تقابل روسیه و آمریکا در اوکراین و ﺗﺄثیر آن بر منافع ملی ایران
الموضوعات :
1 - عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: اوکراین, روسیه, آمریکا, ایران, بحران,
ملخص المقالة :
چکیده روابط روسیه و آمریکا در سال های اخیر با فراز و فرود بسیار همراه بوده و مسائلی مانند حفظ و گسترش نفوذ در مناطق پیرامونی روسیه، ژئوپلیتیک خطوط انتقال انرژی، استقرار سامانه دفاع موشکی امریکا و ناتو در شرق اروپا، مسئله هسته ای ایران و کره شمالی تأثیر فراوانی بر این روابط داشته است. در این بین می توان بحران اوکراین را نقطه عطفی در تحول روابط روسیه و امریکا دانست که بیانگر اوج اختلافات و رقابت های ژئوپلیتیک دو طرف است. با توجه به آنکه ماهیت بین المللی بحران اوکراین پیامدهای عمیقی بر روابط بین الملل خواهد داشت. در عصر جهانی شدن، اوضاع منطقه ای و جهانی در هم تنیده شده است؛ لذا بحران در یک منطقه، منافع بازیگران در مناطق دیگر را تحت ﺗﺄثیر قرار می‌دهد. اوکراین از زمان استقلال با بحران های متعددی مواجه بوده است که نقطه اوج آن در سال 2014 و تقابل آمریکا و روسیه در مورد آن بوده است. بر این اساس مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این سئوالات است که ریشه های بحران 2014 اوکراین چیست؟ و تقابل روسیه و آمریکا در بحران اوکراین چه ﺗﺄثیری بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ فرضیه این پژوهش بدین ترتیب قابل طرح است که بحران اوکراین، ریشه در رقابت روسیه و آمریکا در این کشور داشت که در انقلابهای نارنجی، آبی و بحران 2014 به منصه ظهور رسید به طوری که وقوع بحران مذکور باعث تقویت روابط مسکو- تهران در راستای تحقق منافع ملی ایران شد.
منابع:
- کسینجر، هنری. (1383). دیپلماسی. ترجمه فاطمه سلطانی یکتا. تهران، انتشارات اطلاعات.
- کولایی، الهه. (1389). سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی. تهران: سمت.
- مشیر زاده، حمیرا. (1389). تحول در نظریههای روابط بینالملل. تهران: سمت.
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله. (1386). «از انقلاب نارنجی تا انقلاب آبی در اوکراین»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره دهم، شماره 58. صص. 49-72.
- امیدی، علی (1392)، «چشمانداز روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران- ارمنستان و قابلیت آن در ترانزیت گاز»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 19، شماره 83.
- بهمن، شعیب (خرداد 1393)، «بازیگران بحران اوکراین»، مجله سیاسی ـ راهبردی بصائر. سال 31، شماره 340.
- بهمن، شعیب (بهار 1394)، «ﺗﺄثیر بحران اوکراین بر روابط روسیه و آمریکا»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام. سال پانزدهم، شماره 61.
- حافظی، حمیدرضا. (1384). «بررسی تحولات در اوکراین و نتایج آن». در: افسانه انقلابهای رنگی. الهه کولایی. تهران، ابرار معاصر.
- خاکینهاد، محمد. (1386). «بحران ردای اوکراین». ماهنامه مطالعات ایران اوراسیا (ایراس). شماره 17.
- «حمله به فرودگاه اصلی دونتسک». (1393). دیپلماسی ایرانی، قابل دسترس در سایت خبری دیپلماسی ایرانی. تاریخ دسترسی: 28/12/1394.
- کولایی، الهه. (1384). «ریشه‌های انقلابهای رنگی در جمهوری‌های بازمانده از فروپاشی شوروی». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 51.
- ملکوتیان، مصطفی. (1386). «انقلابهای رنگی در آسیای مرکزی و قفقاز و تمایز آنها از از انقلابهای واقعی». فصلنامه سیاست، دوره 37، شماره 4.
- فلاحی، احسان و اسداله عامری. (تابستان 1395). «ریشه‌های بحران اوکراین و ﺗﺄثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، دوره 9، ش 34.
- نسریندخت، نصرت. (1385). «تغییرات سیاسی یا انقلاب، مورد اوکراین». رویدادها و تحلیلها. شماره 198.
- Aslund, Anders and Michael McFaul. (2006). Revolution in Orange: the Origins of Ukraine's Democratic Breakthrough. Washington: Carnegie Endowment for International Peace.
- Mearsheimer, John. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
- Mearsheimer, John. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
- Moroney, Jennifer D.P. [et al]. (2002). Ukrainian Foreign Policy and Security Policy, Westport: Prager Publisher.
- Van Evera, Stephen. (1999). Causes of War: Power and the Roots of Conflict. Ithaca NY: Cornell University Press.
- Waltz, Kenneth. (1989). The Origins of War in Neorealist Theory. New York: Cambridge University Press.
- Waltz, Kenneth. (1979). Theory of International Politics. New York: Random House.
