بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در گندم دوروم با استفاده از مارکرهای مولکولی SSR

الموضوعات : زراعت و اصلاح نباتات

سید سعید نوری نیا ¹ , شهاب سادات ²

1 - کارشناس محقق سازمان تحقیقات و اموزش و منابع طبیعی استان خوزستان
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

تاريخ الإرسال : 08 الأربعاء , ذو الحجة, 1438 تاريخ التأكيد : 26 الإثنين , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الأربعاء , ربيع الأول, 1439

الکلمات المفتاحية: تنوع ژنتیکی, تنش خشکی, گندم دوروم, مارکرهای SSR, گزینش به کمک مارکرها,

ملخص المقالة :

به منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی استفاده گردید. پس از استخراج DNA و تعیین کمیت و کیفیت آن، PCR به روش Touch down صورت گرفت. در مجموع 58 آلل از 20 لوکوس شناسایی گردید. بیشترین آلل متعلق به Xgwm601 و Xbarc108با چهار آلل و کمترین آن با دو آلل متعلق به مارکرهای Xgwm413، Xgdm132، Xwmc48، Xbarc40، Xbarc121‌ و Xgwm375 بود. میانگین آلل تولید شده برای هر لوکوس در این تحقیق 9/2 آلل است. امتیازبندی و طول قطعات تولید شده با استفاده از نرم افزار UVDOC مشخص گردید. ماتریس تشابه، تجزیه کلاستر به روش UPGMA و نیز رسم دندروگرام همگی با استفاده از نرم افزار NTSYS انجام گرفت. معیار آماری ضریب همبستگی کوفنتیک نیز محاسبه و عدد 86% بدست آمد. دندروگرام، نشان دهنده دو کلاستر، در یک کلاستر ژنویپ‌های شماره یک، 2، 15، 16، 20، 13، 3، 4، 19، 8، 12، 7، 9، 5 و 14 و در کلاستر دیگر ژنوتیپ‌های شش، 18، 10، 17 و 11 قرار دارند. ژنوتیپ‌های 5 و 14 از شاخص تحمل به تنش بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردارند. نتایج نشان داد خصوصیت چند آللی یک پدیده کاملاً متداول و معمول در مارکرهای SSR می‌باشد که بیانگر پیوستگی صفات یا تاثیر ژن‌های چند اثره می‌تواند باشد.