مطالعه ارتباط مکانی خصوصیات خاک با عملکرد گندم در شرایط تداخل با علف‌های هرز با استفاده از روش زمین‌آماری

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

عباس نصیری دهسرخی ¹ , احمد قنبری ² , حسن مکاریان ³ , محمد رضا اصغری پور ⁴

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
2 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود
4 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

تاريخ الإرسال : 01 السبت , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 21 الجمعة , ربيع الأول, 1445 تاريخ الإصدار : 09 الجمعة , جمادى الثانية, 1445

الکلمات المفتاحية: سلمه‌تره, کریجینگ, توزیع لکه‌ای, دامنه تأثیر,

ملخص المقالة :

هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط مکانی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با عملکرد گندم در شرایط رقابت با علف‌های هرز در شرایط آب و هوایی اصفهان بود. در سال زراعی 99-1398، آزمایش مزرعه‌ای در قالب سیستم شبکه‌ای با فاصله 2 × 2 متر انجام شد. در هر نقطه شبکه، خصوصیات خاک، عملکرد دانه گندم و تراکم علف هرز سلمه‌تره اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد ویژگی‌های خاک، تراکم علف هرز و عملکرد گندم در سطح مزرعه، توزیع یکنواخت یا تصادفی نداشت بلکه دارای پراکنش لکه‌ای یا تجمعی بود. نتایج نشان داد علف هرز سلمه‌تره دارای همبستگی مکانی متوسط با محتوای شن و EC خاک و همبستگی مکانی قوی با پتاسیم خاک بود، درحالی‌که این علف هرز در خاک‌های با مقادیر پایینی از محتوای فسفر، رس، سیلت و pH خاک، تجمع بیشتری داشت. کراس سمی‌واریوگرام برازش داده شده نشان داد عملکرد دانه دارای همبستگی مکانی قوی با صفات فسفر، پتاسیم، pH و رس خاک به ترتیب به میزان 8/85، 0/80، 3/80 و 9/80 درصد در دامنه 9/2، 6/3، 0/4 و 8/2 متر بود. مناطقی که عملکرد گندم در آن‌جا کمتر بود غالباً منطبق بر مناطقی بود که محتوای شن و EC خاک در آن‌جا بیشترین میزان را دارا بودند. در مجموع، نتایج حاکی از آن بود که عملکرد دانه گندم در سطح مزرعه از مکانی به مکان دیگر تغییر می‌نمود یا به عبارتی دارای توزیع لکه‌ای بود که این تغییرات تحت تأثیر خصوصیات خاک و علف هرز قرار می‌گیرد.