بازاندیشی پیرامون نهادهای امنیتی از چشم‌انداز نظریه‌های روابط بین الملل
الموضوعات :
طاهره ابراهیمی فر
1
(عضو هیئت علمی)
الکلمات المفتاحية: هویت, جامعه, ادراک, اضطرار, نهادهای امنیتی, منافع,
ملخص المقالة :
روابط بین‌الملل در عصر جنگ سرد تصویری متصلّب از نهادهای امنیتی حاصل می‌کرد، چراکه تصور نهادهای بین‌الملل همچون تصور سایر پدیده‌های روابط بین‌المللی ریشه در معادلات سیاسی- ایدئولوژیک دنیای دوقطبی داشت. با پایان یافتن جنگ سرد و گذار از چشم‌انداز خردگرایی به چشم‌انداز تأمل‌گرایی این فرصت فراهم آورد که نظریه‌پردازی دربارۀ نهادهای امنیتی تحول یابد. این امر بیش از پیش در خصوص نظریه‌های طرح شده در خصوص دلایل تداوم موجودیت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) عینیت یافت. بدین ترتیب درک موجود از پدیدۀ نهاد امنیتی همچون سایر پدیده های روابط بین المللی مشروط به مقتضیات نظری در عصر جنگ سرد در دورۀ پساجنگ سرد تغییر یافت. از این نظر و با توجه به مقتضیات پس از جنگ سرد، بازاندیشی پیرامون نهادهای امنیتی ضرورت می یابد. این مقاله تلاشی است در جهت بازاندیشی پیرامون نهادهای امنیتی از چشم‌انداز نظریه‌های روابط بین الملل. این مقاله با استفاده از ابداعات دیدگاه های نهادگرایی نولیبرال، واقع گرایی تدافعی، مکتب انگلیسی، مکتب کپنهاگ و سازه انگاری در صدد توضیح وضعیت بدیلی جهت مطالعۀ موجودیت نهادهای امنیتی می باشد. در واقع می‌توان چنین عنوان کرد که با استفاده از هر دو چشم‌انداز خردگرا و تأمل‌گرا در روابط بین‌الملل زمینۀ مناسبی فراهم می‌شود که با تکیه بر عناصر طرح شده توسط نظریه‌های مذکور مطالعۀ نهادهای امنیتی را یک گام به جلو برد و با فضای پساجنگ سردی در روابط بین‌الملل منطبق ساخت.
منابع:
- تریف، تری؛ کرافت، استوارت؛ جیمز، لوسی و مورگان، پاتریک (1383)، مطالعات امنیتی نوین. ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
- جکسون، رابرت اچ. (1383)، «تکامل جامعه بین‌المللی» در جان بیلیس و استیو اسمیت جهانی شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین. ترجمۀ ابوالقاسم راه‌چمنی و دیگران. دو جلد. تهران: مؤسسۀ فرهنگی مطالعاتی و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، جلد اول: 124-93.
- دوئرتی، جیمز و فالتزگراف، رابرت (1376)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل. ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی. دو جلد. چاپ دوم. تهران: قومس، جلد دوم.
- مشیرزاده، حمیرا (1384)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. تهران: سمت.
- قوام، سید عبدالعلی (1384)، «فرهنگ: بخش فراموش شده یا عنصر ذاتی نظریه روابط بین‌الملل» فصلنامۀ سیاست خارجی، 19(2): 303-291.
- مشیرزاده، حمیرا (1383الف)، «گفتگوی تمدن‌ها از منظر سازهانگاری»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 63: 201- 169.
- مشیرزاده، حمیرا (1383ب)، «سازهانگاری به عنوان فرانظریۀ روابط بین‌الملل»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 65: 43- 113.
- Barnett, Michael and Duvall, Raymond (2005) "Power in International Politics". International Organization 59(4): 39-75.
- Bull, Hedley (1977) The Anarchical Society: A Study of Order in World Politics. London: Macmillan.
- Buzan, Barry (1997) "Rethinking Security after the Cold War". Cooperation and Conflict 32(1): 5-28.
- Buzan, Barry (2002) "The Primary Institutions of International Society". Paper presented at BISA Annual Conference. London: School of Economics (December 16-18). Available at: <http://www.leeds.ac.uk/polis/englishschool/buzan02b.doc> (Last Access: 28/12/2008).
- Buzan, Barry; Waever, Ole and Wilde, Jaap de (1998) Security: A New Framework for Analysis. London: Rienner.
- Czaputowicz, Jacek (2003) "The English School of International Relations and its Approach to European Integration". Studies and Analyses 2(2): 3-55.
- Desch, Michael C. (1998) "Culture Clash: Assessing the Importance of Ideas in Security Studies". International Security 23(1): 141-70.
- Duffield, John (2007) "What Are International Institutions". International Studies Review 9(1): 1-22.
