پیش‌بینی نشانه‌های درونی‌سازی و برونی‌سازی‌ در نوجوانان بر اساس ادراک محتوا و فرایند خانواده

الموضوعات :

ملیحه میرزایی ¹ (کارشناس ارشد مشاورة خانواده)
رامین هاشمی گشنیگانی ² (کارشناس ارشد مشاورة خانواده)
شهلا پاکدامن ³ (دانشیار دانشگاه شهید بهشتی)
الهه حجازی موغاری ⁴ (دانشیار دانشگاه شهید بهشتی)

تاريخ الإرسال : 21 السبت , رجب, 1439 تاريخ التأكيد : 21 السبت , رجب, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , ربيع الثاني, 1439

الکلمات المفتاحية: فرایند خانواده, محتوای خانواده, نشانه‌های درونی‌سازی, نشانه‌های برونی‌سازی,

ملخص المقالة :

این پژوهش با هدف پیش‌بینی نشانه‌های درونی‌سازی و برونی‌سازی نوجوانان بر اساس محتوا و فرایند خانواده آنان انجام شد. به این منظور 295 دانش‌آموز (148 دختر و 147 پسر)، با استفاده از روش نمونه‌برداری خوشه‌ای از مدارس مناطق 6 و 10 شهر تهران انتخاب شدند و به پرسشنامة خودگزارش‌دهی نظام سنجش مبتنی بر تجربة آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001)، مقیاس محتوای خانواده (سامانی، 1387) و مقیاس فرایند خانواده (سامانی، 1387) پاسخ دادند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین زیر‌مقیاس‌های محتوا و فرایند خانواده و نشانه‌های درونی‌سازی و برونی‌سازی‌شدة نوجوانان رابطۀ معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چندگانه به روش گام‌به‌گام نشان داد که بر اساس مؤلفه‌های محتوا و فرایند خانواده می‌توان 22 درصد واریانس نشانگان درونی‌سازی‌ و 14 درصد واریانس نشانگان برونی‌سازی‌ را در نوجوانان پیش‌بینی کرد. با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می‌رسد هر گونه نارسایی در فضا و شرایط روان‌شناختی خانواده از قبیل کنش‌های خانوادگی و ظرفیت‌های موجود در خانواده، آثار زیان‌باری بر رفتار و سلامت روانی فرزندان می‌گذارد و با توجه به شرایط ویژۀ نوجوانان بروز مشکلات رفتاری را در آنها تسهیل می‌کند.

المصادر:

انیسی، ج.، سلیمی، ح.، میرزمانی، م.، رئیسی، ف. و نیکنام، م. (1386). بررسی مشکلات رفتاری نوجوانان. مجلة علوم رفتاری. 1 (2)، 170-163.

پاکدامن، ش.، سیدموسوی، پ. و قنبری، س. (1390). کیفیت دلبستگی و مشکلات رفتاری-هیجانی در نوجوانان: بررسی نقش پدران. فصلنامة روان‌شناسی کاربردی، 5 (1)، 100-85.

جلالی، ا. و رافعی، ه. (1390). بررسی رابطة تنظیم شناختی هیجان با فرایند و محتوای خانواده و شیوه‌های مقابله با تعارض دانش‌آموزان دبیرستان‌های شیراز. فصلنامة پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 7 (25)، 66-48.

خدایاری‌فرد، م. (1373). مسائل نوجوانان و جوانان. انتشارات انجمن اولیا و مربیان جمهوری اسلامی ایران.

روزنهان، د. و سلیگمن، م. پ. (1382). آسیب‌‌شناسی‌‌ روانی. ترجمة سیدمحمدی. ج 1، تهران: نشر ساوالان (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2001).

زرگر، ی.، محمدی‌بهرام‌آبادی، م. و بساک‌نژاد، س. (1391). بررسی فرایندهای خانواده به عنوان پیش‌بین‌های مشکلات رفتاری در دانش‌آموزان پایۀ دوم دبیرستان‌های شهر یاسوج. مجلة روان‌شناسی مدرسه، 1 (2)، 103-77.

سامانی، س. (1387). تهیه و طراحی مقیاس فرایندهای خانوادگی برای خانواده‌های ایرانی. مجلة روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 14 (2)، 168-162.

سپهری، ص. و پاکدامن، ش. (1389). الگوهای ارتباطی خانواده و تعارضات فرزندان و والدین. مجلة روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 1 (2)، 91-75.

صادق‌زاده، م. و سامانی، ف. (1389). پیش‌بینی استرس، اضطراب و افسردگی نوجوانی بر اساس دو بعد از مدل فرایند و محتوای خانواده. مجلة روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 1 (2)، 73-61.

مینایی، ا. (1384). هنجاریابی نظام سنجش مبتنی بر تجربة آشنباخ. تهران: انتشارات سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی.

 

Abdollahzadeh, N., & Samani, S. (2010). The family processes, family content and adolescence emo­tional problems. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 733-737.

