تحلیل فضایی آسیب های اجتماعی در بافت جدید و غیر رسمی شهر مراغه

الموضوعات : آمایش محیط

ابراهیم سامی ¹ , وحید شیری ² , رسول رضایی ³ , امید مبارکی ⁴

1 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
2 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
3 - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان ، تبریز، ایران
4 - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا ، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , شعبان, 1445 تاريخ التأكيد : 22 الأربعاء , شوال, 1445 تاريخ الإصدار : 30 الإثنين , ربيع الأول, 1447

الکلمات المفتاحية: تحلیل فضایی, آسیب های اجتماعی, شهر مراغه,

ملخص المقالة :

آسیب‌‌‌های اجتماعی یکی از محورها و مباحث اصلی مطالعات آسیب‌شناسی شهری در اغلب شهرهاست. هدف پژوهش حاضر، تحلیل فضایی آسیب‌های اجتماعی بافت­های شهری (مطالعه موردی: بافت‌های جدید(گلشهر) و غیررسمی(میکائیل آباد) شهر مراغه) بود. نوع تحقیق کاربردی و روش پژوهش توصیفی از نوع علی – مقایسه‌ای بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل افرادی که در بافت‌های شهر جدید گلشهر و بافت غیررسمی میکاییل آباد زندگی می‌کنند. نمونه آماری با توجه به روش تحقیق و نظر متخصصان، تعداد ۱۰۰ نفر برای هر گروه و در کل ۲۰۰ نفر از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای احتمالی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه آسیب‌های اجتماعی محقق ساخته استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون خی دو و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد؛ که نوع آسیب‌های اجتماعی در بافت‌های جدید و غیررسمی شهر مراغه متفاوت است. ولی در مؤلفه‌های ۵ گانه (اجتماعی، خشونت، خانواده، محیط عمومی و اموال) تفاوتی وجود نداشت. همچنین میزان آسیب‌های اجتماعی در بافت‌های جدید و غیررسمی شهر مراغه متفاوت است و میزان مؤلفه‌های ۵ گانه آسیب‌های اجتماعی (اجتماعی، خشونت، خانواده، محیط عمومی و اموال) تفاوت معنی‌داری را در بین بافت‌های غیررسمی و بافت شهری جدید نشان داد. در نهایت می‌توان گفت که در هر دو بافت شهری جدید و بافت‌های غیررسمی آسیب‌های اجتماعی وجود دارد و میزان آسیب‌های اجتماعی در بافت‌های غیررسمی بیشتر از بافت‌های شهری جدید می‌باشد.

المصادر:


1- ایراندوست، کیومرث (1391 ). فقر، سکونتگاه‌هاي غیررسمی و امنیت شهري، فصلنامه ره نامه - سیاستگذارى، سال سوم، شماره اول، 159.
2- بهادری، آرش ؛ بیک محمدی، حسن ؛ تقوایی، مسعود (۱۳۹۶). آسیب شناسی فرهنگی و اجتماعی بافت‌های مساله دار شهری (مورد مطالعه: بافتهای فرسوده کرج)..پژوهشهای مکانی فضایی بهار 1396 - شماره 2 صفحه - از 35 تا 53.
3- پوراحمد، ا.، حاتمی نژاد، ح.، و ملکی، ر. (1399). بررسی تأثیر بافت‌های ناکارآمد شهری بر آسیب‌های اجتماعی (مورد مطالعه: شهر مراغه). مطالعات جغرافیای مناطق کوهستانی, 1(3 (پیاپی 3) ), 37-52.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=577593
4- علی اکبری, اسماعیل, و درخشان, شهرام. (1393). تحلیل الگو‌‌های فضایی آسیب‌‌‌های اجتماعی در محیط‌‌‌های شهری مطالعۀ موردی: منطقۀ پنج کلان‌شهر تهران. پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری, 2(1), 49-72.
doi:10.22059/jurbangeo.2014.51482
5- عظیمی آزاده. (1400). تحلیل بر هم‌کنش‌های ساختار فضایی آسیب‌های اجتماعی در شهر تهران. مجله علمی " آمایش سرزمین ", 13(2), 523-543.
doi: 10.22059/jtcp.2021.328230.670242
6- زارنجی ژیلا فرزانه سادات، یزدانی محمدحسن و جامی اودولو مریم (۱۴۰۰)، مقایسه تطبیقی محلات غیررسمی شهر اردبیل براساس آسیب‌های اجتماعی در دوران پاندمی کووید 19 با تأکید بر امنیت اجتماعی. نشریه پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی. سال چهاردهم- شماره دوم(پیاپی 54 )– تابستان.
7- ستوده، هدایت الله (1395)، آسیب‌ها اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات)، تهران، انتشارات آوای نور.
8- شکوهی، علی (1388). تحلیل مسائل بافتهای فرسوده شهری با استفاده از نقشه¬های فازی، سومین همایش منطقه¬ای بررسی مسائل شهرسازی زنجان.
9- حیدری، محمد تقی؛ محمدی، شهرام (1397). تحلیل و ارزیابی اسیب‌های اجتماعی در محلات دارای اسکان غیررسمی(مطالعه موردی محله اسلام آباد شهر زنجان)، فصلنامه برنامه‌ریزی شهری، سال 11، شماره پیاپی 40، 25-40.
10- مولایی بیرگانی، مرجان(1395). آسیب‌ها و مسائل اجتماعی سکونتگاههای غیررسمی(حاشیه نشینی شهرها)، کنفرانس بین المللی تحقیق و توسعه در علوم انسانی، مدیریت و اقتصاد. تهران.
11- ملکیان, اکرم, عبداللهی, اسماعیل یار محمد توسکی, مریم. (1395). بررسی تأثیر سکونت‌گاه‌‌های غیررسمی ‌بر احساس امنیت اجتماعی «مطالعه موردی: یحیی آباد آران و بیدگل». پژوهش‌های جامعه شناسی معاصر (علمی – پژوهشی 5(9), 75-89
doi: 10.22084/csr.2016.1808