- Finnemore , Martha (2005) "Fight about Rules: The Role of Efficacy and Power in Changing Multilateralism". Review of International Studies 31(Supplement S1): 187-206.
- Haas, Peter M. and Haas, Ernst B. (2002) "Pragmatic Constructivism and Study of International Institutions". International Studies 31(3): 573-601.
- Hasenclever, Andreas; Mayer, Peter and Rittberger, Volker (1996) "Interest, Power, Knowledge: The Study of International Regimes". Mershon International Studies 40(2): 177-228.
- Holsti, Kalvi J. (2002) "The Institutions of International Politics: Continuity, Change, and Transformation". Paper Presented at the Annual Meeting of the International Studies Association. New Orleans (March 23-27). Available at: <http:// www.leeds.ac.uk/polis/englishschool/holsti02. doc> (Last Access: 28/12/2008).
- Hopf, Ted (1998) "The Promise of Constructivism in International Relations Theory". International Security 23(1): 171-200.
- Hurrell , Andrew (2006) "Hegemony, Liberalism and Global Order: What Space for Would-be Great Powers?". International Affairs 82(1): 1-19.
- Hurrell, Andrew (2002) "Norms and Ethics in International Relations", In Walter Carlsnaes; Thomas Risse and Beth A. Simmons, eds. Handbook of International Relations. London: Sage, 137-57.
- Jervis, Robert (1998) "Realism in the Study of World Politics". International Organization 52(4): 271-91.
- Johnston, Alastair Iain (1995) "Thinking about Strategic Culture". International Security 19(4): 32-64.
- Keohane, Robert O. (1984) After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political economy. Princeton: Princeton University Press.
- Keohane, Robert O. (1989) International Institutions and State Power: Essay in International Relations Theory. Boulder, CO: Westview.
- Krause, Keith and Williams, Michael C. (1996) "Broadening Agenda of Security Studies: Politics and Methods". Mershon International Studies Review 40(2): 229-54.
- Kundsen, Olva F. (2001) "Post-Copenhagen Security Studies: De-securitizing Securitization". Security Dialogue 32(3): 355-68.
- Lake, David A. (2001) "Beyond Anarchy: The Importance of Security Institutions". International Security 26(1): 129-60.
- Lantis, Jeffery S. (2002) "Strategic Culture and National Security Policy". International Studies Review 4(3): 87-113.
- March, James G. and Olsen, John p. (1998) "The institutional Dynamics of International Political Order". International Organization 52(4): 943-69.
- Mastanduno, Michael (1997) "Preserving the Unipolar Moment: Realist Theories and U.S. Grand Strategy after the Cold War". International Security 21(4): 49-88.
- Neuman, Iver B. (1996) "Self and Other in International Relations", European Journal of International Relations (2)2: 139-74.
- Neuman, Iver B. (2003) "The English School on Diplomacy: Scholarly Promise Unfulfilled". International Relations 17(3): 341-69.
- Reus-Smit, Christian (1997) "The Constitutional Structure of International Society and Nature of Fundamental Institutions". International Organization 51(4): 555-89.
- Ruggie, John G. (1998) Constructing the World Politics. London: Routledge.
- Schmitt, Carl (1996) The Concept of the Political. Chicago: Chicago University Press.
- Schweller, Randall L. (1994) "Bandwagoning for Profit: Bringing the Revisionist Back In". International Security 19(1): 72-107.
- Schweller, Randall L. and Priess, David (1997) "A Table of Two Realisms: Expanding the Institutions Debase".
Mershon International Studies Review 41(1): 1-32.
- Taliaferro, Jeffrey W. (2000/01) "Security Seeking under Anarchy, Defensive Realism Revisited". International
Security 25(3): 128-61.
- Vasques, john A. (1997) "The Realist Paradigm and Degenerative versus Progressive Research Programs: An Appraisal of Neo traditional Research on Waltz Balancing Proposition". The American Political Science Review 91(4): 899-912.
- Waever, Ole (2000) "The EU as a Security Actor: Reflections from a Pessimistic Constructivist on Post-sovereign Security Order". In Mortten Kelstrup and Michael C. Williams, eds. International Relations Theory and Politics of European Integration: Power, Security and Community. London: Routledge, 250-94.
- Waltz, Kenneth. W. (1959) Man, the State, and War. New York: Columbia University Press.
- Wendt, Alexander (1992) "Anarchy Is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics". International Organization 49(2): 391-425.
- Wendt, Alexander (2001) "Driving with the Rearview Mirror: On the Rational Science Institutional Design". International Organization 55(4): 1019-49.
- Williams, Michael C. (2003) "Words, Images and Enemies: Securitization and International Politics". International Studies Quarterly 47(4): 511-31.
- Zehfuss, Maja (2002) Constructivism in International Relations: The Politics of Reality. Cambridge: Cambridge University Press.