- Glaser, Charles. (1996). “Realists as Optimists: Cooperation as Self- Help”. Security Studies. Vol. 5(1).
- Kappeler, Andreas. (2014). “Ukraine and Russia: Legacies of the Imperial Past and Competing Memories”. Journal of Eurasian Studies. No. 5.
- Kuzio, Taras. (2008). “Democratic breakthroughs & Revolution in five post-communist Countries: comparative perspectives on the fourth wave”. Demokratizatsiya. Vol. 16(1).
- Labs, Eric J. (1997). “Beyond Victory: Offensive Realism and the Expansion of War Aims”. Security Studies. Vol. 6(4).
- Wang, Wan. (2015). “Impact of Western Sanctions on Russia in the Ukraine Crisis”. Journal of Politics and Law. Vol. 8(2).
- Weitz, Richard. (2006). “Averting a New Great Game in Central Asia”. The Washington Quarterly. Vol. 29(3).
- Harasymiw, Bohdan. (2007). “Ukraine’s Orange Revolution and Why It Fizzled”. In annual meeting of the Canadian Political Science Association, at the 76th Congress of the Humanities and Social Sciences. Saskatoon: University of Saskatchewan.
- Stpkes, Bruce. (2014). “Most of the World Trusts Obama over Putin to ‘Do the Right Thing”. Pew Research Center.
- Almond, Mark. (2004). The price of people power, The Guardian, available at: www.theguardian.com.
- Alpher, Yossi. (2014). “The Ukraine/Crimea Crisis: ramifications for the Middle East”. Available at: www.opendemocracy .net/ north-africa-west-asia/yossi-alpher.
- Borshchevskaya, Anna. (2013). “Russia's Many Interests in Syria”, Available at: www.washingtoninstitute.org.
- Escobar, Pepe. (2014- 2015). “Will Be All About Iran, China and Russia”. available at: http://sputniknews.com/columnists/201 41231/1016436434.html.
- Gomart, Thomas. (2015). The Nexus between the Conflicts in the Mideast and Ukraine. available at: www.cfr.org.
- Jones, Jeffrey M. (2015) “Americans Increasingly See Russia as Threat, Top U.S. Enemy”. Available at:http://news.gallup.com /poll/181568/americans-increasingly-russia-threat-top-enemy .a spx.
- MacMahon, Robert. (2014). “Ukraine in Crisis”, Council on Foreign Relations. available at: www.cfr.org. accessed on : 2015/8/1.
- Malaysia Airlines Boeing Crashes in Ukraine (2015). available at: www.sputniknews.com. accessed on: 2015/7/12.
- Nye, Joseph S. (2014). “A Western Strategy for a Declining Russia”. available at: www.cnbc.com/2014/09/08/a-western-strategy-for-a-declining-russiacommentary.html.
- Putin, Valadimir. (2014a). Address by a President of the Russian Federation. available at: http://eng.Kermlin. Ru/transcripts/6889, accessed on: 2015/7/3.
- Putin, Vladimir. (2014b). Opening remarks at the Security Council meeting, available at: http://eng.kremlin.ru. accessed on: 2015/7/2.
- Weir, Fred. (2005). Ukraine's Orange Rebels Splinter, The Christian Science Monitor. available at: www.csmonitor.com. accessed on: 2016/1/28.
- Zhuravleva, Victoria I. (2015). “Russian-American Relations in Crisis: Lessons for 2015”. available at: www.iras.ir/images/docs /files/000000/nf00000587-1.pdf.
_||_منابع:
- کسینجر، هنری. (1383). دیپلماسی. ترجمه فاطمه سلطانی یکتا. تهران، انتشارات اطلاعات.
- کولایی، الهه. (1389). سیاست و حکومت در اوراسیای مرکزی. تهران: سمت.
- مشیر زاده، حمیرا. (1389). تحول در نظریههای روابط بینالملل. تهران: سمت.
- ابوالحسن شیرازی، حبیب اله. (1386). «از انقلاب نارنجی تا انقلاب آبی در اوکراین»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره دهم، شماره 58. صص. 49-72.
- امیدی، علی (1392)، «چشمانداز روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران- ارمنستان و قابلیت آن در ترانزیت گاز»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 19، شماره 83.
- بهمن، شعیب (خرداد 1393)، «بازیگران بحران اوکراین»، مجله سیاسی ـ راهبردی بصائر. سال 31، شماره 340.
- بهمن، شعیب (بهار 1394)، «ﺗﺄثیر بحران اوکراین بر روابط روسیه و آمریکا»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام. سال پانزدهم، شماره 61.
- حافظی، حمیدرضا. (1384). «بررسی تحولات در اوکراین و نتایج آن». در: افسانه انقلابهای رنگی. الهه کولایی. تهران، ابرار معاصر.
- خاکینهاد، محمد. (1386). «بحران ردای اوکراین». ماهنامه مطالعات ایران اوراسیا (ایراس). شماره 17.
- «حمله به فرودگاه اصلی دونتسک». (1393). دیپلماسی ایرانی، قابل دسترس در سایت خبری دیپلماسی ایرانی. تاریخ دسترسی: 28/12/1394.
