جلوه‌های آرمانشهر و شهریار آرمانی فردوسی با جستاری در داستان سیاوش

الموضوعات :

حسنعلی عباسپور اسفندن ¹ , احمد رنجبر ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 24 الأحد , شعبان, 1435

الکلمات المفتاحية: شاهنامه, آرمانشهر, سیاوش, پیمانداری, صلح‌جویی,

ملخص المقالة :

اگر چه اولین بار واژه یوتوپیا را تامس مور، نویسنده و فیلسوف انگلیسی ساخته است، بشر از دیرباز در برابر ناکامی‌ها، بیدادگری‌ها و ناهمواری‌های زندگی سعی کرده است طرح شهری آرمانی را تصویر کند. انگیزه بشر از طرح این شهر خیالی این بوده است که از دردها و رنج‌های خود بکاهد و معایب و محاسن جوامع را بازگو کند. در کانون بشری، شاعران، فیلسوفان و نویسندگان زیادی چون افلاطون، ارسطو، فارابی، نظامی و... با طرح این موضوع به ویژگی‌ها و چگونگی شکل‌گیری آن پرداخته‌اند. در ایران باستان نیز جلوه‌هایی از شهریاران آرمانی مانند جمشید، فریدون، کیخسرو و سیاوش و آرمان‌شهرهایی مانند گنگ‌دژ و سیاوشگرد دیده می‌شود که در شاهنامه فردوسی منعکس است. در این مقاله به نمونه‌هایی از این جلوه‌ها به‌ویژه در داستان سیاوش اشاره شده است.

المصادر:

 

آموزگار، ژاله. 1386.زبان، فرهنگ، اسطوره. تهران: معین.

اسلامی ندوشن، محمد علی. 1381. ایران و جهان از نگاه فردوسی. تهران: امیرکبیر.

ـــــــــــــــــــــــــ. 1374. زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه. تهران: آثار.

بریه، امیل. 1384. تاریخ فلسفه در دوره یونانی. ترجمه علی مراد مرادی. تهران: دانشگاه تهران.

یشت‌ها. 1377. گزارش ابراهیم پور‌ داوود. ج 1و2. تهران: اساطیر.

یسنا. 1380. گزارش پور داوود. تهران: اساطیر.

پولادی، کمال. 1387. تاریخ اندیشه سیاسی در ایران و اسلام. تهران: مرکز

حلبی، علی اصغر. 1383. تاریخ سیر فلسفه در اروپا. تهران: قطره.

حمیدیان، سعید. 1383. درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی. تهران: ناهید.

راشد محصل، محمد تقی. 1379. ز دفتر نبشته گه باستان. تهران: آستان قدس رضوی.

راشد محصل، محمد تقی. 1376. یاد بهار. تهران: آگه.

رحیمی، مصطفی. 1371. سیاوش بر آتش. تهران: شرکت سهامی انتشار.

رضی، هاشم. 1380. زرتشت، پیامبر ایران باستان. تهران: بهجت.

زرین‌کوب، عبدالحسین. 1370. تاریخ در ترازو. تهران: امیرکبیر.

صفا، ذبیح الله. 1363. حماسه سر‌ایی در ایران. تهران: امیرکبیر.

فرنبغ دادگی. 1369. بندهش. گزارنده مهرداد بهار. تهران: توس.

فردوسی ابوالقاسم. 1379. شاهنامه (چاپ مسکو). تهران: قطره.

ــــــــــــــــ. 1388. شاهنامه (تصحیح خالقی مطلق). ج 1. مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.

محبتی، مهدی. 1379. سیمرغ در جست‌وجوی قاف. تهران: سخن.

مسکوب. 1370. سوگ سیاوش. تهران: خوارزمی.

مور، تامس. 1387. آرمانشهر. ترجمه داریوش آشوری و نادر افشار نادری. تهران: خوارزمی.

یاحقی محمد جعفر. 1361. فرهنگ اساطیر. تهران: سروش.

 

 

References

Āmouzegār, Zhāleh. (2007/1386SH). Zabān, farhang, ostoureh. Tehran: Mo’ein.

Bréhier, Émile. (2005/1384SH). Tārikh-e falsafeh dar dowre-ye Younāni (Histoire de la philosophie). Tr. AliMorād Morādi. Tehran: University of Tehran.

Eslāmi Nodoushan, MohammadAli. (1995/1374SH). Zendegi o marg-e pahlavānān dar Shāhnāmeh. Tehran: Āsār.

Eslāmi Nodoushan, MohammadAli. (2002/1381SH). Iran o jahān az negāh-e Ferdowsi. Tehran: Amirkabir.

Faranbagh Dādegi. (1990/1369SH). Bondaheshn. Tr. by Mehrdād Bahār. Tehran: Tous.

Ferdowsi, Abol-qāsem. (2000/1379SH). Shāhnāmeh. Tehran: Qatreh.

Ferdowsi, Abol-qāsem. (2009/1388SH). Shāhnāmeh. Ed. by Jalāl Khāleqi Motlaq. Tehran: Dāyerat-ol-m’āref-e bozorg-e eslāmi.

Halabi, Ali Asghar. (2004/1383SH). Tārikh-e seir-e falsafeh dar Oroupā. Tehran: Qatreh.

Hamidiān, Saeed. (2004/1383SH). Darāmadi bar andishe o honar-e Ferdowsi. Tehran: Markaz.

Mahabbati, Mahdi. (2000/1379SH). Simorgh dar jostojou-ye Qāf. Tehran: Sokhan.

Meskoub, Shāhrokh. (1991/1370SH). Soug-e Siāvash. Tehran: Khārazmi.

More, Thomas. (2008/1387SH). Ārmānshahr (Utopia). Tr. by Dārioush Āshouri and Nāder Afshār Nāderi. Tehran: Khārazmi.

Poulādi, Kamāl. (2008/1387SH). Tārikh-e andishe-ye siāsi dar Iran o Eslām. Tehran: Markaz.

Rahimi, Mostafā. (1992/1371SH). Siāvash bar ātash. Tehran: Sherkat-e sahāmi-e enteshār.

Rāshed Mohassel, M. Taqi. (1997/1376SH). Yād-e Bahār. Tehran: Āgah.

Rāshed Mohassel, M. Taqi. (2000/1379SH). … Ze daftar-e neveshteh gah-e bāstān. Tehran: Āstān-e qods-e Razavi.

Razi, Hāshem. (2001/1380SH). Zartosht, payāmbar-e Iran-e bāstān. Tehran: Bahjat.

Safā, Zabih-ollh. (1984/1363SH). Hamāse- sarāei dar Iran. Tehran: Amirkabir.

Yāhaqi, M. Ja’far. (1990/1369SH). Farhang-e asātir. Tehran: Soroush.

Yashthā (1998/1377SH). Ed. by Ebrāhim Poordāvoud. Tehran: Asātir.

Yasnā. (2001/1380SH). Ebrāhim Pourdavood. Tehran: Asātir.

Zarrinkoub, Abd-ol-hossein. (1991/1370SH). Tārikh dar tarāzou. Tehran: Amirkabir.