تحلیل شبکه ای انگاره
الموضوعات : پژوهشهای معرفت شناختیعبداله صلواتی 1 , حوریه شجاعی باغینی 2
1 - هیات علمی دانشگاه شهید رجایی
2 - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات
الکلمات المفتاحية: تصویر, الگو, انگاره, معرفت غیرگزاره ای,
ملخص المقالة :
انگاره از منابع شناختی کمتر شناختهشدة آدمی است که امروزه در رشتههای علمی مختلف بطور جدی واکاوی میشود. انگاره از معارف غیرگزارهای است که توجه و تمرکز انحصاری معرفتشناسان سنتی بر معرفتهای گزارهای، یکی از موانع شناخت و پژوهش در فقرة انگاره است. پرسش پایه این جُستار به این قرار است: ویژگی های انگاره چیست؟ چگونه شکل میگیرد؟ و چگونه میتوان تحلیل شبکهای از انگاره بهدست داد؟ یافته های پژوهش حاضر از این قرار است: یکم. با توجه به کاربردهای انگاره، این واژه برابر با یک معنا بهکارنرفته است و از لحاظ مفهومی با سه معنای تصور، تصویر و مدل یا الگو برابر دانسته شده است اما بین این معانی از جهت کاربردی امتیازی وجود ندارد بنابراین برای تفاوتگذاری بین آنها و جلوگیری از خلط معنایی دو پیشنهاد ارائه گردید. دوم. هشت ویژگی برای انگاره برشمرده شد که از مجموع آنها دانسته شد انگاره امری شناختی در عین حال پنهان است، انگاره محصولِ فرآیندِ ذهنیِ پیچیده و سیالی است که هم تحولپذیر و کامل شونده است و هم منشأ ایجاد تغییر در ابعاد گوناگون اندیشه، رفتار و کردار است؛ سوم. انگاره صرفاً با مرتبه خیال آدمی مرتبط نیست، بلکه انگاره در شبکهای از مؤلفهها تحقق و هویت مییابد و از همین طریق قابل اثبات است. برای تحلیل انگاره نیازمند شبکهای از مؤلفهها همانند خیال و طرحهای خیالی، شاکله و ذهن هستیم. قوة خیال در ترسیم آینده و طرحوارههای خیالی، شاکله به عنوان محیطی برای هدایتگری، بازتولید یا اصلاح انگاره، و انگاره به مثابة سنجهای برای نظارت ذهنِ دو عمل میکند.
آیینه، فاطمه. (1396). پایاننامه کارشناسی ارشد: مطالعه انگاره ذهنی گردشگران خارجی از وضعیت گردشگری در ایران. تهران: دانشگده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
براون، مایکل. (1396). تفکر معمارانه: فرآیند طراحی و چشم خیالاندیش/ مترجم: دکتر سعید حقیر. تهران: کتاب فکر نو.
چگنیزاده، غلامعلی؛ سیفی، یوسف. (1391). ظرفیت انگاره بینالمللی در تولید قدرت نرم. فصلنامه روابط خارجی، شماره 3، 203-242.
حسینی، سیده زهرا. (1395). پایاننامه دکتری: انگاره خدا در حکمت سینوی. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
حکمت، نصرالله.(1396). شاکله شناسی. تهران: الهام.
رحمانی، منصور. (1395). پایاننامه دکتری: انگاره ملاصدرا از فلسفه و نقش آن در سامانبخشی حکمت متعالیه بر اساس سفرهای چهارگانه. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
زاگزبسکی، لیندا. (1392). معرفتشناسی/ مترجم: کاوه بهبهانی. تهران: نشر نی.
زیباکلام، صادق؛ میربد، سید مهدی. (1389). بررسی تطبیقی انگارههای انسانشناسانه در ادبیات و تاثیر آن بر فرهنگ سیاسی (مورد فرانسه و انگلستان قرن 19). فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 3، 151-170.
