حباب خانه به دوش (طرحی نو در طبقه‌بندی عناصر مضمون‌ساز دیوان صائب)
الموضوعات :
غلامرضا حیدری
1
(دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور ـ مرکز تهران)
الکلمات المفتاحية: مضمون, طبیعت, صائب, عناصر, اشعار,
ملخص المقالة :
صائب با هنر بی‌نظیر خویش، پیکرة شعر را با تار و پود مضمون و ایهام و تشبیه و استعاره و مراعات‌النظیر چنان درهم می‌بافد و می‌تند که هوش هر خواننده‌ای را از سر می‌برد، چنان‌که بی‌اختیار به ایجاز و اعجاز کلامی و مضمون‌پردازیِ شاعر اقرار می‌کند. در ذهن صائب، همه‌چیز و همه حالات و همة موجودات، دست‌مایة مضمون‌آفرینی است. او بر این باور از هر آنچه دیده و شنیده، مضمون تراشیده و آن را در هاله و طیفی از مضامین گوناگون و بکر و نامکرر بازسازی و بازپروری کرده و به خوانندة خود ارائه داده است.اشعار و ابیات صائب تنها در حیطة جفت‌های گردان سرگردان نیست، بلکه در دامنه و افقی وسیع پا از مرز دوتا بودن بیرون می‌نهد و تا افق پنج و شش عنصری هم پیش می‌رود. هدف در این مقاله، ارائة یک الگوی منظم و مرتب و منسجم و جامع، در مجموعه اشعار صائب به عنوان شاعر تمام‌عیارِ سبک هندی و نمونة بارز و شناخته‌شدة مضمون‌آفرینی است تا با سرمشق قراردادن این الگو، بتوان یک طرح و معیار کاملاً علمی برای طبقه‌بندی عناصرِ مضمون‌سازِ اشعار شاعران دیگر ارائه نمود.
_||_
