همدلی و رفتارهای جامعه‌پسند: نقش واسطه‌ای هیجان‌های اخلاقی

الموضوعات : روان‌شناسی تحولی

مهدی ترکمن ملایری ¹ , راضیه شیخ‌الاسلامی ²

1 - دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز
2 - دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز

تاريخ الإرسال : 30 الأربعاء , شوال, 1440 تاريخ التأكيد : 30 الأربعاء , شوال, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , رجب, 1440

الکلمات المفتاحية: همدلی, گناه, شرم, رفتار جامعه‌پسند,

ملخص المقالة :

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای هیجان های اخلاقی در رابطه بین همدلی و رفتار جامعه‌پسند نوجوانان انجام شد. روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی با روی‌آورد مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل دانش‌ آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر شیراز در سال تحصیلی 1396-1395 بود. گروه نمونه شامل 508 دانش‌آموز (257 دختر، 251 پسر) بود که با استفاده از روش نمونه‌برداری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به مقیاس همدلی اساسی (جولیف و فارینگتون، 2006)، مقیاس گرایش به گناه و شرم (کوهن، ولف، پانتر و اینسکو، 2011) و اندازه‌های گرایش‌های جامعه‌پسند (کارلو و راندال، 2002) پاسخ دادند. نتایج مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان داد که همدلی بر رفتار جامعه‌پسند و هیجان‎های گناه و شرم فرزندان، اثر مستقیم و مثبتی دارد. همچنین، هیجان‌های گناه و شرم بر رفتارهای جامعه‌پسند، اثر مستقیم و مثبتی نشان دادند. بر اساس یافته های پژوهش، هیجان‌های گناه و شرم در رابطه بین همدلی و رفتار جامعه‌پسند، نقش واسطه‌ای داشت. در کل، نتایج این پژوهش نشانگر اهمیت هیجان‎های اخلاقی در رفتار جامعه‌پسند بود.

المصادر:

سبزی، ن. و شیخ‌الاسلامی، ر. (1394). نقش واسطه‌ای نمو‌یافتگی عاطفی در رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده و همدلی، روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 12 (46) ، 153 -141.

کجباف، م. ب.، سجادیان،ا و نوری،ا . (1389). بررسی ساختار عاملی، روایی و اعتبار مقیاس گرایش‌های اجتماعی مطلوب در بین دانشجویان. جامعه‌شناسی کاربردی، 21، (38) ، 118 -101.

کمالی، ف. (1392). رابطه معنویت و احساسات شرم و گناه: نقش واسطه‌ای راهبردهای تنظیم شناختی هیجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، شیراز.

محمدی، ز. جوکار، ب. و حسین‌چاری، م . (1393).پیش‌بینی رفتارهای خودشکن توسط جهت‌گیری هدف: نقش واسطه‌گری احساسات شرم و گناه. روا‌ن‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 41 (11)، 102 -83.

نوروزی، ز. (1389). بررسی نقش خودتنظیمی و همدلی در پرخاشگری و ارتباط باهمسالان در گروهی از دانش‌آموزان شهر شیراز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، شیراز.

 

Albiero, P., Matricardi, G., Speltri, D., & Toso, D. (2009). The assessment of empathy in adolescence: A contribution to the Italian validation of the Basic Empathy Scale. Journal of Adolescence, 32, 393-408.

Carlo, G., Hausmann, A., Christiansen, S., & Randall, B. A. (2003). Socio cognitive andbehavioral correlates of a measure of prosocial tendencies for adolescents. The Journal of Early Adolescence, 23, 107-134.

Carlo, G., & Randall, B. A. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 31, 31-44.

Caprara, G. V., Capanna, C., Steca, P., & Paciello, M. (2005). Measurement and personal determining of prosocial behavior: A social cognitive approach. Giornale Italiano di Psicologia, 2, 287-307.

Clark, C. M., Dahlen, E. R., & Nicholson, B. C. (2015). The role of parenting in relational aggression and prosocial behavior among emerging adults. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 24(2), 185-202.

Cohen, T. R., Wolf, S. T., Panter, A. T., & Insko, C. A. (2011). Introducing the GASP Scale: A new measure of guilt and shame proneness. Journal of Personality and Social Psychology, 100, 947-966.

Cronin, K. A. (2012). Prosocial behavior in animals: the influence of social relationships, communication and rewards. Animal Behavior,84, 1085-1093.

Cuff, B. M. P., Brown, S. J., Taylor, L., & Howat, D. J. (2016). Empathy: A review of concept. Emotion Review, 8, 144-153.

Davis, M. H. (1994). Empathy: A social psychological approach. Madison, WI: Brown and Benchmark.

De Hooge, I. E. (2013). Moral emotions and prosocial behavior: It may be time to change our view of shame and guilt. In C. Mohiyeddini, M. Eysenck, & S. Bauer (Eds.), Psychology of Emotions. (pp. 255-276). New York: Nova Science Publishers.

Decety, J., Bartal, IB-A., Uzefovsky, F., & Knafo-Noam A. (2016). Empathy as a driver of prosocial behaviur: Highly conserved neurobehavioral mechanisms across species. Philosophical Transactions of the Royal Society, ،371(5), 2015-2077.