سلمان ماهینی، سکینه؛ و فرامرزقراملکی، احد. دلالتهای تربیتی مفهوم قرآنی شاکله بر اساس رهیافت علامه طباطبایی در تفسیر المیزان. دو فصلنامه پژوهشی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، سال سوم بهار و تابستان 94 شماره 4
شوری، محمود. (1386). انگارههای شکلدهنده هویت روسی. فصلنامه راهبرد، شماره 43، 147-161.
صرامی، عارفه؛ فهیمیفر، اصغر. (1397). تصویر، ایماژ (پیانگاره) و ادراک بصری، نشریه هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شماره 2، 12-5.
صفریگرجی، آرش. (1393). پایاننامه کارشناسی ارشد: تبارشناسی انگاره حکومت اسلامی در ایران دهه 20. تهران: دانشگاه تهران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
طباطبایى، محمد حسین (1371). المیزان فى تفسیر القرآن؛ قم: اسماعیلیان.
علائی، بهلول. (1394). معنیشناسی عبارات اشاری: معرفی انگارهای شناختی-گفتمانی. پژوهشهای زبانی، شماره 2، 81-99.
فراستخواه، مقصود. (1396). ذهن و همه چیز طرحوارههایی برای زیستن. تهران: نشر کرگدن.
فرامرز قراملکی، احد؛ حسینی، سیده مریم. (1390). طبانگاری اخلاق و لوازم آن. فصلنامه علمی-ترویجی اخلاق، شماره 4، 73-88.
فرامرزقراملکی، احد؛ ناسخیان، علی. (1395). قدرت انگاره. قم: نشر مجنون.
فرامرزقراملکی، احد؛ نفیسی، شادی و قاسماحمد، مریم. (1397). تاریخ انگاره کرم در فرهنگ عصر نزول. فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا. 159-190.
فرامرزقراملکی، احد؛ سلمانماهینی، سکینه.(1388). نبوت (شرح جامع تجرید الاعتقاد). تهران: دانشگاه امام صادق.
قبادی، فرشته؛ درزی، قاسم. (1397). سیر تحول معنایی انگارة شاکله؛ در گستره تفاسیر، دوره پیدایش و کلاسیک. فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهرا، سال 15 شماره 4 پیاپی 40 ص 157-185.
کاویانی، حسین؛ رحیمیدرآباد، مهدی؛ نقوی، حمیدرضا. (1378). نقش حافظه سرگذشتی و مسألهگشایی در افسردگی و انگارهپردازی خودکشی. تازههای علوم شناختی. 8-16.
کتابی، محمود؛ انصاری، ابراهیم و شجاعیزند، علیرضا. (1379). جامعهشناسی دین و انگارة عرفی شدن. مجله علمی پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره 22 و 23، 55-88.
لیونی، لئو. (1381). انگارههای پیشین/ ترجمه شکوه حاجی نصرالله. کتاب ماه کودک و نوجوان، 58-63.
مجیدی، حسن؛ نادری، مهدی. (1394). تحول انگاره آزادی در ساخت دولت و نظام سیاسی تسنن. دو فصلنامه علمی - پژوهشی جامعهشناسی سیاسی جهان اسلام، شماره 1، 57-82.
مبینی، محمدعلی. (1389). توجیه باور آری یا نه؟، بررسی آرای ویلیام آلستُن. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
معین، محمد. (1380). فرهنگ فارسی متوسط. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ناسخیان، علی.(1393). پایان نامه کارشناسی ارشد: تبیین انگارههای عمومی نهادهای اجتماعی از دیدگاه فارابی. تهران: دانشگاه تهران دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
وفائیان، محمدحسین؛ فرامرز قراملکی، احد. (1396). کارکردشناسی خیال در فرایند غایتاندیشی و غایتگزینی در مبادی صدور فعل. فصلنامه حکمت معاصر، سال هشتم شماره اول
Putnam, Hilary (1987), The Many Faces of Realism, The Paul Carus Lectures, America, Open Court Publishing Company
_||_