Achenbach, T. M. (2001). Challenges and benefits of assessment, diagnosis, and taxonomyfor clinical practice and research. Australasian Psychiatry, 35 (3), 263-271.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. (2001). ASEBA School-Age Forms & Profiles: Aseba Burlington.

Brook, J. S., Lee, J. Y., Finch, S. J. & Brown, E. N. (2012). The Association of Externalizing Behavior and Parent-Child Relationships: An Intergenerational Study. Journal of Child and Family Studies, 21(3), 418-427.

Cassidy, J., & Shaver, P. R. (2008). Handbook of at­tachment: Theory, research, and clinical applications (pp. 419-435). New York: Guilford Press.

Campos, R. C., Besser, A., Morgado, C., & Blatt, S. J. (2014). Self‐criticism, dependency, and adolescents' externalising and internalising problems. Clinical Psychologist, 18(1), 21-32.

Colman, I., Wadsworth, M. E. J., Croudace, T. J., & Jones, P. B. (2007). Forty-year psychiatric outcomes following assessment for internalizing disorder in adolescence. The American Journal of Psychiatr, 164(1), 126-133.

Englund, M. M., & Siebenbruner. J. (2012). Develop­mental pathways linking externalizing symp­toms, internalizing symptoms, and academic compe­tence to adolescent substance use. Journal of Adolescence, 35(5), 1123-1140.

Feinauer, I. D., Larson, J. H., & Harper, J. M. (2010). Implicit family process rules and adolescent psychological symptoms. The American Journal of Family Therapy, 38(1), 63-72.

Goodman, S. H., Rouse, M. H., Connell, A. M., Broth, M. R., Hall, C. M., & Heyward, D. (2011). Maternal depression and child psychopathology: A meta-analytic review. Clinical Child and Family Psychology Review, 14(1), 1-27.

Hawkins, J. D., Arthur, M. W., & Catalano, R. F. (1995). Preventing substance abuse. Crime & Jusice, 19, 443-458.

Hofer, C., Eisenberg, N., Spinrad, T. L., Morris, A. S., Gershoff, E., Valiente, C., & Eggum, N. D. (2013). Mother–adolescent conflict: Stability, change, and relations with externalizing and internalizing behavior problems. Social Develop­ment, 22(2), 259-279.

Jenson, W. R., Olympia, D., Farley, M,. & Clark, E. (2004). Positive psychology and externalizing students in a sea of negativity. Psychology in the Schools, 41(1), 67-79.

Kuijpers, R. C., Kleinjan, M., Engels, R. C., Stone, L. L., & Otten, R. (2015). Child Self-report to Identify Internalizing and Externalizing Problems and the Influence of Maternal Mental Health. Journal of Child and Family Studies, 24(6),1605-1614.

Lee, E. J., & Stone, S. I. (2012). Co-occurring internalizing and externalizing behavioral prob­lems: The mediating effect of negative self-con­cept. Journal of youth and adolescence, 41 (6), 717-731.

Samania, S. (2011). Family Process and Content Model: A Contextual Model for Family Studies. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 2285-2292.

Samani, S., & Sadeghzadeh, M. (2010). Reliability and validity of the selfreport family content scale. Psychological Reports, 106 (2), 539-547.

Schleider, J. L., Chorpita, B. F., & Weisz, J. R. (2014). Relation between parent psychiatric symptoms and youth problems: moderation through family structure and youth gender. Journal of Abnormal Child Psychology, 42(2), 195-204.

Schleider, J. L., Patel, A., Krumholz, L., Chorpita, B. F., & Weisz, J. R. (2014). Relation Between Parent Symptomatology and Youth Problems: Multiple mediation through family income and parent–youth stress. Child Psychiatry & Human Development, 46(1), 1-9.

Sherman, B. J., Duarte, C. S., & Verdeli, H. (2011). Internalizing and Externalizing Problems in Adolescents from Bahia, Brazil. International Journal of Mental Health, 40(3), 55-76.

Sijtsema, J., Oldehinkel, A., Veenstra, R., Verhulst, F., & Ormel, J. (2014). Effects of structural and dynamic family characteristics on the devel­opment of depressive and aggressive problems during adolescence. The TRAILS study. Euro­pean Child & Adolescent Psychiatry, 23(6), 499-513.

Sourander, A., & Helstelä, L. (2005). Childhood predictors of externalizing and internalizing prob­lems in adolescence. European Child & Ado­lescent Psychiatry, 14(8), 415-423.

Steinberg, L. (2001). We know some things: Parent–adolescent relationships in retrospect and pros­pect. Journal of Research on Adolescence, 11(1), 1-19.

Taylor, B. A., Dearing, E., & McCartney, K. (2004). Incomes and outcomes in early childhood. Journal of Human Resources, 39(4), 980-1007.

Wolff, J. C., & Ollendick, T. H. (2006). The comorbidity of conduct problems and depression in childhood and adolescence. Clinical Child and Family Psychology Review, 9(3-4), 201-220.