توان کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی در بهینه‌سازی مدل‌های پیش‌بینی تقلب
عباس کولیوند
1
(
گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
محمد حسنی
2
(
استادیار حسابداری، گروه تحصیلات تکمیلی حسابداری و حسابرسی، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
مهران متین فرد
3
(
استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: کشف تقلب, رویکرد لاجیت, رویکرد تمایزی,
ملخص المقالة :
هدف این پژوهش، مقایسه مدل توسعه یافته پیش بینی تقلب با تلفیق و تمرکز بر مؤلفه‌های کیفیت گزارشگری مالی وکیفیت حسابرسی با رویکرد لاجیت و تمایزی است. در این پژوهش دستکاری سود با ۵ شاخص برای تشخیص تقلب و تعیین شرکتهای سالم و ناسالم مورد استفاده قرار گرفته است: الف) مجموع اقلام تعهدی، ب) اقلام تعهدی اختیاری، ج) هموارسازی سود عملیاتی، د) سود خالص و ه) سود ناخالص. برای اندازه‌گیری سطوح هموارسازی سود از شاخص ایکل (1988)، استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش را کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می‌دهد. در این تحقیق از عوامل چهارگانه کیفیت گزارشری مالی، کیفیت حسابرسی، مثلث تقلب و نهایتاً نقش افشاگران تقلب بر اساس شاخص راهبری شرکتی برای پیش‌بینی احتمال وقوع تقلب استفاده شده که ماحصل آن ارائه الگوهای توسعه یافته پیش‌بینی تقلب بر اساس رویکردهای لاجیت و تمایزی است.یافته‌های حاصل از بررسی 104 شرکت در بازه زمانی 1388 تا 1398، بیانگر این است که: الف) دقت مدل اولیه بنیش با اضافه نمودن متغیرهایی مانند: کیفیت حسابرسی، کیفیت گزارشگری مالی، مثلث تقلب و واحد حسابرسی داخلی مؤثر بهبود می‌یابد و ب) توان رویکرد لاجیت نسبت به رویکرد تمایزی در 4 دسته پرتفوی مجموع اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری، هموارسازی سود عملیاتی و سود ناخالص نسبت به رویکرد تمایزی بالاتر بوده و در تشخیص شرکتهای سالم و ناسالم به‌صورت کاراتری عمل می‌کند.
