واکاوی پدیده زبانی ترادف در ترجمه قرآن کریم (بررسی موردی در ترجمه مکارم وخرمشاهی )

الموضوعات : مطالعات نقد ادبی

حسین قدمی ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان)

تاريخ الإرسال : 06 الخميس , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 11 الخميس , ذو القعدة, 1438 تاريخ الإصدار : 17 الثلاثاء , شوال, 1438

الکلمات المفتاحية: ترادف, قرآن مجید, خرمشاهی, مکارم,

ملخص المقالة :

پدیده زبانی ترادف از گذشته تاکنون مطالعات بسیاری را به خود اختصاص داد و مخالفان جدی و موافقانی را به خود دید . ترادف در قرآن کریم با محوریت بررسی واژگان در عرصه دانش زبانی و اصول فقه و منطق که علوم اختصاصی قرآن کریم است حوزه تلاش های علمی گذشتگان ومعاصران است .اینکه واژگان د رموضوعات مترادف هستند یا متقارب و ترداف به فارسی و سایر زبان ها درست ترجمه شده باشد،یا برداشت نادرستی شده باشد ،نگاه تقارن سیاق با سیاق ویا تفاوت کامل معانی واژگان با دیدگاه اختلافات دلالتی میان دو لفظ یا بیشتر و تفاوت در اعتبار و اسباب بلاغی و اختلافات زبانی لغوی و بررسی ساختار واژگان ،ترکیب اشتقاقی؛ سیاق تصریفی ؛ حرکت در اعراب و آواهای صوتی و این هم آنی و یا این نه آنی الفاظ در حوزه لغات قرآنی که حجیت آن با الفاظ سبحانی ووحیانی و با معانی جهان بانی و اثبات ترداف و رد وانکار آن به عنوان میراث و ثروت زبان و بسیج واژگان در تقویت وتکامل زبان از موضوعات مورد لحاظ در این مرقومه است .نگارنده با اقرار به دانش والای دو مترجم که از ارکان نیرومند فقاهت و ادبیات ایران اسلامی می باشند و در دیندانی برآمد و در ادبیات سرآمد هستند متواضعانه نگاهی تحلیلی و توصیفی با واکاوی واژگان و بررسی عملیاتی الفاظ در ترجمه های ارائه شده با رویکرد پدیده زبانی ترادف دارد.

المصادر:

قرآن کریم

قرآن کریم.(1383). ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، قم: انتشارت اسوه.

قرآن کریم.(1374). ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات نیلوفر.

ابن جنی  أبو الفتح عثمان بن جنی الموصلی.(1988). الخصائص، تحقیق محمد النجار، القاهر: الهیئه المصریه العامه للکتاب.

ابن منظور.(1408). لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربی.

ابوالسعود العمادی محمدبن محمد بن مصطفی، بلاتا، تفسیر ابی السعود ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.

احمدمختار عبد الحمید عمر.(1429). معجم اللغة العربیة المعاصرة، عالم الکتب.

الاصفهانی الراغب.(1416). مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داوودی، دمشق، دار القلم.

انیس ابراهیم.(1972). دلاله الالفاظ، القاهره: مکتبه الانجلو المصریه.

تهانوی محمد بن علی ابن القاضی محمد حامد بن محمّد صابر الفاروقی الحنفی.(1996). موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، تقدیم وإشراف ومراجعة: د. رفیق العجم ،تحقیق: د. علی دحروج، نقل النص الفارسی إلى العربیة: د. عبد الله الخالدی، بیروت: الناشر: مکتبة لبنان ناشرون.

جر خلیل.(1374). المعجم العربی الحدیث، ترجمه سید حمید طبیبیان، تهران: امیرکبیر.

حفظی حسن، بلاتا، شرح الاجرومیه.

الرازی عبدالقادر.(1421). مختار الصحاح، بیروت: موسسه الرساله.

الرافعی مصطفى صادق بن عبد الرزاق بن سعید بن أحمد بن عبد القادر الرافعی، بلاتا، تاریخ آداب العرب، بیروت: دار الکتاب العربی.

الزرکشی بدر الدین.(2011). البرهان فی علوم القرآن، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیه.

سیبویه ابوبشر عثمان.(1410). الکتاب، بیروت، لبنان: موسسه الاعلمی للمطبوعات.

السیوطی جلال الدین ابوبکر.(1418). المزهر فی علوم اللغه، المحقق: فؤاد علی منصور، الناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت.

عبد التواب رمضان.(1987). فصول فی فقه اللغه، القاهره: مکتبه الخانجی.

عبد التواب رمضان.(1367). مباحثی در فقه اللغه وزبان شناسی عربی، ترجمه حمید مشایخی، مشهد: آستان قدس.

همو.(1965). فی اللهجات العربیه، القاهره.

العسکری ابوهلال.(1437). الفروق اللغویه، قم المقدسه: منشورات طلیعه نور.

طوسی خواجه نصیر الدین.(1375). اساس الاقتباس، تعلیقه عبدالله انوار، تهران: نشرمرکز.

قدامه بن جعفر.(1405). جواهر الالفاظ، تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، بیروت: دارالکتب العلمیه.

مطعنی عبدالعظیم ابراهیم محمد.(1388). ویژگی های بلاغی بیان قرآن، ترجمه سید حسین سیدی، تهران: انتشارات سخن.

المنجد محمدنور الدین.(1417). الترادف فی القرآن الکریم بین النظریه والتطبیق، بیروت: دارالفکر المعاصر دمشق دارالفکر.

الیمنی الدردیر علی.(1405). اسرار الترادف فی القرآن الکریم، دار ابن حنظل.