بررسی تأثیر تراکم بوته بر خصوصیات مرفولوژیکی و عملکرد دانه ژنوتیپ های سویا در استان مرکزی
الموضوعات : یافته های نوین کشاورزی
مجید آنجفی
1
(کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد)
امین فرنیا
2
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد)
الکلمات المفتاحية: سویا, رقم, تراکم, استان مرکزی,
ملخص المقالة :
به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت بر خصوصیات مرفولوژیکی و عملکرد دانه ارقام سویا در استان مرکزی، آزمایشی در سال 1386 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اراک انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی تراکم در چهار سطح 16=D1، 22=D2، 28=D3 و 34=D4 بوته در مترمربع و عامل فرعی شامل رقم ویلیامز=V1 و لاین جدید L17=V2بود. نتایج آزمایش نشان دادند اثر تراکم بر تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته ووزن هزاردانه در سطح 1 درصد و عملکرد دانه در سطح 5 درصد معنی دار و سایر صفات معنی دار نشد. اثرات متقابل تراکم در رقم روی وزن هزاردانه و عملکرد به ترتیب در سطح 1و 5 درصد معنی دار و بر روی سایر صفات معنی دار نشد. تراکم D4 با 3880 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تراکم D1با 3350 کیلوگرم کمترین عملکرد دانه را داشتند. لاین L17 با میانگین عملکرد 3980 کیلوگرم در هکتار نسبت به رقم ویلیامز با 3590 کیلوگرم برتری نشان داد. بالاترین عملکرد بهدست آمده مربوط به لاین L17در تراکم D4 معادل 4490 کیلوگرم در هکتار و کمترین آن از رقم ویلیامز در تراکم D1 معادل 3010 کیلوگرم بود. بالاترین وزن هزاردانه تراکم های مورد آزمایش مربوط به D1 معادل 32/158 و کمترین آن از تراکم D4 معادل 66/145 گرم به دست آمد. تراکم D1 با میانگین تعداد 3/3 بیشترین و تراکم D4 با میانگین 48/1 کمترین تعداد شاخه فرعی را داشتند. همچنین تراکم D1 دارای بیشترین غلاف در شاخه فرعی معادل 51/6 و تراکم D4دارای کمترین غلاف در شاخه فرعی معادل 33/4 بود. همین تراکم با میانگین تعداد 5/42 بیشترین و تراکم D4 کمترین تعداد غلاف در بوته معادل 41/21 را داشتند. بنا بر نتایج حاصله، با افزایش تراکم میزان عملکرد هر دو رقم مورد آزمایش افزایش یافت ولیکن لاین L17 در تراکم 34 بوته در مترمربع با تولید 4490 کیلوگرم بذر در هکتار برتری نشان داد.
- دادیان، ع. 1382. بررسی تأثیر دور آبیاری و تراکم گیاه بر دو رقم سویا در استان مرکزی. پایاننامه کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین.
2- رحیمیان، ح. و بنایان، م. 1375. مبانی فیزیولوژیکی اصلاح نباتات (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد. چاپ اول.
3- گنجعلی، ع. و مجیدیهروان، ا. 1378. اثر الگوی کاشت و تراکم بوته بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات ظاهری سویا رقم ویلیامز در کرج. مجله نهال و بذر. جلد 15 شماره 2، ص 155-142.
4- مجنونحسینی، ن. و یزدیصمدی، ب. 1377. اثر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سویا. مجله نهال و بذر. جلد 14 شماره 3، ص 28-20.
5- محمدی، ا. 1378. گزارشات پژوهشی تحقیقات دانههای روغنی. مرکز تحقیقات کشاورزی مغان. ص 24-22
6– مؤدبشبستری، م. و مجتهدی، م. 1369. فیزلوژی گیاهان زراعی (ترجمه) انتشارات مرکز نشر دانشگاهی. چاپ اول.
7- Ablett, G. R., Schleihauf, J. C. and Mclaren, A. D. 1984. Effect of row width and population on soybean yield in south western Ontario. Can . J. of Plant Sci. 64: 9-15.
8- Boquet, D. J. 1990. Plant Population density and row Spacing effects on soybean at post – optimal planting dates. Agron. J., 82: 29-64.
9-Copper, R. L. 1977. Response of Soybean Cultivars to narrow rows and planting dates under Weed–Free conditions. Agron. J., 69: 89 -92.
10- Duncan, W. G. 1986. Planting patterns and soybean yields. Crop Sci. 26: 584 -588.
11- Egli, D. B. 1988. Alteration in plant growth and dry matter distribution in soybean. Agron. J. 80: 86-90.
12- Egli, D. B. and UY, Z. 1991. Crop growth rate and seed per unit area in soybean. Crop Sci., 31: 439-441.
13- Fredrick, J. R., Baver P. J., Busscher W. U. and Cutcheon, Mc. 1998. Tillage management for double cropped. Crop Sci., 972: 387-391.
14- Ikeda, T. 1992. Soybean planting patterns in relation to yield and yield components. Agron. J. 84: 923-926.
15-Jon, O. and Baldock, J. 1981. Legume and mineral N effects on corp yield in several crop sequences on the missisipi vally. Agron. J. 73:885- 890.
16-Olson R. A. and Kurtz L. T. 1982. Crop N requirements, utilization and fertilization. Agron. J. 22: 567-604.
17- Patterson T. G. and Larue T. A. 1983. Nitrogen fixation by soybean: seasonal and cultivar effects, and comparison of estimates. Crop Sci., 23: 488-492.
19-Shibles R. M, and webber C. R. 1995. Leaf area solar radiation interception and dry matter production by soybean. Crop Sci., 5: 575-577.
20-Wilcox R. 1987. Soybeans production and uses. American society of agronomy , lnc .
