واکنش عملکرد و کیفیت دانه دو رقم کلزا به کاربرد عناصر روی و آهن تحت شرایط کم‌آبی

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

حمیدرضا ذاکرین ¹ (گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران)
امیرحسین شیرانی راد ² (استاد مؤسسه تحقیقات اصلاح نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.)
سعید سیف زاده ³ (گروه زراعت- واحد تاکستان-دانشگاه آزاد اسلامی-تاکستان-ایران)
سید علیرضا ولدآبادی ⁴ (گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد تاکستان-تاکستان، ایران)

تاريخ الإرسال : 14 الإثنين , شعبان, 1444 تاريخ التأكيد : 01 الأربعاء , محرم, 1445 تاريخ الإصدار : 24 السبت , ذو الحجة, 1443

الکلمات المفتاحية: تنش خشکی, بهبود عملکرد, کلزا, ریزمغذی, کاربرد برگی,

ملخص المقالة :

این آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1399-1398 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در سه سطح آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله گل‌دهی و قطع آبیاری از مرحله خورجین‌دهی و چهار سطح عناصر ریزمغذی شامل صفر (به‌عنوان شاهد)، کاربرد برگی روی، آهن و روی + آهن، به‌صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و دو رقم کلزا به‌نام‌های ساری‌گل و آرجی‌اس‌300 در کرت‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه فرعی در بوته (72/7 عدد)، تعداد خورجین در شاخه‌های فرعی (8/125 عدد)، وزن هزار دانه (49/5 گرم)، عملکرد زیست‌توده (23760 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد دانه (5668 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن کلزا (2519 کیلوگرم در هکتار) در رقم آرجی‌اس‌-300 تحت شرایط آبیاری کامل و کاربرد روی + آهن به‌دست آمد و در شرایط مشابه تفاوت معنی‌داری با رقم ساری‌گل نشان نداد. در این آزمایش، قطع آبیاری از مرحله گل‌دهی بیشترین کاهش عملکرد دانه کلزا را نشان داد و تحت شرایط تنش کم‌آبی از مرحله گل‌دهی، کاربرد برگی روی + آهن، عملکرد دانه ارقام آرجی‌اس300 و ساری‌گل را در مقایسه با شاهد به‌ترتیب، معادل 107 و 136 افزایش داد. کاربرد تلفیقی روی و آهن به‌صورت کاربرد برگی از طریق بهبود رشد رویشی و زایشی بوته‌های کلزا، عملکرد دانه را در سطوح مختلف رژیم آبیاری افزایش داد. بدین ترتیب، کاربرد برگی ترکیبی عناصر ریزمغذی روی و آهن هر دو با غلظت 4 در هزار می‌تواند برای افزایش عملکرد کمی و کیفی کلزا تحت شرایط اقلیمی مشابه توصیه شود