- کولایی، الهه. (1384). «ریشه‌های انقلابهای رنگی در جمهوری‌های بازمانده از فروپاشی شوروی». مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 51.
- ملکوتیان، مصطفی. (1386). «انقلابهای رنگی در آسیای مرکزی و قفقاز و تمایز آنها از از انقلابهای واقعی». فصلنامه سیاست، دوره 37، شماره 4.
- فلاحی، احسان و اسداله عامری. (تابستان 1395). «ریشه‌های بحران اوکراین و ﺗﺄثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران». فصلنامه مطالعات روابط بینالملل، دوره 9، ش 34.
- نسریندخت، نصرت. (1385). «تغییرات سیاسی یا انقلاب، مورد اوکراین». رویدادها و تحلیلها. شماره 198.
- Aslund, Anders and Michael McFaul. (2006). Revolution in Orange: the Origins of Ukraine's Democratic Breakthrough. Washington: Carnegie Endowment for International Peace.
- Mearsheimer, John. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
- Mearsheimer, John. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
- Moroney, Jennifer D.P. [et al]. (2002). Ukrainian Foreign Policy and Security Policy, Westport: Prager Publisher.
- Van Evera, Stephen. (1999). Causes of War: Power and the Roots of Conflict. Ithaca NY: Cornell University Press.
- Waltz, Kenneth. (1989). The Origins of War in Neorealist Theory. New York: Cambridge University Press.
- Waltz, Kenneth. (1979). Theory of International Politics. New York: Random House.
- Glaser, Charles. (1996). “Realists as Optimists: Cooperation as Self- Help”. Security Studies. Vol. 5(1).
- Kappeler, Andreas. (2014). “Ukraine and Russia: Legacies of the Imperial Past and Competing Memories”. Journal of Eurasian Studies. No. 5.
- Kuzio, Taras. (2008). “Democratic breakthroughs & Revolution in five post-communist Countries: comparative perspectives on the fourth wave”. Demokratizatsiya. Vol. 16(1).
- Labs, Eric J. (1997). “Beyond Victory: Offensive Realism and the Expansion of War Aims”. Security Studies. Vol. 6(4).
- Wang, Wan. (2015). “Impact of Western Sanctions on Russia in the Ukraine Crisis”. Journal of Politics and Law. Vol. 8(2).
- Weitz, Richard. (2006). “Averting a New Great Game in Central Asia”. The Washington Quarterly. Vol. 29(3).
- Harasymiw, Bohdan. (2007). “Ukraine’s Orange Revolution and Why It Fizzled”. In annual meeting of the Canadian Political Science Association, at the 76th Congress of the Humanities and Social Sciences. Saskatoon: University of Saskatchewan.
- Stpkes, Bruce. (2014). “Most of the World Trusts Obama over Putin to ‘Do the Right Thing”. Pew Research Center.
- Almond, Mark. (2004). The price of people power, The Guardian, available at: www.theguardian.com.
- Alpher, Yossi. (2014). “The Ukraine/Crimea Crisis: ramifications for the Middle East”. Available at: www.opendemocracy .net/ north-africa-west-asia/yossi-alpher.
- Borshchevskaya, Anna. (2013). “Russia's Many Interests in Syria”, Available at: www.washingtoninstitute.org.
- Escobar, Pepe. (2014- 2015). “Will Be All About Iran, China and Russia”. available at: http://sputniknews.com/columnists/201 41231/1016436434.html.
- Gomart, Thomas. (2015). The Nexus between the Conflicts in the Mideast and Ukraine. available at: www.cfr.org.
- Jones, Jeffrey M. (2015) “Americans Increasingly See Russia as Threat, Top U.S. Enemy”. Available at:http://news.gallup.com /poll/181568/americans-increasingly-russia-threat-top-enemy .a spx.
- MacMahon, Robert. (2014). “Ukraine in Crisis”, Council on Foreign Relations. available at: www.cfr.org. accessed on : 2015/8/1.
- Malaysia Airlines Boeing Crashes in Ukraine (2015). available at: www.sputniknews.com. accessed on: 2015/7/12.
- Nye, Joseph S. (2014). “A Western Strategy for a Declining Russia”. available at: www.cnbc.com/2014/09/08/a-western-strategy-for-a-declining-russiacommentary.html.
- Putin, Valadimir. (2014a). Address by a President of the Russian Federation. available at: http://eng.Kermlin. Ru/transcripts/6889, accessed on: 2015/7/3.
- Putin, Vladimir. (2014b). Opening remarks at the Security Council meeting, available at: http://eng.kremlin.ru. accessed on: 2015/7/2.
- Weir, Fred. (2005). Ukraine's Orange Rebels Splinter, The Christian Science Monitor. available at: www.csmonitor.com. accessed on: 2016/1/28.
- Zhuravleva, Victoria I. (2015). “Russian-American Relations in Crisis: Lessons for 2015”. available at: www.iras.ir/images/docs /files/000000/nf00000587-1.pdf.