Dovidio, J. F., & Banfield, J. C. (2015). Prosocial behavior and empathy. In J. D. Wright (Ed.), International encyclopedia of the social and behavioral sciences (pp. 216-220). Oxford, England: Elsevier.

Eisenberg, N., Fabes, R. A., & Spinrad, T. L. (2006). Prosocial development. In: Eisenberg, N., Damon, W., Lerner, R.M. (Eds.), Handbook of Child Psychology, Social, Emotional, and Personality Development, vol. 3. Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc.

Gordon, H. (2014). Investigating the relation between empathy and prosaically behavior: An emotion regulation framework. Thesis of Master of Science. The faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University

Hastings, P. D., McShane, K. E., Parker, R., & Ladha, F. (2007). Ready to make nice: Parental socialization of young sons’ and daughters’ prosaically behaviors with peers. Journal of Genetic Psychology, 168(2), 177-200.

Hoffman, M. L. (2000). Empathy and moral development-implications for caring and justice. New York: Cambridge University Press.

Hoffman, M. L. (2008). Empathy and prosaically behavior. In M. Lewis, J. M. Haviland-Jones, & L. F. Barrett (Eds.), Handbook of emotions (pp. 440-455). New York, NY: The Guilford Press.

Hooker, C. I., Verosky, S. C., Germine, L. T., Night, R. T., & D’Esposito, M. (2008). Mentalizing about emotion and its relationship to empathy. Social Cognitive and Affective Neuroscience, 3, 204-217.

Jolliffe, D., & Farrington, D. P. (2006). Development and validation of the Basic EmpathyScale. Journal of Adolescence, 29(4), 589-611.

Konstam, V., Chernoff, M., & Deveney, S. (2001). Toward forgiveness: The role of shame, guilt, anger and empathy. Counseling and Values, 46, 26-39.

Lampridis, E., & Papastylianou. D. (2017). Prosocial behavioral tendencies and orientations towards individualism-collectivism. International Journal of Adolescence and Youth, 22(3), 268-272.

Padilla-Walker, L. M., & Fraser, A. M. (2014). How much is it going to cost me? Bidirectional relations between adolescents' moral personality and prosocial behavior. Journal of Adolescence, 37(5), 993-1001.

Passanisi, A., Sapienza, I., Budello, S., & Giaimo, F. (2015). The relationship between guilt, shame and self-efficacy Beliefs in middle school students. Social and Behavioral Sciences, 197, 1013-1017.

Roberts, W., Strayer, J., & Denham, S. (2014). Empathy, anger, guilt: Emotions and prosocial behaviour. Canadian Journal of Behavioral Science/Revue Canadienne des Sciences du Comportement, 46(4), 465-47.

Sigelman, C. K., & Rider, E. A. (2018). Life-span human development. USA: Cengage Learning.

Smith, A. (2006). Cognitive empathy and emotional empathy in human behavior and evolution. The Psychological Record, 56, 3-21.

Stellar, J. E., Gordon .M., Piff, P. K., Cordaro, D., Anderson, C. L., Bai, Y., Maruskin, L. A., & Keltner. D. (2017). Self-transcendent emotions and their social functions: Compassion, gratitude, and awe bind us to others through Prosocial. Emotion Review, 13(2), 1-8.

Sze, J. A., Gyurak, A., Goodkind, M. S., & Levenson, R. W. (2012). Greater emotional empathy and prosocial behavior in late life. Emotion, 12(5), 1129-1140.

Tangney, J. P. (1990). Assessing individual differences in proneness to shame and guilt: Development of the Self-Conscious Affect and Attribution Inventory. Personality and Social Psychology, 59(2), 102-111.

Tangney, J. P., & Dearing, R. l. (2002). Across time and beyond skin: Self and transgression in the everyday socialization of shame among Taiwanese preschool children. Social Development, 10, 420-437.

Tangney, J. P., Stuewig, J., & Mashek, D. J. (2007). Moral emotions and moral behavior. Annual Review of Psychology, 58, 345-372.

Telle, N. T., & Pfister, H. R. (2016). Positive empathy and prosocial behavior: A neglected link Emotion Review, 8, 154-163.

Torstveit, L., Sutterlin, S., & Lugo, R. G. (2016). Empathy, guilt proneness, and gender: Relative contributions to prosocial behaviur. Europe’s Journal of Psychology, 12(2), 260-270.

Taylor, Z. E., Eisenberg, N., Spinrad, T. L., Eggum, N. D., & Sulik, M. J. (2013). The relations of ego-resiliency and emotion socialization to the development of empathy and prosocial behavior across early childhood. Emotion, 13(5), 822-831.

Vaish, A. (2018). The prosocial functions of early social emotions: the case of guilt. This review comes from a themed issue on early development of prosocial behavior. Current Opinion in Psychology, 20, 25-29.

Williams, A., O’Driscoll, K., & Moore. C. (2014). The influence of empathic concern on prosocial behavior in children. Fronteirs in Psychology, Retrieved 12 May 2014 from: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2014.00425.

Wondra, J. D., & Ellsworth, P. (2015). An appraisal theory of empathy and other vicarious emotional