12- Aliber, M (2003). Chrinic poverty in South Africa: incidence, causes and policies, Journal of World Development, 31 (3): 473-490.
13- Atkinson, R; Buck, N and Kintrea, K (2010). Neighbourhoods and Poverty: Linking Place and Social Exclusion, In N. Buck, I. Gordon, A. Hardiding & I. Turok, Changing Cities-Rethinking.
14- Bardi Ana Morad Nejan, R., Malekshahi, GH., Mohamadi, A (2014). Assessment of the Role of Informal Settlements in Spatial Disruption of Urban Structure (Case Study: Gonbadkavus City), Journal of Spatial Planning (Geography), 4(4), 65-86.
15- Beckley, Amber L (2015). Deterrence versus Marginalization: Evidence from Immigrant Offending, Race and Justice, July 2015; vol. 5, 3: 278-300.
16- Dhaliwal, G.S., Sangha, G.S. and Ralhan, P.K. (2000). Fundamentals of Environmental Science, Kalyani Publisher., New Delhi. Shamloo S. [Psychological pathology]. 2nd. Tehran: Roshd Publication. 1989; p: 54
17- Davino, C., Marco, G.,Silvia, S., Vistocco, D.(2021). Measuring Social Vulnerability in an Urban Space through Multivariate Methods and Models. Rheumatology and Theraphy, Soc Indic Res 157, 1179–1201 (2021). https://doi.org/10.1007/s11205-021-02680-0.
18- Dieleman, F., Wegener, M., (2005), ''Compacr City and Urban Sprawll'', Built Environment, 30: 308-323
19- Haliwal, g. S; Sangha, G. S. and Ralhan, P. K (2000). Fundamentals of Environmental science, Kalyani publisher, New Delhi.
20- Harvey, D. (1973). Social Justice and the City, University of Georgia Press, Translated in Persian by Hesamin.
21- Marwa A. Khalifa. 2015. “Evolution of informal settlements upgrading strategies in Egypt: From negligence to participatory development”. Ain Shams Engineering Journal. Vol. 6. Issue 4. pp. 1151-1159.
22- McCord, E.S. and Ratcliffe J.H (2009). Intensity Value Analysis and the Criminogenic Effects of Land use Features on Local Crime Patterns, Crime Patterns and Analysis, 2 (1): 7, available at: www.jratcliffe.net/papers/McCord_Ratcliffe.
23- Mohseni, R. A (2015). City and its Socio-Economic Pathology, Case Study: Gorgan, Journal of Social Research, 8(29), 19-44.
24- Petrella, L. (2004). Urban Space and Security Policies: between inclusion and privatization, UN-HABITAT, World Urban Forum, Barcelona, Spain.
25- Smolka, M (2008). Informality and ponerty in Latin Amerian urban policies, In: Martine. G, et al. (Eds.), the New Global Frontier: Urbanization, Poverty, and Environment in the 21st Century, Eathscan, London: 99-114.
26- Wallace, M., Wisener, M., & Collins, K. (2006). Neighbourhood characteris tics and the dis tribution of crime in Regina. S tatis tics Canada, Canadian Centre for Justice Statistics