بررسی شدت، مدت و نوع توفان‌های تندری سیلاب‌ساز در آذربایجان شرقی با استفاده از تصاویر رادار تبریز
الموضوعات :فروزان ارکیان 1 , مهناز کریم‌خانی 2 , پری‌سیما کتیرائی بروجردی 3
1 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
3 - گروه هواشناسی، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
الکلمات المفتاحية: آذربایجان شرقی, سیل, توفان تندری, رادار هواشناسی, شاخص های ناپایداری,
ملخص المقالة :
توفان های تندری سیلاب ساز در نواحی شمال غربی ایران خصوصا استان آذربایجان شرقی در سال های اخیر سبب جاری شدن سیل در این مناطق شده و خسارت شدیدی از نظر جانی و مالی در این منطقه ایجاد کرده است. در این پژوهش سعی بر آن شده که روش های نوین و دقیق تری جهت آگاهی از نوع این توفان ها بدست آید. با توجه به گزارش های هواشناسی، پنج مورد بارش سیل آسا که مجموعا شامل بیست سلول بارشی در مناطق تحت پوشش رادار تبریز بودند، استخراج گردید. برای تشخیص نوع، مدت و شدت توفان تندری از تصاویر بیشینه بازتاب راداری و سطح مقطع قائم آن استفاده شد. علاوه بر آن، با استفاده از داده های بدست آمده جو بالا از گمانه زنی ها و داده های GFS با قدرت تفکیک پذیری نیم درجه، شاخص های ناپایداری مناسب برای تشخیص توفان های تندری از قبیل، شاخصK، شاخص شوآلتر، شاخص مجموع مجموعه ها، انرژی پتانسیلی در دسترس همرفتی، آب بارش شو، عدد ریچاردسون توده‌ای، شاخص هلیسیتی ، شاخص انرژی- هلیسیتی و چینش قائم باد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. بررسی ها نشان داد که اکثر توفان های تندری سیلاب ساز در منطقه تحت پوشش رادار تبریز در آذربایجان شرقی از نوع تک سلولی و چند سلولی می باشند که پس از حرکت و ادغام با یک دیگر تشکیل سلول های پیچیده را می دهند.
