تحلیل و بررسی غزل گفتار ایران (بر اساس آثار آرش آذرپیک)

الموضوعات : مطالعات نقد ادبی

مهوش سلیمان پور ¹ , احمد خیالی خطیبی ² , لطیفه سلامت باویل ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران.ایران.
2 - استادیار،‌‌ گروه ‌زبان ‌و ‌ادبیات ‌فارسی،‌ واحد‌ تهران مرکزی، دانشگاه‌ آزاد‌ اسلامی، ‌تهران، ‌ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.

تاريخ الإرسال : 06 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 28 السبت , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 11 الأحد , ذو القعدة, 1445

الکلمات المفتاحية: زبان محاوره, زبان گفتار, غزل گفتار, آرش آذرپیک,

ملخص المقالة :

«غزل گفتار» در شعر معاصر، جزو جریانهای پسا‌سیمینی به حساب می‌آید. غزل گفتار به لحاظ مضمون و فرم در ادبیات معاصر نوآور بوده و جایگاه خاص خود را به دست آورده است. این نوع نوشتار با هم‌افزایی قالب غزل و دکلماسیون طبیعی یعنی زبان گفتار، در اوزان سیمینی به کامیابی فراوانی در نزدیک کردن زبان غزل به دکلماسیون طبیعی زبان بدون درغلطیدن به ورطۀ عامیانه‌نویسی و محاوره‌نویسی، داشته است و تأثیر غزل روایی سیمین بهبهانی، با اصالت دادن به گفتگو و دیالوگ‌محور شدن شعر به وجود آمده است و به جای استفاده از مضامین تکراری و سوز و گدازهای عاشقانه_عارفانه، تصاویر ناب اندیشه و منِ انسانی_اجتماعی خود را دست مایۀ اصلی غزل گفتار ساخته و از این رهگذر، به هم‌افزایی، شعر (قالب غزل) و داستان رسیده است. با توجه به اینکه آذرپیک عناصر جوهری کلمه را می‌شناسد با ارتباط بی‌واسطه با آن‌ها، این عناصر را با مراقبۀ شناور هم‌افزا به سوی قالب غزل و عناصر داستان در غزلش به هم‌افزایی می‌رساند. در این نوشتار با مرور دو مجموعه «دوشیزه به عشق باز می‌گردد» و «لیلا زانا» شاخصه‌های شعر گفتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه نشان می¬دهد دیالوگ¬های موجود در اشعار، بدون شکستن کلمات، مخفف¬سازی، ترکیب¬سازی پیچیده و عدم کاربرد آرایه¬ها، دکلماسیون طبیعی زبان را شکل داده است.

المصادر:

آذرپیک، آرش.(1383). لیلازانا ـ دختر اسطوره‌های سرزمین من_ نشر سورۀ مهر، قم
همو.(1397). دوشیزه به عشق باز می‌گردد، نشر دیباچه، کرمانشاه
همو، اهورا، هنگامه، مسیح، نیلوفر.(1396). چشم‌های یلدا و کلمه کلید جهان هولوگرافیک، نشر روزگار، تهران
آزادبخت، فروزان.(1396). دیگری، انتشارات پایا، تهران
باباچاهی، علی.(1389). گزاره‌های منفرد، سه جلد، دیبا، تهران
باطنی، محمدرضا.(1370). توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی، چاپ اول، امیرکبیر، تهران
بهمنی، محمدعلی.(1392). مجموعه اشعار، نگاه، تهران
بیگ‌زاده، خلیل، کمرخانی، ماندانا.(1394). «مشخصه‌های غزل گفتارگرای معاصر»، هفتمین همایش انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، 15 شهریور 1391، تهران
پورنامداریان، تقی.(1381). سفر در مه، چاپ دوم، نگاه، تهران
زرقانی، مهدی.(1391). چشم‌انداز شعر معاصر ایران، جریان‌شناسی شعر ایران در قرن بیستم، تهران، ثالث
سوشیان، ستی سارا.( 1399). «شعر کلاسیک گفتار»، ماهنامۀ سخن، سال ششم، شمارۀ شصت، ص 101_108
شاکری، جلیل، ارجمندی، رویا.(1394). «نوآوری‌های حوزۀ زبان و ادبیات عامه در شعر محمدعلی بهمنی»، هشتمین همایش پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، 30آذر 1394، تهران
صالحی، سیدعلی.(1382). شعر در هر شرایطی، نگیما، برگ های ٩، ١٠ ۳٩،١30
صالحی، محمد‌علی.(1375). نشانی‌ها، نشر دارینوش، تهران
علی‌پور، مصطفی.(1378). ساختار زبان شعر امروز، چاپ اول، فردوسی، تهران
کریمی، طیبه.( 1399). «مصاحبه با طیبه کریمی»، ماهنامه ی سخن، سال ششم، شماره ی شصت، ص96_ 101
همو.(1399). پرنده‌ها همه بی‌تو به فکر خودکشی‌اند، نشر بایا، تهران
گری، مارتین.(1381). فرهنگ اصطلاحات ادبی، ترجمۀ منصور شریف‌زاده، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران
مسیح، نیلوفر.(1399). «ذهن و زبان در غزل آذرپیک»، ماهنامۀ سخن، سال ششم، شمارۀ شصت، ص 108ـ 121
مولانا، مارال(هدیه قلی یار).(1398). عاشقانه‌های آخرین ملکۀ هخامنشی، اریکۀ سبز، تهران