اثر حشره‌کشی اسانس و عصاره‌ی زنیان Carum copticum C.B. Clarke روی شپشه‌ی برنج Sitophilus oryzae L. (Col.: Curculionidae)

الموضوعات : حشره شناسی گیاهان زراعی

تاريخ الإرسال : 21 الثلاثاء , ذو القعدة, 1435 تاريخ التأكيد : 07 الأحد , رجب, 1436 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: اسانس, سمیت تنفسی, عصاره, سمیت تماسی, زنیان, شپشه‌ی برنج,

ملخص المقالة :

در سال های اخیر، استفاده از مشتقات گیاهان به عنوان جای گزین سموم شیمیایی در کنترل آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق اثر حشره‌کشی اسانس و عصاره‌ی گیاه زنیانروی حشرات کامل شپشه‌ی برنج در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر و به روش تقطیر با آب استخراج شد و نیز عصاره‌ی متانولی این گیاه تهیه گردید. این تحقیق در قالب آزمایش طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در شش غلظت و سه تکرار برای اسانس (سمیت تنفسی) و پنج غلظت و سه تکرار برای عصاره (سمیت تماسی)، همراه با تیمار شاهد برای هر دو در شرایط دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±65 درصد و تاریکی انجام شد. مقادیر LC50توسط نرم افزار SPSS.21.0 محاسبه شد. برای اسانس زنیان LC50بعد از 48 ساعت 40/0±35/187 میکرولیتر بر لیتر هوا و برای عصاره بعد از هفت روز ppm 08/0±07/24 روی حشرات بالغ شپشه‌ی برنج محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس و عصاره و نیز با گذشت زمان در هر دو مورد، درصد تلفات افزایش یافت. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس و عصاره‌ی زنیان منبع بیولژیکی مؤثری هستند که می‌توانند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه‌ی برنج به کار برده شوند. البته برای کاربردی ‌سازی این ترکیبات، لازم است مطالعات بیشتری صورت بگیرد.