم بر لیتر)، بود. نتایج نشان داد که به جز صفات ارتفاع بوته و طول پدانکل سایر صفات مورد اندازه گیری تحت تاثیر تنش قرار گرفتند. برای هر دو سطح تیمار تنش، کاهش معنی داری در عملکرد دانه گندم مشاهده شد. کاهش عملکرد دانه برای تیمار تنش خفیف معادل4/15% و برای تیمار تنش شدید معادل 96/30% در مقایسه با تیمار آبیاری معمول بود. محلول پاشی اسید هیومیک سبب افزایش سرعت رشد و تولید برگ در گیاه و تسریع در دستیابی به حداکثر شاخص سطح برگ شد. با وجود افزایش عملکرد دانه در هر سه غلظت اسید هیومیک، این افزایش تنها در غلظت 600 میلی گرم در لیتر معنی دار بود. مصرف اسید هیومیک، خصوصیات کیفی دانه گندم را بهبود بخشید. درصد پروتئین و درصد فسفر دانه در اثر محلول پاشی اسید هیومیک افـزایش معنـی داری داشت. برازش معادلـه پلی نومیال درجه دوم برای روند تغییرات شاخص سطح برگ در سطوح محلول پاشی و نیز رژیم های مختلف آبیاری نشان داد که برای غلظت های بالا تر محلول پاشی و شرایط آبیاری معمول، حداکثر شاخص سطح برگ در مدت زمان کم تر و در مقادیر بالا تری حاصل گردید. این آزمایش نشان داد که محلول پاشی اسید هیومیک در شرایط آبیاری معمول موجب افزایش عملکرد اقتصادی و بهبود کیفیت دانه گندم شد.