استنادپذیری عهدنامه مودت 1955 درباره تحریم‌های غرب علیه ایران

الموضوعات :

سیدحسن میرفخرائی ¹ (دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی)
صادق پیری ² (دانشجوی کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی)

تاريخ الإرسال : 27 الجمعة , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 27 الجمعة , محرم, 1438 تاريخ الإصدار : 21 السبت , محرم, 1438

الکلمات المفتاحية: دیوان بین‌المللی دادگستری, ایران, تحریم, ایالات متحده آمریکا, عهدنامه مودت,

ملخص المقالة :

چکیده عهدنامه مودت بین دولت ایران و ایالات‌ متحده در سال 1955 منعقد شده است. این عهدنامه با‌‌توجه به این که حقوق و تعهداتی را‌ برای دو طرف قرارداد ایجاد می‌کند و با استناد به اینکه لغو و یا خاتمه این عهدنامه از سوی هیچ‌کدام از طرفین،خواسته و یا اجرا نشده و همچنین در دعاوی متقابل دو طرف نیز مورد استناد دول مذبور و همچنین دیوان بین‌المللی دادگستری بوده است لاجرم این عهدنامه قابلیت لازم‌الاجرایی و همچنین استناد دو کشور فوق‌الذکر را در دعاوی متقابل آینده نیز دارا می‌باشد. این مقاله با بررسی مفاد معاهده و با توجه به کنوانسیون وین و همچنین بررسی پرونده‌های ایران و آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری ابتدا قابلیت استناد به این عهدنامه و لازم‌الاجرا بودن آن در روابط طرفین را نشان داده، و سپس با سنخ‌شناسی تحریم‌های آمریکا علیه ایران، نشان می دهد که این تحریم‌ها نقض مفاد مندرج در عهدنامه مودت می‌باشد لذا باتوجه به این عهدنامه می‌توان به استیفای حقوق در دیوان بین‌المللی دادگستری پرداخت.

المصادر:

منابع:

- آقایی، سید داوود، شاه میرزایی، آیت الله.(1391)، سازمان‌های بین المللی، انتشارات مدرسان شریف، چاپ اول.

- جباری قره باغ، منصور، (1380)، حقوق بین الملل هوایی، تهران، انتشارات فروزش.

- راعی دهقی، هاجر، مسئولیت بین المللی دولت در قبال اعمال اشخاص خصوصی همراه با تحلیل رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه کارکنان سیاسی و کنسولی ایالات متحده در تهران، نشر حقوقی ادلیه.

- مرشایمر، جان(1393)، تراژدی سیاست قدرت های بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی زاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.

- نقدی، جعفر، (1391)، اصول روابط بین الملل، انتشارات مدرسان شریف، چاپ اول.

- ممتاز، جمشید، (1384)، مجموعه مقالات پیرامون:رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، سال یازدهم، شماره 46.

- منصور، جهانگیر، (1387)، مجموعه قوانین و مقررات جزایی، تهران، نشر دیدار، ج 2.

- دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، (پاییز 1377)، «نظریه نهادگرایی نئولیبرال و همکاری های بین المللی»، مجله سیاست خارجی، سال دوازدهم، شماره 3.

- سادات میدانی، سید حسین، (1384)، «ادله اثبات دعوی در قضیه سکوهای نفتی»، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.

- شهبازی، آرامش، (1309)، «اعتبار عهدنامه مودت (1955) و قابلیت استناد به آن در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا»، مجله حقوقی بین الملل، نشریه مرکز امور حقوقی بین‌الملل ریاست جمهوری، سال بیست و هشتم، شماره  44.

-کدخدایی، عباسعلی، (1384)، «حمله نظامی به سکوهای نفتی ونقض آزادی تجارت»، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی،سال یازدهم، شماره 46.

- ممتاز، جمشید، (1384)، «ادعای ایالات متحده آمریکا به حق دفاع ازخود در حمله به سکوهای نفتی جمهوری اسلامی ایران»، (مجید جوانمرد)، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.

- موثق، هومن(1384)، «قابلیت اعمال عهدنامه مودت 1955 ایران و ایالات متحده آمریکا در قضیه سکوهای نفتی»، دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.

- میر عباسی، سید باقر(1384)،«صلاحیت و قابلیت پذیرشدعوی متقابل در قضیه سکوهای نفتی». دفتر مطالعات حقوقی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات پیرامون رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه سکوهای نفتی، سال یازدهم، شماره 46.

- ثابتی، عباس، «جمهوری اسلامی ایران و سازمان های بین المللی»، به نقل از: navaieordib.persianblog.irتاریخ مراجعه:20/10/94.

- غیرتمندحقیقی، رضا(1390)، «مسئولیت بین المللی ایالات متحده آمریکا در خصوص انهدام هواپیمای مسافربری ایرانی»، به نقل از: تاریخ مراجعه:20/10/94

http://rezagheiratand.persianblog.ir/post/3.

- مفتاح، محمد صالح، (1387)، «صلاحیت ترافعی دیوان بین المللی دادگستری»، به نقل از: bpdanesh.ir تاریخ مراجعه:20/10/94.

- Ganji, Babak(2006), Politics of Confrontation , London, Tauris Academic Studies.

- Keddie, Nikki R, (2003), Modern Iran: Roots and Results of Revolution, Yale University Press.

- Reisman, William Michael, (1992), Regulating Covert Action, Yale University Press.

- Nancy J. Cook(2007), Stories of Modern Technology Failures and Cognitive Engineering Successes, CRC Press.

Reinalda, Bob, (2009), Routledge History of international organization: from 1815 to the present day, London: Routledge

- Basic of the court's jurisdiction, 2013, available at http://www.icj-cij.org, accessed on 2015/11/05.

- Kian, Arash Meshkat (2013), “The Burden of Economic Sanction on, Iranian-Americans”, Journal of International Law, Vol 44.

- Michael Barnett and Raymond Duvall(Winter 2005), “Power in International Politics”, International Organization, Vol. 59, No.1.

- Rundell, Michael, Macmillan English Dictionary for Advanced Learners, Sanctions, Available at: http://www.macmillandictionary.com, accessed on 2015/10/17.

- Statute of the international court of justice, available at: http://www.icj-cij.org