ارائه چارچوب توسعه ذهن آگاهی حسابرسان

الموضوعات :

مجتبی کرمیان ¹ , عبدالرضا محسنی ² , مصطفی قاسمی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی حسابداری، دانشکده حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، بوشهر، ایران.
2 - استادیار و عضو هیات علمی، گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، بوشهر، ایران.
3 - عضو هیئت‌علمی گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی بوشهر

تاريخ الإرسال : 06 الجمعة , جمادى الثانية, 1444 تاريخ التأكيد : 24 الثلاثاء , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 27 السبت , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: ذهن آگاهی, دلفی فازی, تحلیل اکتشافی, رویکرد فراترکیب, حسابداری رفتاری.,

ملخص المقالة :

هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه چارچوبی برای توسعه ذهن‌آگاهی حسابرسان با استفاده از یک رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) است. در رویکرد کیفی، به منظور شناسایی فاکتورهای مؤثر بر ذهن آگاهی حسابرس، از روش فراترکیب استفاده شد و با مروری نظام‌مند بر روی مطالعات داخلی و خارجی، تعداد 35 شاخص استخراج گردید. به منظور سنجش روایی، پرسشنامه‌ای بر مبنای رویکرد دلفی فازی طراحی و در اختیار تعداد 38 نفر از اساتید با حداقل 5 سال سابقه کاری در حوزه حسابرسی و تحصیلات دکتری که در حوزه علوم مالی رفتاری مقالاتی منتشر کردند، قرار داده شد. به منظور سنجش پایایی شاخص‌ها از آلفای کرونباخ و به منظور طبقه بندی شاخص‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی با تکیه بر دیدگاه 270 نفر از کارشناسان حوزه حسابرسی با حداقل سه سال سابقه کاری فعال در موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس اوراق بهادار و مقیم تهران، استفاده شد. در نهایت تعداد 27 شاخص در 7 دسته تمرکز در لحظه، حفظ اخلاقیات، دانش فراشناختی، عدم واکنش نامعقول، فعالیت آگاهانه، کنترل توجه و مهارت فراشناختی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده از مطالعه، ذهن آگاهی، ناشی از تخصص و شناخت حسابرس است و لذا بر این موارد در راستای افزایش کیفیت حسابرسی باید تمرکز شود. در نهایت، الگوی ذهن‌آگاهی استخراج و تدوین شده در پژوهش حاضر می‌تواند به عنوان ابزاری موثر در راستای ارزیابی حسابرس با امید به تنظیم مطلوب و قابل اتکاتر گزارش‌های حسابرسی بکار گرفته شود.